[Zohreh Gholami]

آیا مودب بودن همیشه و همه جا خوب است؟

پژوهشگران مي‌گويند مودب بودن خوب است اما در موقعيت‌هاي پرخطر ممکن است باعث بروز پيامدهاي ناگواري شود...

[/b]

به گزارش لايوساينس، پاسخ‌هاي مبهم و دوپهلو براي جريحه‌دار کردن احساسات طرف مقابل‌، در مواردي مانند هنگامي که يک جراح مي‌خواهد به بيمارش کمک کند تا درباره يک عمل جراحي تصميم بگيرد، ممکن است پيامدهاي مصيبت‌باري داشته باشد.

اين گروه پژوهشگران شامل ژان فرانسوا بونفون و ويم دو ناي از «مرکز ملي پژوهش‌هاي علمي» و دانشگاه تولوز فرانسه و آيدان فيني از دانشگاه کوئين در بريتانيا مي‌گويند هر چه موضوع موردبحث حساس‌تر باشد، گرايش به مودبانه‌تر صحبت‌كردن درباره آن افزايش مي‌يابد، اما از آنجا که مودب بودن در اين موارد ما را به مبهم و دوپهلو سخن گفتن مي‌کشاند، ممکن است زيانبار هم بشود؛ اين نوع سخن گفتن باعث مي‌شود طرف‌ مقابل نتواند با قطعيت دريابد که منظور واقعي‌مان چيست.

اين پژوهشگران در مروري بر بررسي‌هاي پيشين درباره اين گرايش به مبادي آداب بودن در موقعيت‌هاي متفاوت که نتايج آن در مجله «مسيرهاي فعلي در علم روان‌شناسي» منتشر شده است، مي‌نويسند: «در چنين وضعيتي مجبور مي‌شويم منابع ذهني بيشتري را صرف دريافت معناي واقعي سخنان فرد کنيم. اين وضعيت ممکن است در موقعيت‌هاي پرخطر، عواقبي براي ايمني و امنيت افراد داشته باشد.»

اين پژوهشگران به فصلي از کتاب مالکولم گلادول با نام «دورافتاده، داستان موفقيت» اشاره مي‌کنند که در آن توضيح داده شده مودب بودن ممکن است به سقوط هواپيماها منجر ‌شود زيرا کارکنان پرواز واضح سخن‌گفتن را قرباني مبادي آداب بودن مي‌کنند.

براساس گزارش‌ها در يکي از اين موارد، کمک خلبان كه مي‌خواسته خلبان را از وجود مقادير زيادي يخ روي بال‌هاي هواپيما آگاه کند، اين‌طور صحبت مي‌کند: «مثل اينکه بال در حال يخ‌زدن است، مي‌شود نگاهي به آن طرف بکنيد؟» دومين و سومين تلاش کمک خلبان براي آگاه کردن خلبان نيز به همين صورت مودبانه و مبهم انجام مي‌شود. به نوشته اين پژوهشگران، در اين زمان هواپيما در حال بلند شدن از باند فرودگاه بوده و اندکي بعد سقوط مي‌کند. يقينا مبادي آداب بودن کارمندان يک شرکت، به اين قصد که روسا يا همکارانشان را با بيان واضح يک مشکل کاري آشفته نکنند، ممکن است دردسر ايجاد کند.

راه‌حل‌هايي براي اين مشکل وجود دارد، از جمله تمرين‌هاي «جرات‌آموزي». اين پژوهشگران مي‌گويند مي‌توان نشانه‌هايي را که بيانگر اين نوع سخن گفتن مودبانه و دوپهلوست مانند لحن صحبت فرد، شناسايي کرد و به افراد آموزش داد تا در برابر اين نشانه‌هاي هشداردهنده واکنش نشان دهند.