[sara ghayori]

مو از کراتین تشکیل شده است، پروتئین مخصوصی که در ناخن های دست و پا نیز تولید می شود، و یک لایه بیرونی محافظت کننده هم برای پوست شما ایجاد می کند. هر رشته مو از سه لایه هم مرکز تشکیل شده است: کوتیکول، کورتکس (قشر)، و مدولا (مغز مو) .

لایه بیرونی مو که کوتیکول نامیده می شود، نازک و بی رنگ است، و کار آن محافظت از لایه ضخیم تر کورتکس مو است که حاوی رنگدانه ملانین است. ملانین رنگ موی شما را تعیین می کند و رنگ واقعی موی شما بستگی به این دارد که چه نوع ملانینی دارید. دو نوع ملانین وجود دارد: یوملانین که رنگ قهوه یی یا سیاه مو را ایجاد می کند، و فوملانین که رنگ قرمز را ایجاد می کند. موی بلوند نتیجه وجود مقادیر بسیار اندک ملانین است، و سایه موی بلوند بستگی به این دارد که کدام یک از دو نوع ملانین را داشته باشید.

موی خاکستری در نتیجه فقدان ملانین به وجود می آید، و اغلب با افزایش سن ایجاد می شود، اما استرس و بیماری ها هم ممکن است در ایجاد آن نقش داشته باشند. درونی ترین لایه مو، مدولا، نام دارد و نور را بازتاب می دهد و به تون های رنگی مختلفی مو را ایجاد می کند. برای همین است که رنگ مو در نور آفتاب و سایه متفاوت به نظر می رسد.

اینکه شما موی صاف یا فر داشته باشید، بستگی به شکل کورتکس مویتان دارد. اگر سطح مقطع کورتکس مو گرد باشد، موی شما صاف خواهد بود، اما اگر این سطح مقطع بیضی باشد شما موهای فر یا مجعد خواهید داشت.

ضخامت و طول مو بستگی به نوع مو دارد. موهای کرکی (موی ولوس) که به صورت موهای ظریفی در سطح بدن وجود دارند، بسیار باریک و بی رنگ هستند، و تقریبا نمی توان با چشم عادی آنها را دید.

موی ترمینال، موی تیره و کاملا قابل مشاهده است و اغلب هنگامی از مو صحبت می کنیم، به آن اشاره داریم. اینکه مو به صورت کرکی ظریف یا ضخیم و ترمینال باشد، کاملا به فولیکول یا پیاز مو بستگی دارد که مو را تولید می کند. در مردان طاس، اغلب موی ضخیم ترمینال در سر با موهای کرکی ظریف جایگزین می شود. این امر نتیجه آن است که پیاز مو ابزار تولیدکننده مو دچار آسیب فیزیکی شده است و نمی تواند موی ترمینال تولید کند.

یک فرد سفیدپوست بطور میانگین ۵ میلیون مو دارد که ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تای آن روی سر قرار دارد. افراد بلوند موهای بیشتری روی سرشان دارند، حدود ۱۴۰ هزارمو بیشتر از حد متوسط. موخرمایی ها اندکی بیشتر نسبت به حد میانگین حدود ۱۰۵ هزار مو و موقرمزها اندکی کمتر از میانگین یعنی حدود ۹۰ هزار مو روی سرشان دارند.



● مو چگونه رشد می کند؟

مو در چرخه هایی رشد می کند که شامل سه مرحله می شود:

مرحله آناژن، کاتاژن و تلوژن.

۱) مرحله آناژن: این مرحله، مرحله رشد مو است که بین ۲ تا ۸ سال طول می کشد. در طول این دوره، سلول ها در پاپیلای (جوانه) مو به سرعت تقسیم می شوند و تنه مو در حالی که از پیاز مو به سمت بالا می آید و از منفذ آن خارج می شود، کراتینی (شاخی) می شود. در همین حال پیاز مو به بخش های عمیق تر پوست (بخش درم) نفوذ می کند تا تغذیه لازم را به دست آورد. افرادی که مرحله رشد طولانی آناژن را دارند، می توانند موهای بسیار بلندی داشته باشند، دیگران که مرحله رشد مویشان کوتاه است، موهای چندان درازی نخواهند داشت. مو با سرعت ۲۵/۱ سانتیمتر در ماه رشد می کند، بنابراین مویی که کوتاه نشود ممکن است بین ۳۰ تا ۱۲۰ سانتی متر رشد کند.

۲) مرحله کاتاژن: به دنبال مرحله آناژن، مرحله کاتاژن رخ می دهد که یک مرحله کوتاه بینابینی دو تا چهار هفته یی است. در این مرحله که بخشی از یک فرآیند ایجاد موی جدید است، پیاز موی قدیمی تحلیل می رود و رشد مو متوقف می شود، اما مو نمی ریزد. در طول مرحله کاتاژن، پیاز مو تحلیل می رود و اندازه آن به یک ششم طول طبیعی اش می رسد. بخش پایینی پیاز مو تخریب می شود، جوانه مو درون بخش عمقی پوست (درم) تحلیل می رود، پیاز مو از جریان خون جدا می شود و نهایتا در حالی که پیاز مو در حال متلاشی شدن است، تنه مو نهایتا به بالا رانده می شود.

۳) مرحله تلوژن: در مرحله بعد فولیکول یا پیاز مو به مرحله تلوژن یا استراحت وارد می شود، که دو تا چهار ماه به طول می انجامد.

در این دوره مو هنوز رشد نمی کند، اما متصل به پیاز مو باقی می ماند، در حالی که جوانه مو درون بخش عمقی پوست (درم) وارد یک مرحله استراحت شده است. حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از همه موها در هر زمان در این مرحله قرار دارند. بعد از اینکه مرحله تلوژن کامل شد، مو به مرحله آناژن بازمی گردد. در این زمان است که تنه موی جدید تشکیل می شود و موی قدیمی را به بیرون می راند و این مو می ریزد.

هر روز به خاطر این روند طبیعی رشد مو، بطور متوسط ۵۰ تا ۱۰۰ مو می ریزد. این ریزش مو طبیعی است و همان موهایی است که شما هر روز هنگام دوش گرفتن یا شانه کردن متوجه ریزش آنها می شوید. عوامل مختلفی می تواند ریزش طبیعی مو را تغییر دهد و باعث از دست دادن مو به صورت گذرا یا دایمی شود، از جمله داروها، پرتوتابی، شیمی درمانی، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، عوامل هورمونی یا تغذیه یی، بیماری تیرویید، بیماری پوستی عمومی یا موضعی و استرس.