[Zohreh Gholami]

 خطرات مصرف کافئین در دوران بارداری

پزشکان خطرات مصرف کافئین در دوران بارداری را به شاخه های متعددی تقسیم کرده اند. مدت ها بود که نوشیدن دو فنجان قهوه در روز در دوران بارداری، بی خطر تلقی می شد، اما تحقیقات جدید نشان می دهد که کافئین، حتی به میزان نسبتاً کم، ممکن است خطر سقط جنین در زنان باردار را دو برابر نماید.

به طور کلی پزشکان در مورد مصرف کافئین در زنان باردار اختلاف نظر دارند، دسته ای بر پرهیز از مصرف آن به شدت تاکید دارند و دسته ای دیگر مصرف نوشیدنی های محرک به میزان متوسط را بی خطر تلقی می کنند. هر چند مطالعاتی که پیش از این انجام شده، ارتباط بین مصرف کافئین با افزایش احتمال سقط جنین را به اثبات رسانده است، اما این مطالعات تنها بر روی مصارف بالا متمرکز بوده اند.

از آنجا که در این ارتباط، علل بروز حالت تهوع در ساعات اولیه صبح عنوان نشده بود، متخصصان آن را بحث برانگیز و دارای شبهه برشمردند. دل آشوبگی و حالت تهوع در ساعات اولیه صبح که دلیل اصلی اش افزایش میزان هورمونهاست، نه تنها به عنوان یکی از نشانه های کاهش خطر سقط جنین به شمار می رود، بلکه ممکن است منجر به ترک عادت نوشیدن قهوه یا دیگر نوشیدنی های حاوی کافئین در زنان باردار گردد.

نکته جالب توجه این است که کاهش یا قطع مصرف کافئین در زنان باردار می تواند به روشنی بیانگر ارتباط بین سقط جنین و مصرف کافئین باشد. به منظور حل این معما، یک تیم تحقیقاتی به رهبری دکتر لی (De-Kun Li)، یکی از محققین مرکز Kais Permanente واقع در اوکلند کالیفرنیا، برای اولین بار مطالعه در زمینه یافت و بررسی علل تهوع صبحگاهی را آغاز نمود. نتیجه نشان داد که روزانه نوشیدن 200 میلی گرم کافئین – مقدار کافئین موجود در دو فنجان قهوه - به میزان قابل توجهی خطر سقط جنین را افزایش می دهد.

دکتر لی در این باره معتقد است :" زنان باردار یا آن دسته از زنانی که قصد باردار شدن دارند، لازم است به طور جدی به ترک مصرف کافئین بیندیشند - حداقل در سه ماهه اول بارداری - زمانی که بیشترین سقط جنین اتفاق می افتد." او می افزاید: "زنانی که به طور جدی عادت به قهوه دارند و ناچار به نوشیدن آن هستند، باید میزان مصرفشان را به یک فنجان قهوه در روز محدود نمایند." قهوه، چای و لیموناد از خطرات یکسانی برخوردارند منبع کافئین مصرفی چه قهوه یا چای باشد چه لیموناد، تفاوت چندانی نمی کند.

مسئله ای که باید در نظر گرفته شود این است که یک فنجان قهوه بسته به نحوه دم کردن آن، ممکن است مقادیر مختلفی کافئین دارا باشد. برخی از مارک های قهوه حاوی مواد اعتیادآور بیشتری هستند. به عنوان مثال یک لیوان متوسط قهوه دم کرده استارباکس، محتوی 270 میلی گرم کافئین است در صورتیکه یک لیوان شیر قهوه با همان سایز ، تنها شامل 75 میلی گرم کافئین است. گزارشی از تحقیقات فوق در نشریه زنان و زایمان امریکن ژورنال (American Journal) به چاپ رسیده است که طی آن تیم تحقیقاتی دکتر لی تعداد 1063 زن ساکن سانفرانسیسکو را که مابین سالهای بین 1996 تا 1998 باردار شده بودند، برای مصاحبه در مورد میزان کافئین مصرفی در نظر گرفتند.

تعداد 164 نفر از این زنان روزانه حداقل 200 میلی گرم کافئین مصرف کرده اند، 635 نفر، کمتر از 200 میلی گرم کافئین در روز نوشیده اند و نهایتاً 264 نفر باقیمانده، هیچ کافئینی مصرف نکرده اند. آمار نشان داد که در مجموع 172 نفر از این زنان سقط جنین داشته اند، خطر سقط جنین در زنانی که روزانه حداقل 200 میلی گرم کافئین مصرف کرده اند به بیش از دو برابر افزایش یافته است. در این دسته از زنان باردار، احتمال سقط جنین 25 درصد است درحالیکه در زنان بارداری که کافئین مصرف نکرده اند این احتمال به 12 درصد کاهش یافته است.