[Zohreh Gholami]

آزمونی برای سنجش وضعیت سلامت لثه

وقتي صحبت از بهداشت دهان و دندان به ميان مي‌آيد، معمولا توجه مردم بيشتر به سمت دندان‌ها معطوف مي‌شود تا لثه‌. در حالي‌که لثه‌سالم، نه تنها به اندازه دندان‌ سالم بلکه حتي بيشتر از آن اهميت دارد زيرا لثه، حکم پايگاه را براي دندان‌ها دارد و در صورت آسيب آن، نمي‌توان به عمر طولاني دندان‌ها اميدوار بود.

اين آزمون به شما کمک مي‌کند دريابيد چقدر در معرض خطر ابتلا به بيماري‌هاي لثه قرار داريد. کافي است دور پاسخ‌هاي موردنظرتان که امتيازش در مقابل هر گزينه آمده است، خط بکشيد و در پايان امتيازتان را محاسبه كنيد.

1. شما چند سال داريد؟
الف) کمتر از 40 سال (0)
ب) بين 40 تا 65 سال (1)
ج) بيشتر از 65 سال (2)

• با افزايش سن، احتمال ابتلا به بيماري‌هاي لثه بيشتر مي‌شود و در سنين بالاتر، حفظ سلامت لثه به تلاش بيشتري نياز دارد.


2. زن هستيد يا مرد؟
الف) مرد (0)
ب) زن (1)

• نتايج پژوهش‌ها نشان مي‌دهد تفاوت‌هاي ژنتيکي ميان زن و مرد، مي‌تواند خطر ابتلا به بيماري‌هاي ژنتيکي را در دو جنس تغيير دهد. با وجودي که زنان معمولا بيشتر از مردان به سلامت دهان و دندان خود اهميت مي‌دهند، اما نوسانات هورموني در طول زندگي آنها بسياري از بخش‌هاي بدن، از جمله لثه‌هايشان را تحت‌تاثير قرار مي‌دهد و همين باعث مي‌شود بيشتر در معرض خطر ابتلا به بيماري‌هاي لثه قرار گيرند.


3. آيا تا به حال پيش آمده که از لثه‌تان خون بيايد؟
الف) خير (0)
ب) بله (1)

• خونريزي لثه مي‌تواند نشانه‌ بيماري‌هاي لثه باشد. تصور کنيد لثه شما مانند پوست دستتان است. اگر هر بار موقع شستن دست‌ها، ببينيد از پوست آنها خون مي‌آيد، حتما به وجود بيماري شک مي‌کنيد. البته اگر سيگاري باشيد، ممکن است لثه‌هايتان حتي با وجود بيماري، خونريزي نداشته باشند.


4. آيا دندان‌هاي شما لق شده‌اند؟
الف) خير (0)
ب) نمي‌دانم (1)
ج) بله (3)

• وجود عفونت و التهاب در لثه‌ها، باعث مي‌شود اتصال دندان به لثه و استخوان زير آن سست شود و اگر اين بيماري زياد طول بکشد، باعث لق شدن دندان‌ها خواهد شد.


5. آيا لثه‌هاي شما عقب رفته يا دندان‌هايتان به نظر درازتر از قبل مي‌آيند؟
الف) خير (0)
ب) نمي‌دانم (1)
ج) بله (2)

• عقب رفتن لثه‌ها که باعث مي‌شود طول بيشتري از دندان‌ها ديده شود، مي‌تواند يکي از علايم هشدار دهنده در مورد ابتلا به بيماري‌هاي لثه‌اي باشد.


6. آيا شما سيگار يا قليان مي‌کشيد؟
الف) خير (0)
ب) بله (1)

• مطالعه‌ها نشان مي‌دهند کشيدن سيگار يکي از مهم‌ترين عوامل خطرساز براي ابتلا به بيماري‌هاي لثه و پيشرفت سريع اين بيماري‌هاست.


7. آيا در 2 سال گذشته به دندان‌پزشک مراجعه کرده‌ايد؟
الف) بله (0)
ب) يادم نمي‌آيد (1)
ج) خير (2)

• مسواک‌زدن منظم و نخ کشيدن روزانه مي‌تواند احتمال تشکيل جرم‌هاي دنداني را تا حد زيادي كاهش دهد اما آن را به صفر نمي‌رساند، بنابراين لازم است هر 6 ماه يکبار به دندان‌پزشک مراجعه کنيد تا اگر نياز به جرمگيري بود، جاهايي که با مسواک و نخ دندان تميز نمي‌شوند، با جرمگيري کاملا پاک شوند.


8. هرچند وقت يکبار نخ مي‌کشيد؟
الف) هر روز (0)
ب) هفته‌اي يک بار (1)
ج) ديرتر از هفته‌اي يک‌بار (2)

• نخ کشيدن هم به اندازه مسواک‌زدن اهميت دارد. جالب است بدانيد اغلب پوسيدگي‌هاي دندان‌ها از فضاهاي بين دنداني شروع مي‌شوند. يعني همان جايي که مسواک قادر به تميز کردنشان نيست و بايد با نخ دندان تميز شوند.


9. آيا شما به بيماري قلبي، ديابت يا پوکي استخوان مبتلا هستيد يا در زندگي استرس زيادي داريد؟
الف) خير (0)
ب) نمي‌دانم (1)
ج) بله (1)

• هر روز مطالعه‌هاي بيشتري ارتباط اين بيماري‌ها را با بيماري‌هاي لثه نشان مي‌دهند. در واقع باکتري‌هايي که در لثه بيماري ايجاد مي‌کنند، مي‌توانند وارد جريان خون شوند و از اين راه به ساير قسمت‌هاي بدن برسند و به آنها نيز آسيب بزنند.


10. آيا تا به حال دندان‌پزشک به شما گفته دچار مشکلات لثه نظير عفونت يا التهاب لثه هستيد؟
الف) خير (0)
ب) به ياد نمي‌آورم (1)
ج) بله (2)

• پژوهش‌هاي جديد نشان داده‌اند اگر سابقه ابتلا به بيماري‌هاي لثه را داشته باشيد، 6 برابر بيشتر در معرض ابتلاي مجدد به اين مشکلات خواهيد بود.


11. آيا در بزرگسالي دنداني را به دليل مشکلات لثه کشيده‌ايد؟
الف) خير (0)
ب) بله (2)

• البته کشيدن دندان عقل، کشيدن دندان به دليل انجام ارتودنسي يا دنداني که به دليل ضربه يا شکستگي کشيده شده است، شامل سوال بالا نمي‌شود.


12. آيا کسي از اعضاي خانواده شما سابقه ابتلا به بيماري لثه داشته است؟
الف) خير (0)
ب) بله (2)

• پژوهشگران مي‌گويند باکتري‌هايي که باعث ابتلا به بيماري‌هاي لثه مي‌شوند، مي‌توانند از طريق بزاق دهان به ديگران منتقل شوند. به همين دليل در خانواده‌اي که يک فرد دچار بيماري لثه است، احتمال ابتلاي ساير اعضا نيز وجود دارد. نتايج تحقيقات نشان داده‌اند حدود 30 درصد از کل مردم، از نظر ژنتيکي بيشتر مستعد ابتلا به بيماري‌هاي لثه هستند. آنها با وجود مراقبت شديد دهان و دندان و حتي با رعايت کامل اصول بهداشتي، باز هم 6 برابر بيشتر از ديگران در معرض ابتلا به بيماري‌هاي لثه قرار دارند.