[Zohreh Gholami]

آیا راه شیری یک کهکشان نمونه است یا خیر؟

دانشمندان دانشگاه استنفورد با استفاده از اطلاعات پروژه "ارزیابی دیجیتالی آسمان" (SDSS) کشف کردند که تنها چهار درصد از کهکشانها همسایه ای شبیه به ابرهای ماژلان دارند و بنابراین راه شیری یک کهکشان نمونه و کمیاب است. پروژه SDSS در مدت 8 سال فعالیت توانسته است یک نقشه سه بعدی تهیه کند که محتوی بیش از 930 هزار کهکشان و 120 هزار اخترنما است.


آیا راه شیری خاص است؟
این ستاره شناسان در این خصوص توضیح دادند: "چیزی که برای ما بسیار جالب است روشی است که کهکشان راه شیری از طریق آن وارد وسیع ترین بافت جهان می شود. این تحقیقات به ما کمک می کند که بفهمیم آیا راه شیری یک کهکشان نمونه است یا خیر و همچنین می تواند در خصوص چگونگی تشکیل این کهکشان اطلاعاتی را به ما عرضه کند."

براساس گزارش ساینس نیوز، این دانشمندان اطلاعات پروژه SDSS را با یک سری از شبیه سازیهای مربوط به مدلهای تشکیل کهکشانها در جهان نخستین مقایسه کردند. سپس، این تیم تئوریهای مختلف مرتبط با تشکیل کهکشانها را برپایه این اطلاعات آزمایش کرد و دریافت که این اطلاعات با نظریه ای با عنوان "تئوری ماده تاریک سرد" منطبق است.  این نظریه، ساده ترین توضیح درباره روش چیدمان کهکشانها در پهنه جهان پس از بیگ بنگ را ارائه می کند و نشان می دهد که بیشتر ماده موجود در جهان از موادی تشکیل شده است که به دلیل وجود پرتوهای الکترومغناطیس تاریک، رصد نمی شوند و همچنین شامل ذراتی است که به آهستگی حرکت می کنند و بنابراین سرد هستند.

ماده تاریک، یک ماده غیرمتعارف و نامرئی از ترکیبات ناشناخته است. اعتقاد براین است که این ماده بر روی توزیع و چیدمان کهکشانها در فضا و در کل بر روی گسترش جهان می گذارد. بنابراین کهکشان راه شیری برپایه تئوری ماده تاریک سرد تشکیل شده و یک مورد بسیار نادر است. نادربودن راه شیری می تواند اطلاعاتی را در خصوص تاریخ تشکیل این کهکشان ارائه کند. همچنین ستاره شناسان آمریکایی در این تحقیقات، راه شیری را با کهکشانهای دیگری که از نظر وسعت انتشار نور و فاصله به این کهکشان شباهت داشتند مقایسه کردند.

در این مقایسه مشخص شد کهکشانهایی که دو قمر بسیار نزدیک و درخشان همانند ابرهای کوچک و بزرگ ماژلان که قمرهای راه شیری هستند، دارند بسیار نادرند. این محققان در این خصوص توضیح دادند: "از آنجا که حضور دو قمر شبیه به ابرهای ماژلان در کنار راه شیری غیرعادی است، ما توانستیم از این قمرها برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نادربودن کهکشان خود استفاده کنیم." در همین راستا گروهی از محققان به سرپرستی "کارن مسترز" از دانشگاه پورت اسموث در انگلیس با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده در دو پروژه "نقشه برداری دو میکرونی از تمام آسمان"  (2MASS) و "نقشه برداری انتقال به سرخ" (2MRS) توانستند نقشه ای سه بعدی از تمام ساختارهای قابل رویت در فاصله حدود 380 میلیون سال نوری از زمین را تهیه کنند.

این دو نقشه برداری حاصل 10 سال اسکن از تمام آسمان شب در طیف نور نزدیک به مادون قرمز و با استفاده از دو تلسکوپ "رصدخانه فرد لارنس ویپل" در مونت هاپکینز و رصدخانه "سرو تولولو" در شیلی است. نور نزدیک به مادون قرمز که نسبت به نور مرئی طول موج بلندتری دارد می تواند در ابرهای تیره گرد و غبارهای کهکشانها نفوذ کند به این ترتیب درک دانشمندان از جزئیات مربوط راه شیری و کهکشانهای همسایه آن افزایش می یاید.
این دانشمندان اظهار داشتند: "این نقشه 95 درصد از آسمان را پوشش می دهد. در نور مادون قرمز ما کمتر با مناطق تاریک راه شیری روبرو می شویم و بنابراین می توانیم پرواز نزدیک تری به کهکشان داشته باشیم."

جعبه متن

منبع: مهر

[/size]