[Zohreh Gholami]

آشنایی با بیماری های دهان


حساس شدن دندان: حساس شدن همه دندانها نشانه بیماریهای پریودنتال و لثه ای است وحساس شدن تک تک دندانها می تواند علامت لثه همان دندان یا ترکهای مینائی و غیره باشد و برای تشخیص و درمان آن لازم است که دندانپزشک مراجعه کنید.


آبسه: در صورتیکه پوسیدگی به پالپ (عصب) دندان و از آنجا نیز به ریشه دندان و از آنجا نیز به ریشه دندان برسد ایجاد ضایعه و کانون عفونی در انتهای ریشه می کند ، حال اگر این کانون عفونی در نوک ریشه به حال خود رها شود و درمان ریشه انجام نگردد ، این عفونت می تواند به فضای اطراف دست اندازی و نفوذ کرده و در درون استخوان فک پخش شود و از آنجا نیز به زیر پوست صورت راه باز کرده و باعث نفوذ عفونت در نواحی وسیعی از سر و صورت شود. در نتیجه علائمی چون تورم ، قرمزی ، تب و درد و انتشار عفونت و چرک در مناطق وسیعی از صورت عارض گردد که اصطلاحاً "آبسه" نامیده می شود.

این انتشار عفونت در بافتهای صورت می تواند عواقب بسیار خطرناکی داشته باشد و جزو موارد اورژانس دندانپزشکی بوده و لازم است که هرچه زودتر نسبت به درمان آن اقدام شود. برای آن که هیچ گاه چنین وضعی پیش نیاید لازم است هرچه زودتر اقدام به درمان ریشه¬های عفونی که نیاز به درمان ریشه (روت کانال تراپی) دارند، نمود.


زبان جغرافیائی: یکی از حالات تقریباً شایعی که در افراد بسیاری منجمله خانمها معمولاً بروز می کند زبان جغرافیای است. در اینحالت مناطقی از زبان به رنگ سرخ که دور آنرا هاله سفیدی از پرزهای زبان فراگرفته است شبیه نقشه جغرافیایی در می آید و این مناطق لکه لکه هر چند وقت یکبار تغییر محل می دهند. علت اصلی این بیماری دقیقاً مشخص نیست ولی مسلم است آنست که اهمیت زیادی نداشته و پس از چند سال خود بخود از بین می رود و به درمان خاصی نیز نیاز ندارد.


زبان شیار دار: در اینحالت شیارهای بسیار زیادی بروی سطح زبان مشاهده می شود. که در جهات مختلف قرار درند. این حالت نیز احتیاج به درمان خاصی ندارد و فقط به علت تجمع مواد غذائی و میکربها در لابلای این شیارها لازم است ، پس از مسواک زدن دندانها ، چند بار به آرامی مسواک را بروی سطح زبان کشید و آنرا از مواد غذائی پاک کرد.


کیستهای دهان نوزادن: گاهی اوقات در دهان نوزادان نقاط برجسته و شفافی بروی فک بالا پائین مشاهده می شود که موجب نگرانی پدر و مادر می گردد. این کیستها از بقایای رشدی تکاملی بوده ، احتیاج به درمان خاصی نداشته و خود بخود نیز از بین می روند.


برفک: برفک یک بیماری قارچی است که با ازدیاد یکنوع قارچ در دهان ، نمای سفید رنگی به آن می دهد. این قارچ بطور طبیعی در دهان وجود دارد ولی در حالات خاصی نظیر بیماری و ضعف بدن تعداد این قارچ از حد طبیعی فراتر می رود و سطوح مختلفه دهان را می پوشاند. برفک در نوزادان و افرادی که از دست دندان استفاده می کنند نیز مشاهده می شود و برای درمان آن می توان به دندانپزشک مراجعه نمود.


