[mahsabk]

انجام تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار در صورتی که توسط کارشناس با تجربه و با سابقه انجام نشود ممکن است آسیب های جدی به بدنه مخازن و سازه وارد نمایند که می تواند هزینه های زیاد و سرباری برای صاحبان مخازن به همراه داشته باشد و این آسیب ها بعد از چند هفته و یا چند ماه نمایان می شود و اغلب ترمیم آن مشکل می باشد و حتی باعث ایجاد سورخ در بدنه مخزن می شود.

رعایت نکات ریزی که طی تجربه به دست می آید در اغلب کدها و استاندارد های راهنمای موجود در زمینه ی چگونگی تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار ارائه نشده است تا باعث کاهش ریسک در تست مخازن تحت فشار شود.
خوردگی پس از تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار
فولاد های زنگ نزن
فولاد های زنگ نزن آلیاژهای پایه آهن هستند و برای مقاومت به خوردگی با ترکیب اکسیژن تشکیل یک لایه چسبنده یکپارچه روی سطح خود را می دهند. این آلیاژ دارای حداقل 10.5% کروم (Crome) می باشد که عامل اصلی تشکیل این لایه می باشد. تجربه نشان داده است که این میزان کروم بسیار ضعیف بوده و مقاوت خوبی را ایجاد نمی کند زیرا برای ایجاد یک لایه رویی مناسب مقدار کروم باید 12% باشد اما در بسیاری از موارد به دلیل رعایت نکردن الزامات در کارگاه های ساخت کارایی این مخازن پایین می آید.

هدف از انجام تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار اطمینان از تحمل فشار کاری توسط سیستم و عدم نشتی آن می باشد. در تمام تست های هیدرواستاتیک به دلیل آنکه آب تقریبا قایلبت فشرده شدن را ندارد از آن استفاده می شود و با توجه به حساسیت این نوع فولاد ها نوع و کیفیت آب مورد استفاده در انجام تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار و همچنین چگونگی اجرای مراحل تست هیدرواستاتیک از اهمیت بالایی برخوردار است و در صورت نامناسب بودن شرایط می تواند باعث تخریب مخازن شود.

از طرفی علی رغم حساسیت های موجود در اغلب کدها و استاندارد ها تنها به کلیات اشاره شده و در صورتی که بازرس خود دارای تجربه و دانش کافی نباشد نمی تواند اجرای تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار را به درستی انجام دهد. در اثر ترکیب یک یا چند مکانیزم پس از تست هیدرو استاتیک می تواند آسیب هایی به مخزن وارد شود:

-خوردگی Crevice و حفره ای
-ترک خوردگی تنشی
-خوردگی میکروبی

مواردی که می تواند باعث این مکانیزم ها شود می تواند به نوع آب مورد استفاده، نحوه طراحی و اجرای تست مخازن تحت فشار و چگونگی انجام عملیات بر روی تجهیزات بعد از اجرای تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار باشد. فولاد های زنگ نزن به خوردگی با یون های هالوژنی بسیار حساس هستند و مخرب ترین یون موجود در آب کراید است که باعث خوردگی حفره ای در فولاد می شود.

اجرای تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار
در تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار در صورتی که از آب های غیر شرب با کلراید بالا استفاده شود باید از سودسوز آور و یون هیدروکسی برای کاهش خوردگی فولاد استفاده کرد. زمان و دما تاثیر زیادی در خودگی دارند. در صورتی که زمان تماس و دمای آب کم باشد می توان از آب هایی با کلراید بالاتر هم استفاده کرد. لایه رویی اکسید کروم مقاومت به خوردگی فولاد است و ایجاد لایه های اکسید ناشی از جوشکاری باعث تشدید خوردگی باقی ماندن آب در شیار ها پس از تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار می شود و با تبخیر تدریجی آب درصد کلراید بالا رفته و خوردگی افزایش می یابد. بنابراین باید آب به طور کامل تخلیه شود و هوای خشک به آن دمیده شود.

نکات  مخازن تحت فشار هیدرواستاتیک
با توجه به موارد اشاره شده می توان نكات مهم برای اجرای یك تست هیدروستاتیك مخازن تحت فشار صحیح و با ریسك کم را بصورت زیر خلاصه نمود :

حذف و یا به حداقل رساندن شیارها و نقاط سکون در طراحی و ساخت تجهیز
متمایل (شیب دار) کردن اجزا افقی تجهیز جهت تخلیه خودبخودی و تأمین تخلیه گاه کافی در نقاط بالایی و پایینی سیستم.
استفاده از گسکت های مناسب غیر جاذب و عاری از کُلراید در اتصالات فلنجی.
ایجاد جوشهایی با نفوذ کامل و کنترل دستیابی به آنها.
استفاده از ابزارهای مخصوص فولادهای زنگ نزن در مراحل نصب و آماده سازی جوش و جلوگیری از تماس فولاد کربنی با آن.
استفاده از سیستمهای مناسب محافظت ریشه در جوشكاری خطوط فولاد زنگ نزن به منظور جلوگیری از تشكیل لایه های اکسیدی در محل ریشه جوش.
استفاده از فرآیند مناسب تمیزکاری مانند فرآیندهای مكانیكی، بلاست و یا اسیدشویی و رویین سازی سطوح درونی، در صورت وجود لایه های اکسیدی، ذرات آهن، خراش و یا دیگر آلاینده های سطحی.
استفاده از تمیزترین آب قابل دسترس به صورت سختی گیری شده، آب مقطر و یا آب شرب.
در صورت عدم دسترسی به منبع آب شرب مناسب، باید میزان خورندگی آب آنالیز گردد، میزان کُلراید با توجه به جنس سطح تماس کنترل شده و خواص شیمیایی آن (سولفات و ph) تنظیم گردد. همچنین آب باید فیلتر شده و گندزدایی شود تا احتمال خوردگی میكروبی کاهش یابد.
حصول اطمینان از کمتر بودن میزان کلر آزاد از حد مجاز با توجه به جنس تجهیز
صرفنظر از کیفیت آب، باید بلافاصله پس از تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار (ظرف مدت3 روز) تجهیز باید تخلیه و خشک شود و جهت اطمینان از خشک شدن کامل، درون آن بازرسی گردد.
در صورت عدم امكان تخلیه آب از سیستم باید بصورت متناوب آب را در سیستم به جریان درآورد.
درصورتیكه مقدار کُلر باقیمانده در آخرین مقادیر آب تخلیه شده از 0.2ppm کمتر باشد یا آثار لای و لجن در آن دیده شود باید سریعا سیستم توسط آب فرآوری و گندزدایی شده شستشو و سپس کاملاً خشك شود.