[Hooman Ghayouri]

پرسش و پاسخ در رابطه با مصرف ویتامین ها

در مورد قرص های ویتامین چقدر می دانید ؟

آیا مصرف روزانه یک یا دو یا ده قرص ویتامین ، مواد معدنی و یا سایر مکمل ها صحیح است ؟

تصمیم گیری در مورد اینکه آیا از مکمل های ویتامینی استفاده شود و در این صورت هم از چه مکملی استفاده شود روز به روز سخت تر می شود . به نظر می رسد در هر روز یک مطالعه جدیدی در مورد این مواد انجام شده که باعث ابهام بیشتر در مورد نقش این مکمل ها در سلامتی ما می شود .

* روزی یک عدد

اگر چه افراد مبتلا به بیماریهای خاص ممکن است به مکمل های بیشتری احتیاج داشته باشند ، اما متخصصین عقیده دارند که تقریباً تمام افراد از مصرف روزی یک عدد مولتی ویتامین دارای مواد معدنی سود خواهند برد .

حتی در صورت استفاده از بهترین رژیم غذایی نمی توان تمامی بیش از ۴۰ ماده غذایی مورد نیاز روزانه بدن را بطور کامل تأمین کرد . تخمین زده می شود که فقط ۳ درصد افراد به اندازه کافی توصیه های تغذیه ای را بطور کامل رعایت می کنند و روشن است که وضعیت کلی بیشتر ررژیم های غذایی را می توان با مصرف روزانه یک عدد قرص مولتی ویتامین مینرال بهبود بخشید .

و بدین منظور لزومی در استفاده از مارک های مشهور وجود ندارد و یک مارک ژنریک بهمان خوبی مارک های مشهور می باشد . برای انتخاب مارک مناسب اجزاء تشکیل دهنده روی بسته را با سایر مارک ها مقایسه کرده و به دنبال قرص هائی باشید که تا ۱۰۰ درصد نیاز روزانه بیشتر ویتامین ها و مواد معدنی را تأمین کنند .

* خیلی زیاد از یک چیز خوب

یکی از مسائل مبتلابه در مورد ویتامین ها و مواد معدنی مصرف بیش از حد آنها می باشد . متخصصین تغذیه سالهاست که در مورد خطرات مصرف بیش از حد ویتامین ها ومواد معدنی هشدار داده اند ، بخصوص در مورد ویتامین های محلول در چربی ( ویتامین K,E,D,A ) که به راحتی از بدن دفع نمی شوند .

افرادی که روز خود را با یک نوشیدنی ویتامینی شروع می کنند ، در طول روز شکلاتهای انرژی زا و غذاهای غنی شده مصرف می کنند و معجونی از مکمل های مختلف را می خورند در معرض ابتلا به مسمومیت های شدید با ویتامین و مواد معدنی هستند .

از طرف دیگر مصرف روزانه یک عدد مولتی ویتامین شما را د رمعرض خطر مسمومیت قرار نخواهد داد . احتمال کمبودهای تغذیه ای بسیار بیشتر از خطر مصرف بیش از حد ویتامین ومواد معدنی است .

* اول غذا

متخصصین اعتقاد دارند که این نکته را باید در ذهن داشت که مکمل ها برای بهبودی ونه جایگزینی یک رژیم صحیح است . دلیل این مسئله نیز وجود موادی بیشتر از مواد معدنی و ویتامین در غذاست .

بهتر است که مواد مغذی را از غذاها بدست بیاوریم تا مکمل ها ، چون ترکیبات مهمی مثل فیبرها و مواد شیمیائی گیاهی که در غذا هست در یک قرص وجود ندارد . مرتباً اثرات مفید مواد مختلف موجود در غذا بر روی سلامتی انسان کشف می شود . برای مثال محققین اخیراً دریافته اند که آنتی اکسیدانهای موجود در بعضی از میوه ها و سبزیهای روشن در مقابل آرتریت از انسان محافظت می کنند .

