[Zohreh Gholami]

اهمیت دوست در دوران نوجوانی (ویژه والدین)

دوست براي نوجوانان از اهميت زيادي برخوردار است. وقتي نوجوان ناراحت است و مشکلي دارد، دوستانش از او حمايت مي‌کنند. اگر چه دوست در سراسر زندگي انسان نقش مهمي دارد، اما در دوران نوجواني اين نقش پررنگ‌تر مي‌شود.

زيرا نوجوان دوست دارد در اوقات فراغت ،مدت بيشتري را دور از خانواده و در کنار دوستان خود سپري کند. در ضمن، نياز نوجوان به حمايت اجتماعي در اين سن بيشتر است.

زيرا از يک طرف به دليل تغييرات جسمي و عاطفي، نوجوان احساس ناامني مي‌کند و حمايت دوستان براي او مهم است. از طرف ديگر، دوستان نوجوان، او را در يادگيري مهارت‌هاي اجتماعي و ارتباطي کمک مي‌کنند.

خوب است که نوجوان با کساني که با او متفاوت هستند دوست شود. وقتي او با شخصيت‌هاي جديد ارتباط برقرار کند، افق ديد او وسيع‌تر مي‌شود، ديدگاه‌هاي جديدي مي‌يابد و بهتر با ديگران ارتباط برقرار مي‌کند.

نوجوان براي دوست يابي تمايل زيادي دارد و براي هماهنگ کردن خود با ديگران بسيار مشتاقانه عمل مي‌کند. اين که يک نوجوان دوستان بي‌شماري داشته باشد والدين را نگران مي‌کند. زيرا مي‌ترسند فرزندشان تحت تأثير رفتارهاي بد دوستانشان قرار گيرند. بنابراين، والدين بايد نظارت غيرمستقيم بر دوستان نوجوان خود داشته باشند.

اين دوستان گاهي باعث مي‌شوند که نوجوان با مشکلات زيادي روبه رو شود. بهترين روش براي قضاوت کردن درباره دوستان نوجوان، شناخت کامل آنها است و براي شناخت بيشتر آنها راحت‌ترين کار تشخيص اين است که آيا آنها تاثيرات منفي و ناخوشايند روي نوجوان دارند يا خير؟ براي از بين بردن نگراني خود از جانب دوستان نوجوان مي‌توان کارهاي زير را انجام داد:

1ـ دوستان فرزندتان را بشناسيد. با دوستان جديد فرزندتان دوست شويد و وانمود کنيد که زندگي آنها براي شما جالب است. با ترتيب دادن مهماني، تولد و... آنها را در خانه خود گرد هم جمع کنيد. اين کار، علاوه بر اين که خيال شما را از بابت فرزندتان راحت مي‌سازد، باعث مي‌شود که دوستان او را نيز بهتر بشناسيد.

2ـ داشتن برنامه صحيح براي سرگرم کردن فرزندتان. بهترين راه براي محدود کردن زماني که فرزندتان با دوستان نامطلوب مي‌گذراند، اين است که کارهاي ديگري براي او در نظر بگيريد. فعاليت‌هايي را ترتيب دهيد که فرزندتان دوست دارد. مثلاً به او کمک کنيد وارد يک تيم فوتبال شود، يا نام او را در يک کلاس هنري بنويسيد. خلاصه اينکه او را درگير برنامه‌هايي کنيد که در اجتماع فعال‌تر باشد.

3ـ والدين دوستان فرزندتان را ببينيد. سعي کنيد مادر و پدر دوستان فرزندتان را بشناسيد. ملاقات شخصي بهتر است، اما اگر اين کار مشکل است، مي‌تـــوانيد تلفني با آنان ارتبــاط برقرار کنيد. با آنها دوستانه و بي غرض صحبت کنيد.‏

‏4ـ فرزندتان را زير نظر داشته باشيد. وقتي با دوستان بد رفت و آمد مي‌کند، حواستان کاملاً به او باشد. مثلاً اگر تغيير رفتار، نمره‌هاي پايين، رفتار خشن، حالت‌هاي غيرمعمول و... دارد، کاري کنيد تا ارتباط با آنان قطع شود. اگر لازم است از معلم‌هايش، مشاور مدرسه يا يک پزشک روانشناس کمک بگيريد.

5ـ قوانين خود را براي فرزندان بازگو کنيد. براي جلوگيري از نفوذ همسالان بد در او، براي او قوانين مشخص در نظر بگيريد و اطمينان يابيد که از همه آنها آگاه است.

اين قوانين را طوري ترتيب ندهيد که در مخالفت مستقيم با دوستانش باشد. بلکه آن را بازنگري قوانين خانوادگي جلوه دهيد و او را از عواقب تخلف از اين قوانين آگاه کنيد.

همان‌گونه که بيان شد نوجواني يکي از مراحل حساس زندگي است. والدين با کمک به نوجوان خود در زمينه گزينش دوست مي‌توانند به او در گذر از اين مرحله کمک کنند. دوست هر کس، نشان دهنده هويت و موقعيت خاص او در زندگي است.

براي حفظ و تعميق هويتي راستين، گزينش يک دوست مناسب ضروري است. قرآن کريم نيز دوست خوب را بهترين بازيگر انسان در رسيدن به اوج سعادت دانسته و دوست بد را مهم‌ترين عامل ناکامي و فرو غلتيدن در شوره زار بدبختي معرفي کرده است.‏