[Zohreh Gholami]

نگاهی کوتاه به آمار

فرهنگ لغت "American Heritage" آمار را چنین معرفی می کند:
ریاضیات جمع آوری، تنظیم و تفسیر داده های عددی به ویژه تجزیه و تحلیل صفات مشخصه جمعیت به وسیله ی استنباط از نمونه گیری.

تعریف فرهنگ لغت "Merriam-Webster's Collegiate" چنین است:
یک شاخه از ریاضیات که از جمع آوری ، تجزیه و تحلیل ، تفسیر و نمایش گروه هایی از داده های عددی بحث می کند.

گام های تجزیه و تحلیل آماری شامل جمع آوری داده ها، ارزیابی آن و نتیجه گیری می باشد.


مطالعه ی بیشتر
موضوع آمار عبارت است از هنر و علم جمع آوري، تعبير و تجزيه و تحليل داده ها و استخراج تعميم هاي منطقي در مورد پديده هاي تحت بررسي. به عبارت ديگر يك آمار دان مي تواند براساس مجموعه اطلاعات عددي و بر مبناي مدل هاي رياضي و مدل هاي نظريه احتمال، پيشگويي كند، يعني به ياري اطلاعات گذشته، نحوه رفتار يك فرآيند را پيش بيني نمايد. از همين رو مي توان گفت كه علم آمار نتيجه گيري از جزئيات و يا رسيدن از جزء به كل است. كار علم آمار كمك به تفكر علمي است و آمارشناس كسي است كه مشاهده ميكند، و اطلاعاتي به دست مي آورد ، و سپس با اطلاعات به دست آمده، اتفاقات و حوادث را پيش بيني مي كند. در يك كلام علم آمار ابزاري جديد ، در پيشبرد علوم مبتني بر مشاهده است.

يكي از اهداف علم، پيش بيني و توصيف پيشامد ها در دنيايي است كه در آن زندگي مي كنيم. اغلب پديده هاي طبيعي ، غير حتمي اند. علم آمار، عمدتاً با وضعيت هايي سر و كار دارد كه در آنها وقوع يك پيشامد به طور حتمي قابل پيش بيني نيست. در حقيقت ، كاركرد علم آمار ، ارائه استنتاج ها بر مبناي اطلاعات نا كامل است. يك تعريف مناسب از آمار چنين است:

"آمار، مجموعه ای از مفاهیم و روش هاست كه در هر زمینه پژوهشي، برای گردآوری وتعبیر اطلاعات مربوط به آن و انجام نتیجه گیری ها، در شرایطی كه عدم حتمیت و تغییر وجود دارد، به كار می رود."

نظريه و روش هاي جديد آماري ، از حد ساختن جداول و نمودارها بسيار فراتر رفته است. آمار به عنوان يك ابزار علمي ، امروزه شامل مفاهيم و روش هايي است كه در تمام پژوهش هاي كه مستلزم جمع آوري داده به وسيله يك فرايند آزمايش و مشاهده و انجام استنباط ونتيجه گيري بوسيله تجزيه و تحليل داده ها هستند، اهميت بسيار دارند. امروزه نمايش هاي عددي و نموداري به صورت جنبه اي فرعي از علم آمار در آمده اند.

[Zohreh Gholami]

آمار چیست؟

از واژه آمار 3 معني مي توان برداشت کرد:
الف- اطلاعات عددي: مجموعه اعدادي که به روش خاصي از جامعه تحت مطالعه، جمع آوري وبه صورت جدول ونمودار باشاخه هاي عددي ارائه مي شود.

ب – تئوري اعداد: منظور اصول وقواعدرياضي و احتمالي براي ساختن فرمولها ومحاسبه پارامترهاست.

ج – روش هاي آماري: روشهايي که در جمع آوري،تنظيم وتجزيه وتحليل وتفسير اطلاعات عددي مورد استفاده قرار مي گيرد.


آمار تعريف واحد و روشني ندارد زيراهر شاخه اي از علوم، آن را وابسته به خود مي داند. اما اکثر آمار شناسان عبارت زير را در تعريف آمار باز گو مي کنند:
آمار علمي است که پيرامون جمع آوري وتنظيم وتحليل وتفسير اطلاعات عددي سخن مي گوید.


آمار امروزه يک تكنولوژي (فناوري) از روش هاي علمي است زيرا ابزار وتکنيک لازم را براي محققين آماده مي کند. هر تحقيق بر پايه سه مرحله بنا مي شود:
1-   آماده سازي زمينه تحقيق وطرح آزمایش
2-  اجراي طرح تحقيق و مشاهده نتايج و تحليل مشاهدات وکشف اطلاعاتي  تازه  نسبت به موضوع يا فرضيات تحقيق
3-   ساختن قانوني جديد وتوصيف آن وکاربرد آن در آزمايشهاي ديگر

آمار توصيفي، تحليل و توصيف نمونه و نتايج حاصل از آن است و آمار استنباطي، تعميم نتايج اين نمونه به کل جامعه تحت مطالعه.