[Zohreh Gholami]

فسيل چيست؟

بنابراين فسيلها انواع باقيمانده جانورى و گياهى نظير جسم حيوانات و استخوانهاى مربوط به آنها ، تنه گياهان قديمى و ساختمان شان ، کرمهاى نرم ، ستاره هاى دريايى و غيره ( از نقطه نظر تشريحى ) و آثار و مواد به جامانده از آنها نظير فضولات ، مدفوعات ، تخم ها ( آثار طبيعى ) و اثر لانه ها ، آشيانه ها ، رد پاها ( آثار مصنوعى ) را شامل مى شود و تمامى اينها بطور مستقيم توسط موجودات که در گذشته مى زيسته اند ، بوجود آمده اند . بدين ترتيب براى آنکه يک شى فسيل به حساب آيد ، بايستى بقايا و يا آثار فعاليت زيستى موجودات گذشته باشد.


به طور کلى فسيل ها به دو گروه تقسيم مى نمايند:
1- فسيل هاى اندامى
2- فسيل هاى اثري

منظور از فسيل هاى اندامى بقاياى حقيقى موجودات زنده مى باشند که در حالات بسيار مساعد شکل آنها با شکل موجود زنده اصلى اوليه کاملا تطبيق مى کند و تغيير زيادى در آن صورت نگرفته است . اما فسيلهاى اثرى علائم غير مستقيم حيات هستند که توسط موجودات بر جاى گذاشته شده اند . جاى پاهاى دايناسور ، اثر نقب زدن کرمها ، اثرات ناشى از خزيدن تريلوبيت ها و ساير شواهد فرايندهاى حيات همچون فضولات و مدفوعات که بصورت فسيل در آمده اند همگى جزء فسيلهاى اثرى محسوب مى گردند.
حال اين سوال مطرح مى شود چه فسيل هايى را با ارزش مى خوانيم ؟ در جواب بايد گفت فسيل هاى راهنما (Index Fossils).
 
آن دسته از فسيل ها به اين نام خوانده مى شوند که :
1- شناسايي آنها آسان است.
2- بسيار فراوانند.
3- داراى عمر کوتاه بوده اند.
4- از گسترش جغرافيايى قابل توجهى برخوردارند.


کاربرد علم فسيل شناسى
در ادامه به طور خلاصه به کاربرد علم فسيل شناسى در گرايشهاى مختلف زمين شناسى مى پردازيم.

1- فسيل شناسى و ژئوشيمى
2- فسيل ها و ستون استاندارد زمين شناسى
3- فسيل ها و زمين شناسى ساختمانى
4-فسيل شناسى و تکتونيک صفحه اى
5- فسيل شناسى پالئواکولوژى
6- فسيل شناسى پالئوبيوژئوگرافى


نام گذارى فسيل ها
توصيف موجودات زنده و يا فسيل از زمان Linne (لينه سوئدى) با يک سيستم نام گذارى دو گانه معمول شد. بدين معنى که هر موجود زنده يا فسيل داراى دو نام است: اسمجنس و اسم گونه
Pachyteeichisma Caylicianensis Linne , 1798 (1 اسم جنس که حرف اول آن با حروف بزرگ نوشته مى شود.
2) اسم گونه که با حروف کوچک نوشته مى شود.
3) اسم کاشف و توصيف کننده آن.
4) سال کشف و انتشار نمونه.

1)گونه: عبارت است از توالى و تسلسل گروه هايى از جمعيت هاى طبيعى که افراد آن گروه ها بالفعل يا بالقوه قادر به توليد مثل با هم بودهع و از نظر زاد و ولد در شرايط امروزى از تمام گروههاى مشابه جدا هستند، يعنى قابليت توليد مثل آنها را ندارد.
واحد هاى رده بندى بزرگ تر از گونه:

2)جنس: در حقيقت واقعيت طبيعى ندارد و اين واحد رده بندى کاملا قراردادى و مصنوعى است. تنها کار آن اين نيست که گونه هايى را که با هم قرابت و خويشاوندى آشکار دارند در يک دسته قرار دهد که اين امر مساله نام گذارى را آسان مى سازد.