[Zohreh Gholami]

خطرات استفاده از حشره کش ها

ماده مؤثره موجود در قرص‌ها و اسپری‌های حشره‌کش، دارویی به نام پرمترین و تترامترین است که روی دستگاه عصبی حشرات تأثیر می‌گذارد و باعث بروز اختلال در پرواز و تنفس آن‌ها می‌شود.استفاده از این داروها در محیط‌های کوچک و فضاهای بسته مناسب نیست.

شبی را تصور کنید که فرزند خردسالتان در اتاق کوچک خودش، آرام و راحت خوابیده است، اما صدای پشه‌ای مزاحم، خواب راحت او را برهم می‌زند. البته علاوه بر صدای آزاردهنده، نیش پشه و آلودگی‌هایی که همراه دارد نیز دردسر بزرگ دیگری است که پدر و مادر را نگران می‌کند. برای همین پدر و مادر به فکر می‌افتند تا برای آرامش فرزندشان به او کمک کنند. در این شرایط اولین راه‌حلی که به ذهن آن‌ها می‌رسد استفاده از اسپری‌ها یا قرص‌های حشره‌کش است، غافل از این که مواد موجود در این اسپری‌ها و قرص‌ها می‌تواند سلامت کودک را در معرض مشکلاتی جدی قرار دهد.


دکتر لیدا عطارد، فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی درباره استفاده از حشره‌کش‌ها می‌گوید:
ماده مؤثره موجود در قرص‌ها و اسپری‌های حشره‌کش، دارویی به نام پرمترین و تترامترین است که روی دستگاه عصبی حشرات تأثیر می‌گذارد و باعث بروز اختلال در پرواز و تنفس آن‌ها می‌شود. در نتیجه پس از استفاده از این مواد، حشره نمی‌تواند پرواز کند، اکسیژن به آن نمی‌رسد و از بین می‌رود.


[/size]می‌کشند، اما گاهی انسان‌ها را!
دکتر عطارد با اشاره به این نکته که این داروها بر سلامت انسان‌ها هم تأثیر می‌گذارند، توضیح می‌دهد: این داروها ممکن است توسط ریه‌های انسان جذب شوند و در نتیجه تأثیرات نامطلوبی روی دستگاه عصبی افراد داشته باشند. این داروها به خصوص روی اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک انسان‌ها تأثیر می‌گذارند و می‌تواند مشکلاتی جدی برای آن‌ها ایجاد کنند. البته چنانچه این داروها به مقدار زیاد وارد بدن شوند، موجب بروز صدماتی جدی می‌شوند و سلامت فرد را به خطر خواهند انداخت. دوز بالای این دارو، سبب بروز سردرد، حالت تهوع، ضعف عضلانی، بزاق فراوان، تنگی نفس و تشنج می‌شود. البته باید دقت داشته باشید دوز بالای این مواد احتمال ابتلا به سرطان ریه و کبد را نیز افزایش می‌دهد. به گفته وی این داروها روی مخاط بینی هم تأثیر می‌گذارد و در نتیجه علائمی آلرژیک ایجاد خواهند کرد.


ساخت اتاق گاز با حشره‌کش‌ها!؟
البته با وجود تمام مشکلاتی که ممکن است در اثر استفاده از این داروها ایجاد شود، باز هم گاهی وجود آن‌ها ضروری است. در نتیجه باید با دقت و توجه بیشتر از آن‌ها استفاده کنیم تا تأثیرات نامطلوب آن‌ها به حداقل برسد.

دکتر عطارد با ذکر این نکته که استفاده از این داروها در محیط‌های کوچک و فضاهای بسته مناسب نیست، خاطرنشان می‌کند: در محیط‌های بسته این مواد تجمع پیدا می‌کند و عوارض بیشتری ایجاد خواهد کرد، در نتیجه توصیه می‌شود تنها در محیط‌هایی که هوا به خوبی جریان دارد از این داروها استفاده شود. اگر ناچار بودید در محیط بسته‌ای از حشره کش استفاده کنید، بعد از زدن حشره کش در آنجا نمانید و محیط را ترک کنید، و یا درب اتاقی را که در آنجا حشره کش زده‌اید ببندید تا هوای آن خارج نشود و بعد از گذشت مدتی، درب را باز کنید.

این فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی به گروه‌های خاص اشاره می‌کند که حشره‌کش‌ها برای آن‌ها خطرناک‌تر است و می‌گوید: سالمندان، کودکان و افراد مبتلا به آسم و آلرژی باید تا حد امکان از این مواد دوری کنند. البته چنانچه در مکانی از این داروها استفاده شد نیز باید از تهویه مناسب هوای محیط مطمئن باشید. وی همچنین توصیه می‌کند این مواد را حتماً دور از دسترس کودکان قرار دهید.

