[Zohreh Gholami]

Rubaiyat 1-10

1
The only vision I have is your sight
The only thing I follow is your light.
Everyone finds his repose in sleep,
Sleep from my eyes has taken flight
جز نـقـش تو در نـظر نیامد ما را
جز کوی تو رهـگذر نیامد ما را
خواب ارچه خوش آمد همه را در عهدت
حـقا کـه بـه چشم در نیامد ما را

2
Pick up the joy giving wine and come hither.
Temptations of mean foes decline and come hither.
Don't listen to the one who says sit down and stay;
Listen to me, pick up the line and come hither
بر گیر شراب طرب​انگیز و بیا
پنهان ز رقیب سفله بستیز و بیا
مشنو سخن خصم که بنشین و مرو
بشنو ز من این نکته که برخیز و بیا

3
I said, your lips said, your lips we revive;
I said, your mouth said, sweetness we derive;
I said your words, he said, Hafiz said;
May all sweet lips be joyous and alive.
گفتـم که لبت, گفت لبم آب حیات
گفتم دهنت, گفت زهی حب نبات
گفتـم سخن تو, گفت حافظ گفتا
شادی همه لطیفه گویان صـلوات

4
One, beautiful and full of grace
Mirror in hand, grooming her face
My handkerchief I offered, she smiled,
Is this gift also part of the chase
ماهی که قدش به سرو می‌ماند راست
آیینه به دست و روی خود می‌آراست
دستارچه‌ای پیشکشش کردم گفت
وصلم طلبی زهی خیالی که توراست

5
I put my arms around your waist,
A lover's embrace to taste.
From your resolve it's obvious
All my efforts will go to waste
مـن باکـمر تو در میان کردم دسـت
پنداشتمش که در میان چیزی هست
پیداسـت از آن میان چو بربست کمر
تا من ز کمر چه طرف خواهم بربسـت

6
You are the moon and the sun is your slave;
As your slave, it like you must behave.
It is only your luminosity and light
That light of sun and moon can save
تو بدری و خورشید تو را بنده شده‌ست
تا بنده تو شده‌ست تابنده شده‌ست
زان روی کـه از شـعاع نور رخ تو
خورشید منیر و ماه تابنده شده‌ست

7
A new challenge everyday
You keep away and delay;
When I act to close the gap
Fate says there is a bigger play
هر روز دلم بـه زیر باری دگر اسـت
در دیده من ز هجر خاری دگر اسـت
مـن جـهد همی‌کنم قضا می‌گوید
بیرون ز کـفایت تو کاری دگراسـت

8
My beloved is brighter than the sun,
Put in the heavens, my only one.
Placed the hearts upon the earth
To watch the sun's daily run
ماهم که رخش روشنی خور بگرفت
گرد خط او چشمه کوثر بگرفـت
دلها همه در چاه زنخدان انداخت
وآنگـه سر چاه را به عنبر بگرفت

9
My broken heart's sorrows are deep.
Painful, disturbed, broken my sleep.
If you don't believe, send me your thoughts
And you will see how in sleep I weep
امشب ز غمت میان خون خواهم خفت
وز بستر عافیت برون خواهم خفت
باور نکنی خیال خود را بفرسـت
تا در نگرد که بی‌تو چون خواهم خفت

10
Candle's story how can I tell?
Of the broken heart's living hell?
My sorrow is in how I can find
Another who knows these sorrows well
نی قصه آن شمع چگل بتوان گفـت
نی حال دل سوخته دل بتوان گفـت
غم در دل تنگ من از آن است که نیست
یک دوست که با او غم دل بتوان گفت

[Zohreh Gholami]

Rubaiyat 11-20

11
First enticed me to take the cup,
When I got drunk, told me to stop.
My eyes watery, my heart on fire,
I became dust and your wind picked me up
اول بـه وفا می وصالـم درداد
چون مست شدم جام جـفا را سرداد
پر آب دو دیده و پر از آتـش دل
خاک ره او شدم بـه بادم برداد

12
All treasures ain't worth this oppression.
All pleasures ain't worth one transgression.
Not even seven thousand years of joy
Is worth seven days of depression
نی دولـت دنیا به ستـم می‌ارزد
نی لذت مستی‌اش الـم می‌ارزد
نـه هفت هزار ساله شادی جهان
این محنت هفت روزه غـم می‌ارزد

13
Every friend who talked of love, became a foe.
Every eagle shifted its shape to a crow.
They say the night is pregnant, and I say,
Who is the father? And how do you know
هر دوست که دم زد ز وفا دشمن شد
هر پاکروی که بود تردامـن شد
گویند شب آبستن و این است عجب
کاو مرد ندید از چه آبستـن شد

14
Since the flower withers in the dark,
The bud blooms to leave its mark,
Happy is the heart, light as a bubble,
At the tavern is naked, stark
چون غنچـه گـل قرابـه‌پرداز شود
نرگـس به هوای می قدح ساز شود
فارغ دل آن کسی که مانند حـباب
هـم در سر میخانـه سرانداز شود

