[Zohreh Gholami]

چند نکته مهم در استفاده از چراغ خواب و بینایی کودکان

آنچه درباره چراغ خواب نمی‌‌دانستید
استفاده از چراغ خواب برای جلوگیری از ترس شبانه کودکان (و حتی بعضی بزرگسالان) از تاریکی و برای افزایش روشنایی محیط داخلی منزل در رفت و‌ آمدهای دیرهنگام (مثلا برای نوشیدن آب یا رفتن به دست‌شویی) در خیلی از خانواده‌ها رایج است. اما استفاده از این نور مصنوعی شبانه ممکن است مشکلاتی هم در پی داشته باشد. به همین منظور نکات مربوط به استفاده از انواع چراغ‌خواب‌ را مورد بررسی قرار دادیم تا با آگاهی بیشتری اقدام به خرید و استفاده از آن بکنید.


احتمال ضعف بینایی در کودکانی که عادت به خوابیدن در اتاق روشن دارند، 5 برابر است
نتایج تحقیقات پژوهشگران نشان داده است که امکان کاهش قدرت بینایی در کودکانی که هنگام خواب شبانه، چراغ‌خواب در اتاق‌شان روشن است بیشتر از کودکان و نوزادانی است که در تاریکی مطلق می‌خوابند. این تحقیقات که روی 479 کودک 2 تا 16 ساله انجام شد، نشان داد که کودکانی که قبل از 2 سالگی عادت به خوابیدن در اتاق روشن را داشتند امکان ضعیف شدن بینایی چشم‌شان 5 برابر بیشتر از سایر کودکان بود.


بچه‌ها و چراغ‌خواب
دکتر ریچارد استون، یکی از چشم‌پزشکان موسسه چشم‌پزشکی پنسیلوانیا، معتقد است که خطر ابتلا به نزدیک‌بینی در بین کودکانی که در دوران نوزادی از خوابیدن در محیط‌های کاملا تاریک محروم بودند، خیلی بیشتر از کودکانی است که در تاریکی مطلق می‌خوابیدند. حالا اگر فرزند شما خیلی از تاریکی می‌ترسد و این ترس را بهانه‌ای برای تنها خوابیدن در اتاق خودش کرده.


ما چند پیشنهاد برایتان داریم:
• کودکان زیر 2 سال کمتر مفهوم ترس را درک می‌کنند، بنابراین نیازی به روشن گذاشتن چراغ خواب در اتاق آنها نیست.

• برای فرزندان بالاتر از 2 سال‌تان چراغ‌خواب‌های تایمرداری که بعد از 30 تا 90 دقیقه خاموش می‌شوند را خریداری کنید. در این صورت چراغ بعد از به خواب رفتن کودکان به‌طور اتوماتیک خاموش می‌شود.

• اگر از چراغ‌خواب‌های معمولی استفاده می‌کنید، بعد از اینکه از خواب بودن فرزندتان مطمئن شدید، به اتاقش بروید وچراغ خواب را خاموش کنید.


نور آبی بهتر است
دکتر ماریانا فیلگویرو، پژوهشگر، بر اساس تحقیقاتی که روی افراد مختلف انجام داده به این نتیجه رسیده است که در بین چراغ‌خواب‌های فراوان موجود در بازار، آنهایی که نور آبی ملایم دارند، از بقیه بهترند. او می‌گوید: «هرچند ساعت بیولوژیک بدن طوری تنظیم شده که بهتر است خواب شبانه در تاریکی مطلق باشد اما افراد بالای 50 سال و افراد مبتلا به آلزایمری که از اختلال خواب هم رنج می‌برند، بد نیست که در ساعات اولیه خواب‌شان از یک چراغ خواب با رنگ آبی استفاده کنند.» هورمون ملاتونین هورمونی است که شب‌ها در اثر تاریک شدن محیط در بدن ترشح می‌شود و حس خواب‌آلودگی را به فرد القا می‌کند.

حال اگر در طول شب از چراغ‌خواب‌هایی با رنگ‌های زرد یا سفید استفاده شود ترشح این هورمون به 30 تا 50 درصد و در صورت استفاده از چراغ‌های آبی رنگ، این ترشح به 60 تا 65 درصد می‌رسد. بنابراین این چراغ‌های زرد و سفیدرنگ، اختلال خواب را در افراد 50 تا 80 ساله تشدید می‌کند. هر چند که به گفته دکتر فیلگویرو، استفاده از نور آبی هنگام خواب آرام‌بخش است اما او همچنین عنوان می‌کند که استفاده از چراغ‌خواب حتی با نور آبی باید تنها در 90 دقیقه اولیه و نه در کل مدت خواب باشد.