دکتر عطارد می‌افزاید: عوارض نادر دیگری هم برای داروهای حشره‌کش ذکر شده است. به عنوان مثال مواردی همچون داشتن عوارض مشابه هورمون‌ها و تأثیر گذاشتن روی دستگاه تناسلی، بروز نقایص خلقتی و مشکلات یادگیری بچه‌ها نیز در مورد داروهای حشره‌کش بیان شده که هنوز صددرصد به اثبات نرسیده است.

وی به بیمارانی که به آلرژی مبتلا هستند هشدار می‌دهد از قرار گرفتن در معرض این مواد خودداری کنند و در این‌باره می‌گوید: در صورتی که بیماران مبتلا به آلرژی در معرض این داروها قرار گیرند، دچار تنگی‌نفس و خس‌خس سینه می‌شوند و از سرفه‌های شدید آزار خواهند دید. البته در این شرایط احتمال بروز حملات آسم نیز گزارش شده است.


ورود ممنوع مخصوص حشرات
اگر می‌خواهید در روزهای گرم تابستان، پنجره‌ها را باز بگذارید، حتماً از توری‌های مخصوص پنجره استفاده کنید و از سالم بودن آن‌ها مطمئن شوید. همچنین زمانی که پشه یا مگسی وارد محیط خانه شما می‌شود، سعی کنید او را از در یا پنجره بیرون بفرستید و تا جایی که ممکن است به جای استفاده از حشره‌کش‌های شیمیایی از مگس کش استفاده کنید. در ضمن سعی کنید با رعایت بهداشت در محیط خانه، مشکلات ناشی از تجمع حشرات را به حداقل برسانید و از ورود آن‌ها به محل زندگی خود پیشگیری کنید.


زنان باردار از تماس با حشره‌کش‌ها بپرهیزند
محققان در پژوهش جدیدی هشدار دادند تماس مادران در دوران بارداری با آفت‌کش‌ها و حشره‌کش‌ها، خطر ابتلای کودک به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی را افزایش می‌دهد. محققان معتقدند کودکانی که مادران آن‌ها در زمان بارداری با انواع خاصی از حشره‌کش‌ها در تماس بوده‌اند، پس از تولد، در سنین بالاتر با مشکلاتی در خصوص توجه و تمرکز مواجه خواهند شد. این پژوهش که توسط محققان دانشگاه کالیفرنیا روی زنان باردار انجام شده است، نشان می‌دهد مواد موجود در آفت‌کش‌ها کاملاً جذب بدن مادر می‌شوند و سپس روی جنین و پس از تولد، در تمام مدت رشد روی کودک تأثیر می‌گذارند.

[Zohreh Gholami]

مراقب حشره‌کش‌ها باشید

تابستان فصلی است که گرمای طاقت‌فرسای آن اگرچه برای انسان‌ها قابل تحمل نیست، اما بسیاری از حشرات موذی گرماپسند از این فصل لذت می‌برند و در خانه‌های ما جا خوش می‌کنند. اما مراقب باشید تا حشره‌کش‌ها شما را مسموم و روانه بیمارستان نکنند.

دکتر عباس آقابیک‌لویی ، متخصص پزشکی قانونی و مسمومیت‌ها و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران می گوید:
سوسک از حشرات آلوده‌ای است که در فصل تابستان ، بسیاری را درگیر خود می‌کند و اغلب افراد دست به دامن انواع و اقسام حشره‌کش‌های پودری و مایع می‌شوند، ولی این را هم نباید فراموش کرد که مصرف بیش از حد مجاز این حشره‌کش‌ها می‌تواند برای افراد مشکل‌آفرین باشد و حتی آنها را راهی بیمارستان کند.

حشره‌کش‌ها به سه دسته قوی، متوسط و ضعیف تقسیم می شوند. اغلب در منازل از حشره‌کش‌های ضعیف استفاده می‌شود و نور آفتاب باعث می‌شود آنها خاصیت خود را از دست بدهند. اثر و علائم مسمومیت با حشره‌کش‌های خانگی (ضعیف)‌ تقریبا با سایر حشره‌کش‌های قوی، شبیه به هم هستند با این تفاوت که علایم خفیف‌تری را به همراه دارد.

علایم مسمومیت با حشره‌کش‌ها به دلیل تحریک‌ گیرنده‌هایی تحت عنوان «موسکارینی»، ابتدا به صورت سرماخوردگی در فرد بروز می‌کند، طوری که ممکن است آبریزش بینی، اشک ریزش و آبریزش از دهان، تعریق پوستی و تنگی مردمک چشم را به همراه داشته باشد و چنانچه این مسمومیت شدت بیشتری داشته باشد و مقدار زیادی سم وارد بدن شود و ریه‌ها را درگیر کند، مجاری تنفسی دچار تنگی شده و ترشحات در این مجاری افزایش می‌یابند و بیمار دچار مشکلات تنفسی و حتی مرگ می‌شود.


