[Zohreh Gholami]

نحوه صحيح مسواک زدن

مسواک زدن صحيح از ارکان اصلی مقوله بهداشت دهان و دندان ميباشد ....کمتر کسی را ميشود يافت که در طی شبانه روز مسواک نزند ولی چيزی که کمتر بدان توجه ميشود نحوه صحيح مسواک زدن ميباشد .... به طوری که در اکثر موارد مسواک زدن با مسواک نزدن زياد تفاوتی نميکند .... يادگيری مسواک صحيح زدن کمک شايانی در امر بهداشت دهان و دندان خواهد داشت هر چند که آموزش صحيح مسواک زدن حضوری بهتر است ولی خوب با توجه به امکانات محدود تصويری و نوشتاری سعی ميکنم که به طور عملی به اين مقوله بپردازم.

هدف اصلی از مسواک زدن را اگر بدانيم کمک بزرگی در عملکرد ما خواهد گذاشت .... هدف اصلی يک مسواک زدن صحيح پاک کردن کليه مواد غذائی همراه با مواد رسوبی مختلف و ميکروارگانيسم هائی که به طور طبيعی بر روی کليه سطوح دندان جايگزين شده اند ميباشد مسواک زدن وقتی تکميل خواهد شد که  مجاورات دندان با لثه و سطح زبان را نيز مورد توجه قرار داد.
 
پس به طور کلی سه نوع مواد است که در لا بلای شيار های دندان، بين دندانها، بين دندانها و لثه رسوب مي کنند:
مواد غذائی که در طی روز مصرف مي شود.
پرو تئين های بزاق و موادی که در طی شبانه روز براثر تجزيه مواد غذائی در محيط دهان توسط آنزيم ها و ميکروب های موجود در دهان به وجود مي آيد.
ميکروب هایی که به طور طبيعی در محيط دهان وجود دارد.

هدف اصلی مسواک زدن پاک کردن کليه اين مواد از سطوح مختلف دندانی است .


روش مسواک زدن:
قبل از شروع مسواک زدن بايد از تميز و سالم بودن مسواک خود مطمئن بود که در مقاله ای ديگر شرايط يک مسواک خوب را توضيح خواهم داد. خمير دندان به مقدار کافی بر روی سطح مسواک مي گذاريم سپس دهان را با آب خيس مي کنيم تا خمير دندان خوب کف کند، سپس اول از سطح جونده دندانها شروع مي کنيم به طوری که با حرکت رفت و برگشتی در روی سطح جونده خمير دندان بخوبی کف مي کند و شيار های موجود بر روی دندان تميز ميشود، سطوح جونده در هر فک در دو رديف سمت چپ و راست قرار دارد که از يک سمت فک پائيين شروع کرده و به سمت ديگر رفته و سپس همينطور برای فک بالا اقدام مي کنيم، تميز کردن سطوح جونده مشکل خواصی ندارد و اگر دقت شود و وقت کافی گذاشته شود بخوبی تميز مي شود، سپس مي رويم سراغ بين دندانها که اين کار بدون استفاده از کمک نخ دندان امکانپذير نيست که در قسمت نحوه صحيح استفاده از نخ دندان توضيح داده ام.

[img]

بعد از تميز شدن بين دندان ها مي رويم سراغ مجاورات دندان با لثه که به نظر من مهم ترين قسمت آموزش مسواک زدن درک نحوه  تميز کردن اين ناحيه مي باشد و اکثرا به اين قسمت مردم کمتر توجه داشته و مشکل اصلی در رعايت بهداشت هم در تميز کردن اين ناحيه مي باشد لذا اين قسمت بيشتر توضيح داده مي شود.

به اين تصوير دقت کنيد..... حاشيه بين لثه و دندان به صورتی است که شکل آناتوميکی آن فضاهای متعددی را ايجاد ميکند که در يک برسی سه بعدی ميشود فهميد که در هرسه بعد دارای فضاهائی است که دسترسی مسواک به اين نواحی مشکل ميباشد اين تصوير را به خاطر بسپاريد تا دوباره برميگرديم ....