تبخال: تبخال یک بیماری ویروسی است. این ویروس فقط در مناطق بخصوصی مانند لب و دستگاه تناسلی می تواند تکثیر یابد. با ورود این میکرب به سلولها و تخریب آنها ، تاولهائی در پوست لب مشاهده می شود و پس از مدت کوتاهی نیز خود بخود از بین می رود ولی ویروس برای همیشه در سلولهای آن ناحیه از لب باقی مانده و در حالات خاصی چون بیماری و ضعف بدن دوباره فعال شده و تبخال مجدداً ظاهر می شود برای مداوای تبخال دندانپزشک اقدام به تجویز داروهای مسکن و پمادهائی مانند Idoxturidin می کند.

علاوه بر ضایعات فوق، گاهی مناطق منفرد سفید با قرمز رنگی نیز به حالات و اشکال مختلف خصوصاً در مخاط گونه، کف دهان، زبان، لثه، سقف دهان و غیره مشاهده می شود که تشخیص آنها بعهده دندانپزشک بوده و بعضی از این بیماریها از اهمیت فوق العاده ای نیز برخوردارند.

با مشاهده هر حالت غیر طبیعی در دهان خود لازم است هرچه زودتر با دندانپزشک مشورت کنید. سرطانها و بدخیمی ها نیز از جمله ضایعات مشهود در دهان هستند که به حالت و اشکال مختلف و در نواحی متفاوت بروز می کنند. در این میان، سرطانها پیش از همه در لب و کناره های زبان سپس در گونه و سایر نقاط دهان ملاحظه می شوند. پوست صورت نیز محل دیگری برای این بیماری است و لذا:

" هرگاه به زخمی در دهان خود که بیش از دو هفته از آغاز آن گذشته و هنوز التیام نیافته است مبتلا شدید، هرچه زودتر با یک دندانپزشک مشورت کنید. "

این زخم ها به اشکال مختلف نظیر قیفی شکل، برجسته، نامنظم، فرورفته و ... دیده می شوند. سلولهای سرطانی به مرور زمان قادرند همراه جریان خون یا لنف به نقاط دیگر بدن برده شده و آن نقاط را نیز مورد تهاجم قرار دهند. در صورتی که در اوایل بیماری به طبیب مراجعه شده و بیماری تشخیص داده شود با درمان کامل و برداشتن ضایعه می توان زندگی بیمار را نجات بخشید.


دندان های نهفته
به دندانی که در درون استخوان فک باقی مانده و در دهان ظاهر نشود "دندان نهفته" گویند. دندانهای عقل فک پائین در بسیاری از افراد به طور نهفته یا نیمه نهفته درون استخوان فک باقی می مانند. در اینگونه دندانها و همینطور امکان عفونت یا تبدیل به کیستها و ضایعات تهاجمی وجود دارد و لذا باید اقدام به جراحی یا درمان آنها نمود.


سیگار و دخانیات
در مورد ارتباط سیگار و سلامتی بدن تحقیقات و تبلیغات بسیاری شده است تا آنجا که هر شخص با شنیدن کلمه سیگار، سرطان ریه را نیز به دنبال آن به خاطر می آورد. تنها بیماری های ریه نیست که در سیگاری ها زیاد به چشم می خورد بلکه بیماریهای بسیار دیگری نیز مانند (سرطان دهان و حنجره، اختلالات عصبی، نقصان حافظه، انفارکتوس، تصلب شرائین، طپش قلب، اختلالات گوارشی، ضعف جنسی، ضعف بینائی، پوسیدگی دندان و بیماری لثه، بوی بد دهان، پیری زودرس تنگی نفس و تحریک مخاط تنفسی، مسمومیت تدریجی خون، بهم خوردن سلامت و تغذیه و ...) نیز در این افراد بسیار بیشتر از افراد دیگر مشاهده می شود.

جرم زرد رنگ سیگار علاوه بر بد منظره نمودن دندان ها و ظاهر شما، محل مناسبی نیز برای عفونتهای فک و دهان است. بیش از 98% بیماران عفونت های دهان، معتاد به یکی از انواع دخانیات هستند.


دکتر کامران یزدانی (جراح - دندانپزشک)

جعبه متن

منبع: پزشکان پارسی