[Mandana]

هفته جهانی تغذیه با شیر مادر

هفته جهانی تغذیه با شیر مادر، هرساله از ۱ تا ۷ اگوست در بیش از ۱۷۰ کشور دنیا برگزار می شود. هدف از این نامگذاری، ترویج و تشویق تغذیه نوزادان با شیر مادر، در سراسر دنیا است. این بیانیه توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) و صندوق کودکان ملل متحد ( UNICEF)، برای ارتقا و حمایت از تغذیه با شیر مادر در سال ۱۹۹۰ اعلام شد.

[/b]

بر طبق آمار، نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، سه برابر بیشتر شانس زندگی دارند. علاوه بر این، شیردهی، احتمال افزایش وزنِ ناشی از زایمان را در مادران کاهش می دهد.

شیر مادربه طرز چشمگیری از مرگ ناگهانی نوزادان، پوکی استخوان و انواع آلرژی ها جلوگیری می کند. همچنین در افزایش ضریب هوشی و پیشگیری از چاقی در سنین بالاتر نقش بسزایی دارد.

شیر مادر، حاوی تمامی مواد مغذی مورد نیاز نوزاد است. ضمناً تغذیه با آغوز، به عنوان غذایی کامل، در اولین ساعات تولد نوزاد بسیار توصیه می شود.

تغذیه اختصاصی با شیر مادر تا ۶ ماهگی و از ۶ ماه تا دو سالگی بهمراه غذای کمکی تمام نیازهای تغذیه ای کودک را تامین می کند.

توصیه هایی برای آسودگی بیشتر مادر و نوزاد در دوران شیردهی

برای آسایش بیشتر مادران در شیردهی به نوزادشان، آگاهی و رعایت نکاتی چند حائز اهمیت است.

خشکی نوک سینه ها – در دوران بارداری نوک سینه ها و محدوده اطراف آن، خود به خود برای شیردهی ضخیم تر می شوند. غده های کوچک موجود در این محدوده نیز متورم می شوند و با ترشح موادی روغنی، مانع از خشک شدن، ترک خوردن و عفونت کردن نوک سینه ها می شوند.

استفاده مکرر از صابون و فشار زیاد آب، می تواند باعث خشکی نوک سینه ها شود. به عقیده برخی کارشناسان، پس از شیردهی، شیری که روی نوک سینه ها باقی می ماند و خشک می شود، مانع از خشکی و ترک خوردن نوک سینه ها می شود. برای التیام ترک خوردگی نوک سینه، می توان از لانولین ۱۰۰٪ استفاده کرد.

ورم و درد در سینه ها – دو یا سه روز پس از زایمان، معمولا سینه ها ورم کرده و دردناک می شوند. بهترین تدبیر این است که دفعات شیردهی به نوزاد را بیشتر کرد. تخلیه کردن شیر با دست نیز می تواند موثر باشد.

موقعیت های شیردهی به نوزاد – برای شیردهی خوب، موقعیت قرارگیری نوزاد باید مناسب باشد. در ادامه به چند حالت که در حین شیردهی راحتی مادر و نوزاد را موجب می شود، اشاره می کنیم:

- مدل گهواره ای: روی یک صندلی راحت و در صورت امکان، با دسته های استوار بنشینید. کودک را روی شکم خود گذاشته، دست شما بعنوان گهواره ای باید کودک را دربرگیرد، به طوریکه سر کودک روی آرنج یک دست و باسن او روی آرنج دیگرتان قرار گیرد. زانوهای نوزاد زیر سینه دیگر قرار می گیرد. بطور کلی باید، سر، کمر و پاهای کودک در امتداد خطی صاف قرار داشته باشد. در طول شیردهی این موقعیت را حفظ کنید

- گهواره معکوس: همانند مدل گهواره ایست با این تفاوت که با دست مخالف زیر سر کودک را بگیرید و با دست دیگر سینه خود را کنترل کنید.

