محرک اقتصادی Economic Stimulus

محرک اقتصادی اقدامی از سوی دولت برای تشویق فعالیت اقتصادی بخش خصوصی است. برای تحریک اقتصاد، دولت سیاست‌های هدفمند و انبساطی را اتخاذ می‌کند.

محرک اقتصادی چیست؟

محرک اقتصادی یک سیاست مالی و پولی هدفمند است که با هدف برانگیختن واکنش اقتصادی از سوی بخش خصوصی در نظر گرفته شده است.

محرک اقتصادی یا Economic Stimulus به مجموعه‌ای از سیاست‌ها و اقدامات دولت یا بانک مرکزی گفته می‌شود که با هدف افزایش تقاضای کل، رشد اقتصادی و کاهش بیکاری در دوره‌های رکود یا کندی اقتصادی اجرا می‌شود.

در ادامه چند مثال واقعی و معروف از محرک‌های اقتصادی آورده شده است:

1. بسته محرک اقتصادی آمریکا در سال 2009 (The American Recovery and Reinvestment Act)

• زمان: پس از بحران مالی 2008
• مقدار: حدود 831 میلیارد دلار
• اقدامات: کاهش مالیات، افزایش هزینه‌های زیرساختی، کمک به ایالت‌ها، حمایت از بیکاران
• هدف: جلوگیری از رکود عمیق‌تر و تحریک رشد اقتصادی

2. چاپ پول و خرید اوراق قرضه (Quantitative Easing - QE)

• توسط: بانک‌های مرکزی مانند فدرال رزرو آمریکا، بانک مرکزی اروپا، بانک ژاپن
• روش: خرید اوراق قرضه دولتی یا دارایی‌های مالی برای افزایش نقدینگی در بازار
• هدف: کاهش نرخ بهره و تشویق به سرمایه‌گذاری و مصرف

3. یارانه نقدی یا کمک مستقیم به مردم

• مثال: پرداخت‌های مستقیم به شهروندان در دوران کرونا (Stimulus Checks در آمریکا)
• هدف: افزایش قدرت خرید مردم و تحریک مصرف

4. کاهش نرخ بهره بانکی

• توسط: بانک مرکزی
• هدف: ارزان‌تر کردن وام برای کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان، افزایش سرمایه‌گذاری و مصرف

5. سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی

• مثال: ساخت جاده، پل، مدرسه، بیمارستان
• هدف: ایجاد اشتغال و افزایش تقاضا در اقتصاد

نکات کلیدی

• محرک اقتصادی بر تشویق هزینه‌های بخش خصوصی برای جبران کاهش تقاضای کل متکی است.
• اقدامات محرک مالی شامل کسری بودجه و کاهش مالیات است. اقدامات محرک پولی توسط بانک‌های مرکزی انجام می‌شود و ممکن است شامل کاهش نرخ بهره باشد.
• معمول است که دولت در زمان رکود سیاست‌های محرک اقتصادی را اتخاذ کند، اما یک محرک اقتصادی همچنین می‌تواند برای ایجاد رونق بیشتر در دوره‌های قدرت اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد.