[متا]

ماترک متوفی چيست؟ و چگونگی ارزیابی ماترک متوفی؟ - آیا پول پیش خانه جزء ماترک متوفی محسوب می شود؟ - ماليات بر ارث

آنچه که از متوفى حين فوت باقى مى‌ماند ماترک متوفى نام دارد که ارزيابى آن در زمان فوت اصطلاحاً قيمت حين‌الفوت نامگذارى شده است.

[متا]

چگونگی ارزیابی ماترک متوفی؟

۱. مبناى محاسبه قيمت املاک متوفى (شامل زمين و ساختمان و حق واگذارى محل) ارزش معاملاتى آنها حين‌الفوت متوفى مى‌باشد. زوجه فقط از اموال منقول و ابنيه اشجار (اعيانى ملک) ارث مى‌برد.

۲. ارزش سهام متوفى در شرکت‌هائى که در بورس پذيرفته شده‌اند براساس قيمت تابلوى بورس محاسبه خواهد شد.

۳. ارزش ساير سهام متوفى در ساير شرکت‌ها براساس برآورد حوزهٔ مالياتى

۴. چنانچه اموال متوفى داراى قيمت رسمى باشند، قيمت رسمى زمان قوت مورد محاسبه قرار خواهد گرفت مثلاً سکه داراى قيمت رسمى است و چنانچه متوفى تعدادى سکه طلا از خود باقى گذارده باشد بهاء سکه‌ها براساس قيمت رسمى سکه ارزيابى خواهد شد.

[متا]

پول پیش خانه جزء ماترک متوفی (ماترک یعنی کلیه اموال متوفی از قبیل زمین، خانه، حساب بانکی و . . .) محسوب می شود و بعد از اتمام قرارداد اجاره به نسبت سهم الارث بین وراث تقسیم می شود. مستمری متوفی زوجه ماترک نیست و صرفا به زوجه و دختر تا زمانی که ازدواج نکرده است و پسر تا زمانی که مشغول تحصیل است و افراد تحت تکفل متوفی تعلق می گیرد. بدهی های متوفی از اموال و دارایی های ایشان پرداخت می شود و چنانچه بدهی ها بیشتر از کل دارایی های متوفی باشد وراث تعهدی به پرداخت بدهی های متوفی ندارند.

[متا]

ماليات بر ارث

ماده ۱۷. (ق.م.م) به اشعار مى‌دارد: هرگاه در نتيجه قوت شخصي، اعم از فوت واقعى يا فرضى اموالى از متوفى باقى بماند. به‌شرح ذيل مشمول ماليات است:


۱. در صورتى‌که متوفى يا وراث يا هر دو ايرانى مقيم ايران باشند نسبت به سهم‌الارث هريک از وراث از اموال مشمول ماليات بر ارث موضوع ماده ۱۹ اين قانون واقع در ايران يا در خارج از ايران پس از کسر ماليات بر ارثى که بابت آن قسمت از اموال واقع در خارج از ايران به دولت محلى که مال در آن واقع گرديده پرداخت شده باشند به نرخ ماده ۲۰ اين قانون به‌شرح ذيل:

۲. در صورتى‌که متوفى و وراث هر دو ايرانى مقيم خارج از ايران باشند سهم‌الارث هريک از وراث از اموال و حقوق مالى متوفى که در ايران موجود است به نرخ مذکور در ماده ۲۰ اين قانون و نسبت به آن قسمت که در خارج از ايران وجود دارد پس از کسر ماليات بر ارثى که از آن بابت به دولت محل وقوع مال پرداخت شده است به نرخ ۲۵ درصد.


۳. در مورد اتباع خارجى و ساير موارد نسبت به آن قسمت از اموال و حقوق مالى متوفى که در ايران موجود است کلاً مشمول ماليات به نرخ مذکور در ماده ۲۰ اين قانون براى وراث طبقهٔ دوم


ماده ۱۸. وراث از نظر اين قانون به سه دسته تقسيم مى‌شوند:

۱. وراث طبقه اول که عبارتند از: پدر و مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد

۲. وراث طبقه دوم که عبارتند از: اجداد، برادر، خواهر و اولاد آنها

۳. وراث طبقه سوم که عبارتند از: عمو، عمه، دائى و خاله و اولاد آنها

ماده ۱۹. اموال مشمول ماليات بر ارث عبارتند از کليه ماترک متوفى واقع در ايران يا خارج از ايران اعم از منقول و غيرمنقول و مطالبات قابل وصول و حقوق مالى پس از کسر هزينه کفن و دفن در حدود عرف و عادت و واجبات مالى و عبادى در حدود قواعد شرعى و ديون محقق متوفى

تذکر:

به استناد ماده ۹۴۷ قانون مدنى زوجه (همسر) فقط از قيمت ابنيه و اشجار و اموال منقول ارث مى‌برد.

[متا]

نرخ ماليات بر ارث نسبت به سهم الارث به شرح زير است:

از سهم الارث هر يك از وراث طبقه اول مبلغ سي ميليون( ۳۰،۰۰۰،۰۰۰ ) ريال به عنوان معافيت كسر و مازاد به نرخ هاي مذكور مشمول ماليات مي باشد .معافيت مذكور براي هريك از وراث طبقه اول كه كمتر از بيست سال سن داشته يا محجور يا معلول و يا از كار افتاده باشند مبلغ پنجاه ميليون ( ۵۰،۰۰۰،۰۰۰ ) ريال خواهد بود.

تبصره هاي ۱ تا ۳ حذف شده است.

ماده ۲۱ – اموالي كه جزء ماترك متوفي باشد و تا يك سال پس از قطعيت ماليات و غير قابل رسيدگي بودن پرونده امر در مراجع مالياتي طبق قوانين يا احكام خاص مالكيت آنها سلب و يا به موجب گواهي سازمان ذيربط بلاعوض در اختيار وزارتخانه ها، مؤسسه هاي دولتي، شهرداريها، نهادهاي انقلاب اسلامي يا شركت هايي كه صددرصد ( ۱۰۰ %) سهام آنها متعلق به دولت باشد قرارگيرد، از شمول ماليات بر ارث خارج و در صورتي كه بابت سلب مالكيت عوضي داده شود ارزش آن عوض يا اموال سلب مالكيت شده هر كدام كمتر است جزء اموال مشمول ماليات بر ارث محسوب و در هر حال چنانچه مالياتي اضافه پرداخت شده باشد مسترد خواهد شد.
حكم اين ماده در مواردي كه وراث تمام يا قسمتي از اموال را كه جزء ماترك باشد بطور رايگان به يكي از اشخاص مذكور در ماده ۲) اين قانون واگذار كنند نيز جاري است.