15
Spend time with wine by a stream,
And let sorrows away stream.
My life, like a rose, is but few days;
Youthful and joyous live this dream
با می به کـنار جوی می‌باید بود
وز غصه کـناره‌جوی می‌باید بود
این مدت عمر ما چو گل ده روز است
خـندان لب و تازه‌روی می‌باید بود

16
This rose is from the dust of one like me.
His joy within the rose, thus I can see.
My companion and confidant it is, because
The colorful rose brings the sweet scent of he
این گـل ز بر همنفـسی می‌آید
شادی به دلم از او بـسی می‌آید
پیوسته از آن روی کنم همدمی‌اش
کز رنگ وی‌ام بوی کـسی می‌آید

17
With fate you still hope to trade;
Passage of time should make you afraid.
You said no color comes after black,
I said my black hair to white degrade
از چرخ به هر گونه هـمی‌دار امید
وز گردش روزگار می‌لرز چو بید
گفتی که پس از سیاه رنگی نبود
پس موی سیاه من چرا گشت سفید

18
In times of youth, drinking is better.
With the joyful, linking is better.
The world is a mere temporal inn;
With the shipwrecked, sinking is better
ایام شـباب اسـت شراب اولیتر
با سـبز خـطان باده ناب اولیتر
عالم همه سر به سر رباطیست خراب
در جای خراب هـم خراب اولیتر

19
You can buy everyone with gold;
Either in one shot, or slowly are sold.
Even the narcissus, pride of the world,
Sold itself, why, its crown of gold behold
خوبان جـهان صید توان کرد بـه زر
خوش خوش بر از ایشان بتوان خورد به زر
نرگـس که کله دار جهان است ببین
کاو نیز چـگونـه سر درآورد بـه زر

20
This tired life is the flood of age,
With a full cup began this outrage.
Wake up, and see the carrier of time
Slowly carries you along life's passage
سیلاب گرفـت گرد ویرانـه عـمر
وآغاز پری نـهاد پیمانـه عـمر
بیدار شو ای خواجه که خوش خوش بکشد
حـمال زمانـه رخـت از خانه عـمر

[Zohreh Gholami]

Rubaiyat 21-30

21
Don't make me fall in love with that face
Don't let the drunk the wine seller embrace.
Sufi, you know the pace of this path,
The lovers and drunks don't disgrace
عـشـق رخ یار بر مـن زار مـگیر
بر خـسـتـه دلان رند خـمار مـگیر
صوفی چو تو رسـم رهروان می‌دانی
بر مردم رند نـکـتـه بـسیار مـگیر

22
I needed to hang on to her curly ring,
Help me please, let my affairs take wing.
Said, release my hair, instead take my lips,
Let go of long life, with good times swing
در سنبلـش آویختـم از روی نیاز
گفتـم مـن سودازده را کار بساز
گفـتا کـه لبم بگیر و زلفم بگذار
در عیش خوش‌آویز نه در عمر دراز

23
From warriors learn courage,
And wisdom from the sage.
If you truly seek God's grace,
Ride with the heavenly carriage
مردی ز کـنـنده در خیبر پرس
اسرار کرم ز خواجه قنـبر پرس
گر طالب فیض حق به صدقی حافظ
سر چشمه آن ز ساقی کوثر پرس

24
At dawn your eyes from Jupiter learn
O God, may fantasies of my mind burn.
The ear adorned with that elegant ring
Gems of Hafiz's poems may earn
چشم تو که سحر بابل است استادش
یا رب که فسونـها برواد از یادش
آن گوش که حلقه کرد در گوش جمال
آویزه در ز نـظـم حافـظ بادش

25
O friend, from your foes your heart release,
In pleasant company drink the good wine with ease.
Confer with those who know, open your heart
And from the ignorant fleas flee like the breeze
ای دوست دل از جفای دشمن درکش
با روی نکو شراب روشـن درکـش
با اهـل هنر گوی گریبان بگـشای
وز نااهـلان تـمام دامـن درکـش

26
One with such beauty none will make.
When her garments off we take
You can see her heart in her fragile breast,
Like a hard rock in a clear lake
ماهی که نظیر خود ندارد به جـمال
چون جامه ز تن برکشد آن مشکین خال
در سینـه دلش ز نازکی بـتوان دید
مانـنده سـنـگ خاره در آب زلال

27
The morning breeze tended to the rose,
A maid-in-waiting, as the flower grows.
If in the sun you have a shady refuge,
Seek the shade of a rose, and one who glows
در باغ چو شد باد صـبا دایه گـل
بربسـت مـشاطـه‌وار پیرایه گـل
از سایه به خورشید اگرت هست امان
خورشید رخی طلب کن و سایه گـل

28
Don't let go of the cup's lips
Till you receive your worldly tips.
Bittersweet is the world's cup
From lover's lips and the cup sips
لـب باز مگیر یک زمان از لـب جام
تا بسـتانی کام جهان از لـب جام
در جام جهان چو تلخ و شیرین به هم است
این از لب یار خواه و آن از لـب جام

