عدالت اقتصادی Economic Justice

عدالت اقتصادی جزئی از عدالت اجتماعی و اقتصاد رفاه است. این مجموعه ای از اصول اخلاقی و معنوی برای ایجاد نهادهای اقتصادی است که در آن هدف نهایی ایجاد فرصتی برای هر فرد است تا پایه مادی کافی را برای داشتن یک زندگی شرافتمندانه، مولد و خلاق ایجاد کند.

عدالت اقتصادی چیست؟

عدالت اقتصادی (Economic Justice) به معنای توزیع منصفانه منابع، فرصت‌ها و ثروت در جامعه است، به‌گونه‌ای که همه افراد بتوانند زندگی شرافتمندانه‌ای داشته باشند. در ادامه چند مثال واقعی و قابل درک از عدالت اقتصادی آورده شده است:

مثال‌های عدالت اقتصادی

1. برنامه‌های مالیات تصاعدی

• توضیح: افرادی که درآمد بیشتری دارند، درصد بیشتری از درآمد خود را مالیات می‌دهند.
• مثال: در کشورهای اسکاندیناوی مانند سوئد، سیستم مالیاتی به گونه‌ای طراحی شده که ثروتمندان سهم بیشتری پرداخت می‌کنند تا خدمات عمومی برای همه فراهم شود.

2. حداقل دستمزد قانونی

• توضیح: تعیین حداقل حقوق برای کارگران به‌منظور جلوگیری از استثمار.
• مثال: بسیاری از کشورها مانند آلمان و فرانسه حداقل دستمزد ساعتی دارند که سالانه به‌روزرسانی می‌شود.

3. برنامه‌های رفاه اجتماعی

• توضیح: کمک‌های دولتی به افراد کم‌درآمد، بیکار یا دارای ناتوانی.
• مثال: بیمه بیکاری، کمک‌هزینه مسکن، یا یارانه غذا در ایالات متحده (مانند برنامه SNAP).

4. دسترسی برابر به آموزش و بهداشت

• توضیح: فراهم کردن آموزش و خدمات درمانی رایگان یا ارزان برای همه اقشار جامعه.
• مثال: آموزش رایگان در دانشگاه‌های دولتی برخی کشورها مانند آلمان یا خدمات درمانی رایگان در بریتانیا (NHS).

5. برنامه‌های مالکیت مشارکتی

• توضیح: کارگران در سود شرکت‌ها شریک می‌شوند.
• مثال: برخی تعاونی‌ها یا شرکت‌های کارمندی مانند Mondragon در اسپانیا که کارگران در تصمیم‌گیری و سود شرکت سهیم هستند.

نکات کلیدی

• عدالت اقتصادی این ایده است که اگر اقتصاد عادلانه‌تر باشد، موفق‌تر خواهد بود و اینکه رفاه و عدالت دست در دست هم پیش می‌روند نه در تضاد با یکدیگر.
• هدف ایجاد فرصت‌هایی برای شکوفایی همه است.
• درآمد پایه جهانی، برابری درآمد بر اساس جنسیت و نژاد، فرصت برابر برای اشتغال و اعتبار و اجازه دادن به همه برای رسیدن به تمام پتانسیل خود، اصول کلیدی عدالت اقتصادی هستند.