اين تصوير را ميبينيد .... به طور معمول ما مسواک را به صورت به صورت رفت و برگشتی در سطوح طرفی دندانها حرکت ميدهيم که اين اشتباه است و اولا در دراز مدت باعث سايش در روی دندان در مجاورات لثه ميشود و در ضمن با پريدن پرز های مسواک از روی بر جستگی يک دندان بر روی برجستگی دندان مجاور عملا بين دندانها خوب تميز نميشود......خوب پس چه کار بايد بکنيم ؟..... قبلا پيشنهاد ميکردند که به جای اينکه حرکت رفت و برگشتی مسواک بر روی سطوح کناری دندان به سمت جلو و عقب باشد اين حرکت به صورت بالا و پائين باشد .... يعنی مسواک را از سمت لثه به طرف بالا حرکت داده و مسواک بزنيم ...... اين نيز جوابگوی ما نخواهد بود علت هم اين است که باز حاشيه مجاور بين لثه و دندان تميز نخواهد شد ..... چرا ؟ خوب به عکس قبلی برگرديد ..... خود لثه يک برجستگی دارد که هر چه به سمت دندان پيش برويم فرورفتگی ايجاد شده و به دندان ختم ميشود ..... سپس دندان نيز يک قوسی دارد و در وسط هايش به حد اکثر بر جستگی ميرسد .... خوب در صورت کشيدن پرز مسواک از پائین به بالا و بر عکس اين پرز ها از روی برجستگی لثه پريده و بروی برجستگی دندان قرار ميگيرد و عملا اين حاشيه بين دندان ولثه تميز نميشود .... خوب چه کار بايد کرد ....


به اين تصوير دقت کنيد و مسواک را با يک زاويه ۴۵ درجه نسبت به محور طولی دندان بر روی شيار لثه و دندان قرار ميدهيم و مقداری فشار ميدهيم به سمت پائين تا پرز های مسواک کاملا بين لثه و دندان و همچنين بين دندانها فرو رود ..... مانند شکل .... بعد با يک حرکت لرزشی مناسب و با دامنه کم مسواک را به سمت بالا حرکت ميدهيم اين حرکت لرزشی محدود بايد سه چهار دفعه تکرار شود تا کليه سطوح غير قابل دسترس برای مسواک تميز گردد.


برای سطوح داخلی دندانها نيز به اين طريق عمل مي کنيم، تصوير به خوبی گويا مي باشد.


برای سطوحی از دندان که در قوس فک قرار دارند بايد با مانور مناسب و چرخاندن جهت مسواک دسترسی به نواحی که توضيح دادم را فراهم سازيم ..... به طوری که هر چه از ناحيه دندانهای عقب فک به سمت جلو پيش ميرويم جهت مسواک را هم تغيير ميدهيم به طوری که در دندان های جلو کاملا از از پرز های جلوئی مسواک برای تميز کردن استفاده مي کنيم.


چند نکته فنی در مسواک زدن
نقاطی که در طی اين مدت مطب داری متوجه شدم که بيمارانم خوب تميز نمي کنند عبارتند از:
۱- ناحيه دندان عقل که معمولا به علت حالت تهوئی که بهشان دست ميدهد کمتر مسواک مي زنند و به اين علت است که دندان های عقل با اينکه ديرتر از همه دندان ها در ميايد زودتر از بقيه می پوسد.
۲- قسمت هائی که در قوس فکی فرار دارد به خصوص از قسمت داخل به خاطر اين که مانور دادن در اين نواحی سخت مي باشد يعنی بيمار قسمت دندان های عقبی را مسواک مي زند و بعد مياد سرغ دندان های جلوئی و به قوس ها فک در ناحيه دندان نيش کمتر توجه مي کند.
۳- سطح روئيه زبان که حتما بايد مسواک کشيده شود که بی توجهی ميشود و لای پرزهای زبان نيز بايد تميز کردد.


معمولا موقع مسواک زدن فکرمان جای ديگری است و به همه چيز فکر ميکنيم غير از مسواک زدن. متخصصين گفته اند که طول مدت مسواک زدن صحيح بين ۵ الی ۷ دقيقه مي باشد. سعی کنيد که بعد از شستن خمير دندان يک بار هم بدون خمير و خشک مسواک بزنيد.

جعبه متن

منبع: irandentist.info