[Zohreh Gholami]

اولین تصاویر کیهان با فلامینگوس 2

 

کمتر از دو ماه پس از افتتاح بزرگترین تلسکوپ دنیا، اختر شناسان دانشگاه فلوریدا با استفاده از یکی از پیشرفته ترین تجهیزات تلسکوپی دنیا به تصویر برداری از آسمانها پرداختند. یک تیم به رهبری پروفسور اخترشناسی استفان ایکن بری، اواخر هفته گذشته اولین تصاویر بی نظیر از گیتی را با کمک دوربین/طیف سنج (با طراحی و ساخت دانشگاه فلوریدا) پیشرفته این تلسکوپ تهیه نمود. این دوربین بر روی تلسکوپ جنوب جمینی (Gemini South) واقع در شیلی نصب گردید. تعدادی از این تصاویر رنگی اولیه شامل موارد زیر است: ساختار گوی مانند زرد و آبی که در واقع کهکشان راه شیری را به تصویر کشیده است، خانه هزاران سیاه چاله، و در مرکز آن یک ابر سیاه چاله که به نظر می رسد دارای جرمی برابر 4 میلیون خورشید باشد.

نصب این وسیله که با نام فلامینگوس-2 شهرت یافته هفت سال زمان، پنج میلیون دلار هزینه و  تلاش و کوشش شامل 30 دانشمند، مهندس، دانشجو و استاد را در برداشته است. این دستگاه یک بار از نظر علمی آزمایش می شود – پروژه ای که انتظار می رود 6 ماه به طول انجامد- و محدوده ای از علوم جدید را پوشش خواهد داد. فلامینگوس-2 مخفف "طیف سنج تصویربردار گریسیم مولتی آبجکت فلوریدا"  (Florida Array Multi-object Imaging Grism Spectrometer) است.

داشمندان از آن برای جستجوی اولین کهکشان های جهان، دیدن ستاره های درحال تولد، آشکار سازی سیاه چاله ها و برسی دیگر پدیده ها استفاده خواهند نمود. فلامینگوس-2 با نور نزدیک به مادون قرمز یا نوری که از گرما ساطع شده، در محدوده ای ماورای محدوده دید انسان می نگرد و قادر است اجرام غیر قابل رویت برای چشم نظیر ستاره های محو شده در غبارهای کیهانی، یا اجرام بسیار دوری که نورشان قابل رویت نیست را آشکار می سازد.

تصویر فوق یک تصویر نزدیک به مادون قرمز از سحابی تارانچولا (Tarantula) در ابر بزرگ Magellanic (بزرگترین ماهواره کهکشان درحال چرخش راه شیری) است. این تصویر خوشه بزرگی از ستاره های جوان در حال تولد از یک ابر گازی را مشخص می کند. اجتماع بزرگ ستارگان موجود در مرکز تصویر نشان دهنده گاز هیدروژن در حال چرخش است. این اجتماع ستارگان دارای نور مارواء بنفش بوده و عامل به وجود آمدن سحابی قرمز درخشان نشان داده شده در این تصویر می باشد. (اعتبار تصویر: دانشگاه فلوریدا/ رصدخانه جمینی)

 

فلامینگوس-2 به طور بی نظیری قادر است به طور همزمان طیف بیش از 80 جسم را اندازه گیری کند. این کار باعث افزایش سرعت کار اخترشناسان برای جستجوی کهکشانهای قدیمی، ستاره ها و سیارات درحال شکل گیری می گردد. ایکن بری می گوید: «با صرف هزینه یک دلار در هر ثانیه برای کار با تلسکوپ جمینی، این تلسکوپ قادر خواهد بود به یافته های بزرگی در تولیدات علمی و افزایش کارآیی رصدخانه دست یابد. آنچه قبلاً در طی یک سال فراهم می شد، الان در طی 4 شب حاصل می شود.» وی در کار با این تلسکوپ سه مطالعه و تحقیق بزرگ را در برنامه خود جای داده؛ اولین هدف او، بیشتر دانستن در مورد هزاران سیاه چاله و ستاره نوترونی موجود در مرز کهکشان راه شیری است.

دومین هدفش کاوش درباره شکل گیری و تکامل کهکشانها در طی زمان می باشد و در نهایت تحقیق درباره تولد ستارگان جدید خواهد بود. اولین کار فلامینگوس-2 کمتر از دو ماه پس از افتتاح تلسکوپ گرن (Gran) جزایر قناری (بزرگترین تلسکوپ جهان واقع در جزایر قناری اسپانیا) انجام گرفت. دانشگاه فلوریدا که 5 درصد از تلسکوپ های 10متری را به خود اختصاص داده تنها سهام دار از ایالات متحده است.



منبع: سایت نجوم ایران