اقتصاد توسعه Development Economics

اقتصاد توسعه شاخه‌ای از علم اقتصاد است که بر بهبود شرایط مالی، اقتصادی و اجتماعی در کشورهای در حال توسعه تمرکز دارد. اقتصاد توسعه عواملی مانند سلامت، آموزش، شرایط کار، سیاست‌های داخلی و بین‌المللی و شرایط بازار را با تمرکز بر بهبود شرایط در فقیرترین کشورهای جهان در نظر می‌گیرد.

اقتصاد توسعه چیست؟

این حوزه همچنین عوامل کلان اقتصادی و خرد اقتصادی مربوط به ساختار اقتصادهای در حال توسعه و رشد اقتصادی داخلی و بین‌المللی را بررسی می‌کند.

اقتصاد توسعه (Development Economics) به مطالعه فرآیندهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی که به بهبود شرایط زندگی در کشورهای در حال توسعه کمک می‌کنند، می‌پردازد. یکی از مثال‌های معروف در این زمینه، برنامه پروگِرِسا (Progresa) در مکزیک است. این برنامه با هدف کاهش فقر و بهبود شرایط زندگی خانواده‌های کم‌درآمد از طریق ارائه یارانه‌های نقدی به خانواده‌ها در ازای حضور فرزندانشان در مدرسه و دریافت خدمات بهداشتی اجرا شد.

نظریه‌های کلیدی در اقتصاد توسعه کدامند؟

نظریه‌های کلیدی در اقتصاد توسعه شامل چندین رویکرد و الگو هستند که هر کدام به نحوی به تحلیل و تبیین فرآیندهای توسعه اقتصادی می‌پردازند. برخی از مهم‌ترین این نظریه‌ها عبارتند از:

1. نظریه نوسازی (Modernization Theory): این نظریه بر این باور است که کشورهای در حال توسعه باید مراحل مشابهی را که کشورهای توسعه‌یافته طی کرده‌اند، دنبال کنند تا به توسعه برسند.
2. نظریه وابستگی (Dependency Theory): این نظریه معتقد است که کشورهای در حال توسعه به دلیل وابستگی به کشورهای توسعه‌یافته و سیستم‌های اقتصادی جهانی، نمی‌توانند به توسعه پایدار دست یابند.
3. نظریه نظام جهانی (World-Systems Theory): این نظریه بر این باور است که اقتصاد جهانی به سه بخش هسته، نیمه‌پیرامون و پیرامون تقسیم می‌شود و کشورهای پیرامونی به دلیل وابستگی به کشورهای هسته، در وضعیت توسعه‌نیافتگی باقی می‌مانند.
4. نظریه نئوکلاسیک (Neoclassical Theory): این نظریه بر اهمیت بازارهای آزاد و کاهش دخالت دولت در اقتصاد تأکید دارد و معتقد است که توسعه اقتصادی از طریق بهبود کارایی بازارها و تخصیص بهینه منابع حاصل می‌شود.
5. نظریه ساختارگرایی (Structuralism): این نظریه بر این باور است که ساختارهای اقتصادی و اجتماعی داخلی کشورهای در حال توسعه باید تغییر کنند تا توسعه اقتصادی ممکن شود.

نکات کلیدی

• اقتصاد توسعه شاخه‌ای از علم اقتصاد است که هدف آن بهبود شرایط مالی، اقتصادی و اجتماعی کشورهای در حال توسعه است.
• حوزه‌هایی که اقتصاد توسعه بر آنها تمرکز دارد شامل سلامت، آموزش، شرایط کار و شرایط بازار است.
• اقتصاد توسعه به دنبال درک و شکل‌دهی سیاست‌های کلان و خرد اقتصادی به منظور رهایی کشورهای فقیر از فقر است.
• کاربرد اقتصاد توسعه پیچیده و متنوع است زیرا چارچوب‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی هر ملتی متفاوت است.