اختیار معامله سهام کارمندان Employee Stock Option

اختیار معامله سهام کارمندان (ESO) نوعی جبران خسارت سهام است که توسط شرکت‌ها به کارمندان و مدیران اجرایی آنها اعطا می‌شود. به جای اعطای مستقیم سهام، شرکت به جای آن اختیار معامله‌ هایی روی سهام می‌دهد.

اختیار معامله سهام کارمندان چیست؟

ESOها اختیار خرید هستند که به کارمند حق خرید سهام شرکت را با قیمت مشخص برای مدت زمان محدودی می‌دهد. شرایط ESOها برای یک کارمند در قرارداد اختیار معامله سهام کارمندان به طور کامل شرح داده می‌شود. معمولاً ESO ها برخلاف اختیارهای استاندارد فهرست شده یا قابل معامله در بورس، قابل فروش نیستند.

اختیار معامله سهام کارمندان یا Employee Stock Option (ESO) یکی از روش‌های رایج برای تشویق و حفظ کارکنان در شرکت‌هاست. در این مدل، شرکت به کارمند حق (نه الزام) می‌دهد که در آینده، مقدار مشخصی از سهام شرکت را با قیمت مشخصی (که معمولاً کمتر از قیمت بازار است) خریداری کند.

در ادامه چند مثال واقعی و مفهومی از این مدل آورده‌ام:

مثال مفهومی ساده

فرض کن یک شرکت استارتاپ به نام "TechNova" به یکی از مهندسان خود پیشنهاد می‌دهد:

• ۱۰۰۰ سهم از شرکت را با قیمت ۱۰ دلار به ازای هر سهم بخرد.
• این اختیار طی ۴ سال به‌تدریج فعال می‌شود (مدل Vesting).
• اگر قیمت بازار سهم در سال چهارم ۵۰ دلار باشد، کارمند می‌تواند با پرداخت ۱۰ دلار، سهم را بخرد و با فروش آن به قیمت ۵۰ دلار، سود قابل توجهی کسب کند.

مثال‌های واقعی از شرکت‌ها

1. Google (Alphabet Inc.)

کارمندان گوگل معمولاً بخشی از پاداش خود را به صورت Restricted Stock Units (RSUs) یا Stock Options دریافت می‌کنند. این سهام‌ها معمولاً طی چند سال آزاد می‌شوند و باعث می‌شوند کارمند انگیزه بیشتری برای ماندن در شرکت داشته باشد.

2. Facebook (Meta)

در زمان عرضه اولیه سهام (IPO)، بسیاری از کارمندان اولیه فیس‌بوک که اختیار خرید سهام داشتند، میلیونر شدند. آن‌ها سهام را با قیمت بسیار پایین‌تری نسبت به بازار خریداری کرده بودند.

3. Tesla

ایلان ماسک و بسیاری از مدیران و مهندسان کلیدی تسلا از طریق برنامه‌های اختیار خرید سهام، پاداش دریافت کرده‌اند. این برنامه‌ها به رشد انگیزه و وفاداری کارکنان کمک کرده است.

نکات کلیدی

• اختیار معامله سهام کارمندان (ESOها) توسط شرکت‌ها به عنوان طرح‌های جبران خسارت سهام به کارمندان خود ارائه می‌شوند.
• این کمک‌های مالی به شکل اختیار خرید معمولی ارائه می‌شوند و به کارمند حق خرید سهام شرکت را با قیمت مشخص برای مدت زمان محدودی می‌دهند.
• ESO ها می‌توانند برنامه‌های واگذاری داشته باشند که توانایی اعمال آنها را محدود می‌کند.
• ESO ها در زمان اعمال مشمول مالیات می‌شوند و سهامداران در صورت فروش سهام خود در بازار آزاد، مشمول مالیات خواهند شد.
• آنها می‌توانند ارزش زمانی قابل توجهی داشته باشند، حتی اگر ارزش ذاتی صفر یا کمی داشته باشند.
• قیمت اعمال (Strike Price): قیمتی که کارمند می‌تواند سهم را با آن بخرد.
• مدت زمان واگذاری (Vesting Period): مدت زمانی که باید بگذرد تا اختیار خرید فعال شود.
• تاریخ انقضا: بعد از این تاریخ، اختیار خرید باطل می‌شود.