[Zohreh Gholami]

بیشترین افزایش قیمت مواد غذایی در 36 سال گذشته در جهان

افزایش قیمت جهانی مواد غذایی در ماه ژانویه 2011 به بالاترین حد خود در 36 سال گذشته رسیده است.قیمت انواع مواد غذایی که توسط سازمان خواروبار جهانی هر ساله اعلام می گردد، در ماههای گذشته جهش فراوانی داشته است. شاخص قیمت 55 کالا که توسط فائو ارائه شده، نشان می دهد که قیمت این مواد غذایی، حتی با در نظر گرفتن نرخ تورم، از همیشه بیشتر بوده است. البته قیمت غلات هنوز به رکورد سال 2008 نرسیده است، اما در حال افزایش است.

قیمت مواد غذایی در ماه فوریه 2011، 9/3 درصد افزایش داشته که این بالاترین افزایش از نوامبر 1974 بوده است. بالاترین سهم افزایش قیمت، مربوط به هزینه سبزیجات بوده که تقریبا 50% افزایش یافته است.قیمت گوشت و فرآورده¬های لبنی هم افزایش یافته است.

علت اصلی افزایش قیمت در ماههای گذشته، مشکلات مربوط به آب وهوا بوده است. آب وهوای بد در سال گذشته سبب خسارت هایی به غلات در استرالیا، روسیه و آمریکای جنوبی شده است. خشکسالی و آتش-سوزیهای عظیم در روسیه و همچنین سیل در پاکستان و استرالیا باعث شده که تولید مواد غذایی کاهش یابد.

تقاضای در حال افزایش برای نفت در اقتصادهای در حال رشد مانند چین و هند هم سبب بالا رفتن قیمت مواد غذایی شده است. افزایش قیمت نفت سبب بالارفتن هزینه تولید کود شیمیایی می شود که این موضوع باعث افزایش قیمت نهاده تولید کشاورزی می گردد. ناآرامی ها در لیبی، مصر و بقیه کشورهای خاورمیانه هم از دیگر علل افزایش قیمتها بوده است.

البته اقتصاددانان انتظار دارند که زلزله ژاپن قیمت نفت را برای دو ماه آینده کاهش دهد که این امر سبب ملایم شدن افزایش قیمت عمده فروشی مواد غذایی در دو ماه آینده می شود. ژاپن از بزرگترین مصرف-کنندگان نفت در جهان است. زلزله ژاپن اقتصاد این کشور را تحت تاثیر قرار داده و فعلاً تقاضای نفت کمی کاهش یافته است.البته هنگامی که ژاپن شروع به بازسازی نماید، قیمت نفت و بقیه مواد خام نظیر فولاد و سیمان افزایش خواهد یافت.
از دیگر عواملی که سبب افزایش قیمتها شده، کاهش ذخیره¬سازی غذا در میان کشورها است.در گذشته کشورها معمولاً غذای بیشتری در انبارها ذخیره می کردند اما در سالهای اخیر به دلیل آسان شدن واردات کمتر به ذخیره¬سازی غذا توجه می شود.

یکی دیگراز دلایل افزایش قیمت غذا در سالهای اخیر، استفاده از غلات در تولید نسل اول سوخت های زیستی بوده است. تخمین زده می شود که 100 میلیون تن غله در هر سال به جای غذا در تولید سوخت به کار می رود (کل تولید غله در سال 2007 فقط 200 میلیون تن بوده است.). از آنجاییکه بخش بزرگی از تولید غله به تولید سوخت اختصاص داده می شود، در نتیجه زمین و دیگر منابع در دسترس برای تولید غذا کاهش می یابد و این سبب کمبود غذای در دسترس برای مصرف انسان ها مخصوصاً در کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته می گردد. تحقیقات بانک جهانی که در سال 2008 منتشر شده نشان می دهد " افزایش شدید در تولید سوخت زیستی در آمریکا و اروپا دلیل اصلی افزایش شدید قیمت جهانی غذا بوده است" . فائو ادامه روند افزایش قیمت مواد غذایی در سال جاری را پیش بینی می نماید.



متین سادات برقعی