خودآزمائی ها درباره مکمل ها

۱- در کدامیک از موارد زیر باید از مولتی ویتامین و مینرال استفاده کرد ؟

الف – حاملگی

ب – شیردهی

ج – سیگار کشیدن

د – رژیم گرفتن

هـ – ابتلا به یک بیماری مزمن

استفاده از یک رژیم گیاهی

پاسخ : تمام موارد فوق نیازمند مصرف مولتی ویتامین می باشند .

برای زنان حامله و شیرده ، مصرف ویتامین در دوران حاملگی باعث وجود مواد تغذیه ای کافی برای اطمینان از رشد و تکامل جنین و یا طفل شیرخوار می شود . اسیدفولیک هم قبل از حاملگی و هم در طی حاملگی برای پیشگیری از نقایص مادرزادی بسیار مهم است .

سیگاریها نیاز به مصرف ویتامین C  اضافی دارند . این نیاز را می توان با استفاده از یک مکمل و یا مصرف غذاهای غنی از ویتامین C  ، میوه های ترش ، فلفل قرمز ،‌توت فرنگی ، بروکلی و گوجه فرنگی تأمین کرد .

افرادی که رژیم می گیرند ممکن است در صورت انتخاب غذاهای اشتباه دچار کمبود مواد غذائی شوند . بهترین استراتژی خوردن حداقل سه وعده غذا در روز و انتخاب غذاهای غنی مثل میوه ، سبزیجات ، غلات کامل و لبنیات کم چرب می باشد . برای پوشاندن کمبودهای تغذیه ای ، هوشمندانه ترین روش مصرف یک عدد مولتی ویتامین است .

اگر شما دچار یک بیماری مزمن هستید مصرف روزانه یک عدد مولتی ویتامین روش مطمئنی است . با پزشک خود در مورد برآورده شدن تمامی نیازهای تغذیه ای تان مشورت کنید .

اگر شما گیاهخوار هستید رژیم غذائی مخصوص شما نشان میدهد که به چه مکمل هائی نیاز دارید . گیاهخوارانی که اصلاً از محصولات حیوانی استفاده نمی کنند باید توجه خاصی به پروتئین ، آهن  ، روی ، کلسیم ، ریبوفلاوین ، ویتامین های A,D,B12 و ید داشته باشند . کمبود اینگونه مواد تغذیه ای را می توان با طراحی یک روش تغذیه ای مناسب و شامل مکمل ها برطرف کرد .

۲- صحیح یا غلط : تمامی افراد از مصرف یک عدد مولتی ویتامین مینرال سود می برند .

پاسخ : صحیح ، یک مولتی ویتامین پایه و متناسب با سن و جنس تأمین کننده ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز برای برطرف کردن کمبودهای تغذیه ای رژیم غذائی شماست . اکثر قرصهای مولتی ویتامین تا ۱۰۰   درصد نیاز روزانه شما به مواد تغذیه ای را که در این قرص ها وجود دارد برطرف می کند . البته استثناءهایی وجود دارد ، کلسیم و منیزم مورد نیاز برای برطرف نمودن نیاز روزانه ۱۰۰ درصد در یک قرص مولتی ویتامین بسیار حجیم می باشد .

در صورتی که روزانه سه وعده از محصولات لبنی یا غذاهای غنی از کلسیم استفاده نمی کنید احتمالاً نیازمند مصرف کلسیم اضافی خواهید بود اما اکثریت رژیم های غذائی صحیح که شامل اسفناج ، ماهی و آجیل باشند منیزیوم کافی را تأمین می کنند .

۳- صحیح یا غلط : تکمیل رژیم غذائی شما با مصرف روزانه یک قرص مولتی ویتامین و مصرف غذاهای غنی شده ضرری ندارد .