29
I long for your hug and kiss,
I want the wine that will bliss.
Let me cut the story short,
Please return, cause you I miss
در آرزوی بوس و کـنارت مردم
وز حـسرت لـعـل آبدارت مردم
قـصـه نـکـنـم دراز کوتاه کـنـم
بازآ بازآ کز انـتـظارت مردم

30
I spent my life chasing my wishes
What benefits fate furnishes?
Whomever to I said I loved you,
Turned to my foe, why my luck ravishes
عمری ز پی مراد ضایع دارم
وز دور فلک چیست که نافع دارم
با هر که بگفتم که تو را دوست شدم
شد دشمن من وه که چه طالع دارم

[Zohreh Gholami]

Rubaiyat 31-42

31
My life has only brought me sorrow;
Love's good and bad only taught me sorrow.
My constant companion is only pain,
My lover has only bought me sorrow
مـن حاصل عمر خود ندارم جز غم
در عشق ز نیک و بد ندارم جز غـم
یک هـمدم باوفا ندیدم جز درد
یک مونـس نامزد ندارم جز غـم

32
When there is wine, no need to cry;
Army of sorrows, no need to defy.
Your lips are green, bring forth the wine.
Drinking at the green, everyone must try
چون باده ز غم چه بایدت جوشیدن
با لشگر غم چه بایدت کوشیدن
سبز است لبت ساغر از او دور مدار
می بر لب سبزه خوش بود نوشیدن

33
Beauty of the rose you eclipse,
Every bud quietly away slips.
How can the rose compete with you?
Rose shines in moonlight, moon in your grips
ای شرمزده غنچه مـسـتور از تو
حیران و خجل نرگس مخـمور از تو
گـل با تو برابری کـجا یارد کرد
کاو نور ز مـه دارد و مـه نور از تو

34
Your eyes enrapture, and colors pour,
Alas, your love's arrows score.
Too soon you gave up on the lovers,
Alas, your heart has rocks in store
چشمت که فسون و رنگ می‌بازد از او
افسوس که تیر جنگ می‌بارد از او
بس زود ملول گشتی از همنفسان
آه از دل تو که سنگ می‌بارد از او

35
O breeze, my story quietly share,
My heart's secrets, to whoever you care.
Tell not to upset or bring sorrow,
Share them with a heart that's aware
ای باد حدیث من نـهانـش می‌گو
سر دل من بـه صد زبانـش می‌گو
می‌گو نه بدانسان که ملالـش گیرد
می‌گو سخنی و در میانـش می‌گو

36
Every flower its beauty bestows,
Your lips the dearest gems dispose.
May your lips nurture our souls
With the wine that every spirit knows
ای سایه سنبلت سمـن پرورده
یاقوت لـبـت در عدن پرورده
همچون لب خود مدام جان می‌پرور
زان راح که روحیست به تن پرورده

37
Let not your thoughts constantly be fought,
Let thoughts in patience and joy be caught.
What patience? Cause what they call the heart
Is a drop of blood, and a thousand thought
گفتی که تو را شوم مدار اندیشه
دل خوش کن و بر صبر گمار اندیشه
کو صبر و چه دل, کانچه دلش می‌خوانند
یک قطره خون است و هزار اندیشه

38
Bring me the cup that preys on joy;
Bring me a lover who is shy and coy.
The wine that twists and turns like a chain
Bring me to enslave and destroy
آن جام طرب شکار بر دسـتـم نـه
وان ساغر چون نگار بر دسـتـم نـه
آن می‌کـه چو زنـجیر بـپیچد بر خود
دیوانـه شدم بیار بر دسـتـم نـه

39
With good company and harp and reed
In a corner, jug of wine and time to heed,
The warmth of wine runs through my veins,
Why should I succumb to my greed
با شاهد شوخ شنگ و با بربط و نی
کنجی و فراغتی و یک شیشه می
چون گرم شود ز باده ما را رگ و پی
منت نبریم یک جو از حاتم طی

40
O divider of heaven and hell bring relief,
Don't let us give in to our grief.
How long upon our lives you prey?
Why don't you hunt our lives' thief
قسام بهشت و دوزخ آن عقده گشای
ما را نـگذارد کـه درآییم ز پای
تا کی بود این گرگ ربایی, بنـمای
سرپنجه دشمن افکن ای شیر خدای

41
I wish that fate would cease this carnage,
And to the lovers give their due wage.
In times of youth the rein in my hands,
Now on the saddle, I ride in old age
ای کاش که بخـت سازگاری کردی
با جور زمانـه یار یاری کردی
از دسـت جوانی‌ام چو بربود عـنان
پیری چو رکاب پایداری کردی

42
If like me, you too fall in this trap,
Hold the wine and cup upon your lap.
We are the lovers, burning our tracks,
Join us, if you can put up with the crap
گر همچو من افتاده این دام شوی
ای بس که خراب باده و جام شوی
ما عاشق و رند و مست و عالم سوزیم
با ما منشین اگر نـه بدنام شوی