برخی افراد اعتقاد دارند چراغ‌خواب‌هایی که از خود نور سفید یا زرد ساطع می‌کنند موجب آسیب دیدن پوست و افزایش احتمال ابتلا به سرطان می‌شوند. دکتر امیرهوشنگ احسانی، متخصص پوست و مو، با اطمینان می‌گوید: «نه تنها چراغ خواب، بلکه هیچ چراغ دیگری به اندازه‌ای نور ماورای‌بنفش ندارد که برای پوست مضر باشد.»


7 توصیه درباره چراغ‌خواب
1 - از چراغ‌خواب‌های سقفی یا دیواری که بالای تخت نصب می‌شوند و نورهای سفید، زرد و قرمز دارند، استفاده نکنید. استفاده از این چراغ‌خواب‌ها در طولانی مدت احتمال ابتلا به اختلال خواب را افزایش می‏دهد.

2 - از چراغ‌خواب‌های حباب‌دار یا انواع رومیزی آنها که اطراف‌اش با پارچه پوشیده شده است، استفاده کنید.

3 - در صورت امکان از قرار دادن چراغ‌خواب‌ داخل اتاق خودداری کنید. در غیر این صورت، بهتر است آن را پایین تخت بگذارید و از کم‌نورترین چراغ موجود در بازار استفاده کنید.

4 - از چراغ‌خواب‌هایی که طیف‌های مختلفی از نور را در اتاق پخش می‌کنند یا مدام خاموش و روشن می‌شوند، استفاده نکنید؛ چون با این کار، به جای رسیدن به آرامش هنگام خواب، بیشتر عصبی می‌شوید.

5 - سعی کنید چراغ‌خواب را در آشپزخانه یا پذیرایی نصب کنید تا اگر نیمه‌های شب هم احتیاج به رفت و آمد در منزل پیدا کردید برخورد با وسایل منزل شما را به دردسر نیندازد یا ترس از تاریکی برایتان مشکل‌ساز نشود.

6 - از شمع به جای چراغ‌خواب استفاده نکنید. آتش‌سوزی در اثر افتادن شمع روی فرش یا رخت‌خواب یکی از رایج‌ترین علل آتش‌سوزی‌های خانگی است.

7 - از چراغ‌خواب‌هایی که روکش سیم‌شان از بین رفته استفاده نکنید زیرا ممکن است در صورت برخورد دست‌تان با سیم برق بدون روکش هنگام خواب دچار برق گرفتگی شوید.


با چراغ خواب مخالفم
به‌طورکلی توصیه می‏شود محل خواب افراد تاریک باشد و از چراغ‏خواب استفاده نشود. به‌طور طبیعی در ساعات پایانی روز با تاریک شدن هوا ترشح هوررمون ملاتونین که به هورمون خواب هم معروف است در بدن افزایش پیدا می‏کند. این هورمون به خواب راحت کمک می‏کند و در بهبود کیفیت خواب موثر است.

قرار گرفتن افراد در معرض هر نوع نور مصنوعی موجب کاهش ترشح این هورمون و تاثیر نامطلوب بر کیفیت خواب می‏شود. روشن بودن چراغ‏خواب نیز به دلیل اینکه هنگام تاریکی نور را افزایش می‏دهد و موجب کاهش ترشح هورمون ملاتونین در بدن می‏شود روی کیفیت خواب تاثیر به سزایی دارد و موجب کاهش کیفیت خواب می‏شود. به همین دلیل توصیه می‏شود هنگام خواب از چراغ خواب استفاده نشود. گاهی وقت‏ها افراد مجبور به روشن گذاشتن چراغ‏خواب و روشن نگه‏داشتن فضای خانه هستند.

به عنوان مثال برخی از خانواده‌ها به دلایل مختلفی مانند راه رفتن فرزندان در خواب، ترس خود کودک از تاریکی یا حتی شیردادن به نوزاد مجبور به روشن گذاشتن چراغ‌خواب هستند، بنابراین به همه افرادی که به هر دلیل مجبور به خوابیدن با چراغ روشن هستند توصیه می‌شود که از چراغ‌خواب‌هایی با کمترین نور ممکن استفاده کنند. چراغ خواب را در نزدیکی محل خواب قرار ندهند و دورترین فاصله ممکن نسبت به محل خواب را برای قرار دادن چراغ خواب انتخاب کنند. توصیه دیگر اینکه اگر مجبور به روشن نگه‏داشتن فضای اتاق و استفاده از چراغ خواب هستند هنگام خواب از چشم‌بند استفاده کنند.