پاسخ : انتخاب با شماست . تعداد بسیار معدودی از غذاهای غنی شده در بازار وجود دارند که ۱۰۰ درصد نیاز روزانه شما به مواد تغذیه ای را مرتفع سازند . همیشه یک حاشیه اطمینان در قرصهای مولتی ویتامین وجود دارد و بنابراین استفاده همزمان از یک عدد مولتی ویتامین و غذاهای غنی شده مجاز است .

۴- صحیح یا غلط : ویتامین ها و مواد معدنی تاریخ انقضاء دارند .

پاسخ : صحیح ، تمام شیشه های مواد مکمل باید دارای تاریخ انقضاء باشند هنگام خرید این تاریخ را بررسی کرده و مطمئن شوید که می توانید تمامی آنرا قبل از تاریخ انقضاء مصرف کنید . در غیراینصورت می توانید مولتی ویتامین با شیشه های کوچکتر خریداری نمائید .

۵- صحیح یا غلط : درمانهای گیاهی باعث افزایش کیفیت ویتامین و مواد معدنی می شود .

پاسخ : غلط ، مواد گیاهی مانند ویتامین ها و مواد معدنی بصورت روزانه مورد نیاز نیستند . درمانهای گیاهی بصورت اختصاصی در بعضی از بیماریها مؤثر هستند . در صورتی که شما می خواهید از یک ماده گیاهی استفاده کنید . این استفاده باید در پاسخ به یک بیماری خاص باشد ، و نه مانند ویتامین ها بر اساس مصرف روزانه باشد . همچنین حتماً برچسب روی شیشه دارو را بررسی نمائید .

۶- صحیح یا غلط : شما می توانید در هر سنی بدون مصرف مکمل ها سالم باشید ؟

پاسخ : صحیح ، شما می توانید تمام مواد تغذیه ای خود را از یک رژیم غذایی صحیح بدست آورید ولی مسئله در این است که اکثریت افراد این کار را نمی کنند . برای اطمینان از وضعیت تغذیه ای خود حداکثر تلاشتان را برای استفاده از یک رژیم غذایی مناسب بعمل آورده و مصرف روزانه یک عدد مولتی ویتامین را بصورت یک عادت درآورید .

۷ – در چه زمانی از روز باید مکمل مصرف شود ؟

الف – قبل از صبحانه

ب – با غذاها

ج- قبل از خواب

پاسخ : ب ، مصرف مکمل ها با غذا توصیه می شود و بهترین حالت مصرف مکمل با حجیم ترین وعده غذایی است تا جذب را به حداکثر رسانده و مانع از ناراحتی معده شود . البته بهترین زمان مصرف مکمل برای شما زمانی است که بصورت مستمر مصرف مکمل را به یاد داشته باشید .

۸- صحیح یا غلط : مکمل ها می توانند انرژی شما را افزایش دهند ؟

پاسخ : غلط ،‌ علیرغم ادعاهای ذکر شده بر روی بعضی از برچسب ها ، تنها راه بدست آوردن انرژی از طریق کربوهیدراتها ، پروتئینها و یا چربی هاست . ویتامین ها و مواد معدنی انرژی را تأمین نمی کنند . معمولاً توصیه می شود از یک مولتی ویتامین پایه استفاده شده و از مکمل های دارای گیاهان و یا مواد شیمیائی اضافی که ادعای افزایش انرژی می کنند پرهیز شود .

۹- صحیح یا غلط : ورزشکاران نیاز به مکمل های ویژه ای جهت بهبود عملکرد خود دارند ؟

پاسخ ، غلط ، ورزشکارانی که کالری کافی برای پوشش نیازهای تغذیه ای خود دریافت می کنند تمام مواد تغذیه ای مورد نیاز خود را در این رژیم پیدا می کنند و مدارک نسبتاً کمی در جهت عملکرد بهبود عملکرد ورزشکاران به وسیله ویتامین ها و مواد معدنی اضافه وجود دارد .

جعبه متن

پزشکان بدون مرز