چه هنگام مسمومیت رخ می‌دهد؟
هنگامی که اسپری حشره‌کش به مقدار زیاد در هوا پاشیده شود و یا مستقیما به سمت فرد زده شود، احتمال بروز مسمومیت بالا می‌رود. گاهی حشره‌کش‌ها در اسپری کردن دچار اشکال می‌شوند و به هنگام فشار دادن آنها، به جای این که حشره‌کش روی هوا پاشیده شود، به صورت مایع از جداره حشره‌کش حرکت کرده و با دست فرد تماس پیدا می‌کند که در این مواقع به دلیل قدرت نفوذی بالای حشره‌کش‌ها از ناحیه پوست، سریعا جذب شده و مسمومیت را ایجاد می‌کند.

گفتنی است حشره‌‌کش‌هایی که اسپری می‌شوند از نوع «کاربامات»‌اند که چنانچه از راه تنفسی یا پوست و یا اتفاقی خورده شوند، با آنزیم «استیل کولین استراز» بدن متصل شده و آن را مهار می‌کند که خوشبختانه علایم خونی مغزی نداشته و حداکثر تا 6 ساعت بدن را درگیر می‌کنند. ولی حشره‌کش‌های پودری، از نوع سموم با اثر قوی و متوسط هستند و می‌توانند مسمومیت‌های جدی‌تری را ایجاد کنند، چراکه هم دارای اثرات خونی مغزی هستند و هم نسبت به حشره‌کش‌های کارباماتی، طول مدت علایم بیشتر است و اگر سریعا به بیمار رسیدگی نشود، آنزیم بدن را تخریب و علایم شدید و طولانی مدت ایجاد می‌کند.


نحوه صحیح استفاده از حشره‌کش‌ها
اگر قرار است برای خلاصی از شر حشرات موذی، از حشره‌کش استفاده کرد، باید سعی شود هنگام اسپری کردن، میوه و غذاها را از محیط دور کرد و یا روی آنها را پوشاند. باید به اندازه 3 تا 4 پاف اسپری کرد و تا 10 دقیقه، کسی وارد اتاق نشود. زنان باردار، کودکان و افراد مسن بیشتر در معرض مسمومیت ناشی از تماس با حشره‌کش‌های شیمیایی قرار دارند و به این افراد توصیه می‌شود موقع استفاده از حشره‌کش محل را ترک کنند


درمان
اگر آلودگی از طریق تنفس روی دهد، باید بلافاصله فرد را به فضای آزاد برد تا اکسیژن دریافت کند و اگر فردی از طریق مخاط چشم آلوده شده باشد، حتما بایستی مخاط چشم خود را با آب معمولی به مدت 5 تا 6 دقیقه شستشو دهد. اگر راه تماس با حشره‌کش از طریق پوست بوده است، باید بلافاصله با مقادیر فراوان آب و صابون، پوست را شستشو داد و چنانچه علایم خفیف بیمار(در حد سرماخوردگی)‌ طولانی شود و خس‌خس سینه و تنگی نفسش بیشتر شود، مراجعه به اولین مرکز درمانی، بهترین راهکار است.


تماس با حشره‌کش‌ها موجب ابتلا به بیماری‌هایی می‌شود
دکتر معصومه احمدی‌زاده ، مدیر گروه بهداشت حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان می کند:
"استفاده از سموم و حشره‌کش‌های شیمیایی در فضای بسته و بدون تهویه مناسب و تماس مستقیم این مواد با پوست بدن، موجب مسمومیت و ابتلا به بیماری در درازمدت می‌شود. استفاده از حشره‌کش‌ها در فضای بسته منزل خطرناک است و توصیه می‌شود پیش از استفاده از این مواد، در و پنجره‌ها را کاملا باز کرد و پس از استفاده نیز مدتی محل را ترک کرد. تماس مستقیم با سموم شیمیایی و حشره‌کش‌ها، موجب عوارض حاد و مزمن شده و در درازمدت فرد را به بیماری‌هایی مانند نارسایی کبد و کلیه، بیماری‌های قلبی و عروقی و مشکلات تنفسی مبتلا می‌کند.

در صورت تماس مکرر با سموم و حشره‌کش‌ها، مواد مضر به تدریج در بدن تجمع یافته و عوارض جبران‌ناپذیر آن به مرور زمان ظاهر می‌شود. اسهال و استفراغ، افزایش ترشحات بینی و چشم، تعریق زیاد، افزایش ترشحات مجاری تنفسی و دل‌درد از جمله علایم ابتلا به مسمومیت‌های ناشی از تماس مستقیم با حشره‌کش است. زنان باردار، کودکان و افراد مسن بیشتر در معرض مسمومیت ناشی از تماس با حشره‌کش‌های شیمیایی قرار دارند و به این افراد توصیه می‌شود موقع استفاده از حشره‌کش محل را ترک کنند. همچنین حشره‌کش‌ها به سرعت در چربی روی سطح پوست بدن حل و جذب پوست می گردند و موجب ابتلا به بیماری‌های پوستی در فرد می‌شوند."

جعبه متن

منبع: ایسنا

[/size]