- مدل فوتبالی: با کف دست راست، پشت سر کودک را بگیرید، کل بدن کودک زیر سینه موافق قرار می گیرد، بطوریکه پاهایش به پهلوی شما چسبیده است. برای راحتی بیشتر، بالشتی را زیر آرنج خود بگذارید. با دست دیگر می توانید سینه خود را بگیرید تا کاملا به دهان کودک بچسبد و هوا وارد دهانش نشود.

- خوابیده به پهلو: به پهلو بخوابید و دست موافق را زیر سر خود بگذارید. کودک را به پهلوی مخالف روبروی سینه خود قرار دهید و آرنج دست دیگر خود را زیر سر کودک بگذارید و یا دست خود را پشت بدن و سرش بگذارید.

- نشسته: این موقعیت برای کودکانی که سن بیشتری دارند و روی حرکات خود کنترل دارند، توصیه می شود. همانطور که روی صندلی نشسته اید، کودک را بصورت روبرو، روی یکی از رانهای خود بنشانید. کودک خود شروع به شیر خوردن می کند.

- خوابیده به پشت: این حالت برای مادرانی که دارای سینه های بزرگ و سنگین هستند و هنگام شیردهی به مشکل بر می خورند، بسیار کمک دهنده است.

به پشت دراز بکشید و کودک را روی شکم و سینه خود قرار دهید. این حالت برای کودکتان نیز بسیار راحت و مفرح است.

دفعات شیردهی – در یک ماهگی، اغلب کودکان در هر نوبت یک تا دو و نیم ساعت شیر می خورند. شیر مادر سرعت هضم بالایی دارد، بنابراین باید دفعات شیر دهی را بیشتر کرد، نه مدت زمان آن را. حتی اگر نمی توانید مقدار شیری که کودک می خورد، اندازه بگیرید، می توانید مطمئن باشید که مقدار مورد نیازش را خورده.

کودک با خوردن شیر با فاصله ۲ تا ۳ ساعت، ۶ تا ۸ پوشک را در یک روز، خیس خواهد کرد و هرماه حدود نیم کیلوگرم به وزنش اضافه می شود.

دفعات شیردهی با بالا رفتن سن کودک کمتر می شود. اما این نباید منجر به نگرانی شما شود، چون در آینده باید کارهایی بیشتر از خوابیدن و شیر دادن انجام دهید.

شیردهی در شب – وقتی شما حامله بودید، کودکتان دائما درحال تغذیه بود و گرسنگی را نمی شناخت. پس این طبیعی است که پس از تولد، همواره شیر بخواهد.

بعضی از مادران، کودکان خود را به تخت خواب خود می برند و ترجیح می دهند حداقل زمان استراحتشان را نیز از دست بدهند.

بعضی دیگر، کودکان را در اتاقی جدا از خود می خوابانند و یک صندلی راحتی کنارش می گذارند تا کنار کودکشان باشند.
به توصیه آکادمی اطفال آمریکا، مادران نباید کنار کودکان خود بخوابند. حتی هنگامیکه شیردهی به کودک در تخت خواب تمام شد، کودک باید به تخت خواب خود منتقل شود.

از آوردن کودک به رختخوابتان، مخصوصا هنگامیکه بسیار خسته هستید و یا از داروهایی که باعث گیجی می شوند مصرف کرده اید، کاملا خودداری کنید.

اگر شاغل هستید، تعجب نکنید که کودکتان دفعات شیر خوردنش در شب بیشتر شده است. کودکتان را در اتاقی نزدیک به خود قرار دهید تا صدایش را بشنوید.

ممکن است شنیده باشید که کودکانی که شبها شیر می خورند، زودتر از بقیه بچه ها دچار پوسیدگی دندان می شوند. شیر مادر بهترین و مفیدترین غذا برای کودکان است، چه روز باشد چه شب. شیر مادر رشد باکتری ها و تولید اسید را پایین می آورد، ولی اگر با خوردنی های شیرین و نوشیدنی های جایگزین ترکیب شود، پوسیدگی دندان حتی سریعتر از مصرف قند پیشروی می کند.

غذا دادن به کودک در شب لازم است، به شرطی که با خوراکی ها و نوشیدنی های شکر دار همراه نباشد.

جعبه متن

مجله پزشکی