[Mandana]

بارداری و زایمان ( پاسخ به سوالات شما)

مراقبتهای دوران بارداری

بین ۵ تا ۲۰% از حاملگی ها ممکن است با عوارض همراه شوند لذا هر زن باید قبل از باردارى مورد ارزیابى دقیق قرار گیرد البته بیشتر بارداریها بدون برنامه قبلى هستند و لذا به محض تشخیص باردارى باید ویزیت اولیه انجام شود وآزمایشات روتین جهت زن باردار درخواست شود شما باید تا ۳۲ هفته هر ماه یکبار از ۳۲ تا ۳۶ هفته هر ماه دو بار (هر دو هفته یکبار) و از ۳۶ تا ۴۰ هفته هر ماه چهار بار (هفته اى یکبار) به پزشکتان مراجعه و چک شوید .

اگر از باردارى جلو گیرى نمیکنید با مشاهده هر کدام از این علایم بایدبه حاملگى شک کنید

۱- عقب افتادن عادت ماهانه (در صورتى که پریود شما منظم است با عقب افتادن پریودتان بمدت چند روز احتمال باردارى مطرح میشود) استرس- کاهش یا افزایش وزن – بیماریهاى مزمن – تغیرات محیطى و ورزشهاى سخت نیزاز جمله مواردى هستند که میتوانند الگوى پریود را تغییر دهند.

۲-تهوع واستفراغ : در ۵۰% از حاملگیها رخ میدهد ودر صبح بیشترین شدت را دارد .

۳-تغییر شکل سینه ها

۴-احساس حرکت جنین در شکم ( بعد از ۱۶ هفتگى مشاهده میشود )

۵-احساس خستگى و تکرر ادرار

۶- بزرگى شکم

با مشاهده هر کدام از این علایم بهتر است یک آزمایش حاملگى انجام دهید .

ازمایش هاى ادرارى حدود یک هفته بعد از عقب افتادن عادت ، باردارى را نشان میدهند در حالیکه أزمایش خون میتواند یک هفته قبل از عقب افتادن عادت باردارى را نشان دهد .

در هر ویزیت باردارى موارد زیر چک میشوند :

افزایش وزن – فشار خون – اندازه رحم  و زنده بودن جنین (که توسط فیتوسکوپ ویا سونیکید انجام میشود )

میزان افزایش وزن باردارى حدود ۱۲-۱۰ کیلو است که در زنان چاق کمتر باید باشد (۹-۶ کیلو)

در صورت مشاهده هر کدام از این علایم سریعا پزشک خود را مطلع کنید :

۱-آبریزش از واژن

۲-لکه بینى یا خونریزى

۳-ورم دست وصورت یا ورم شدید پاها

۴-سردرد شدید و تارى دید

۵- درد قسمت فوقانى وسمت راست شکم (منطقه اپى گاستر)

۶- تب یا لرز

۷- استفراغ شدید

۸- سوزش ادرار

۹- کم شدن حرکات جنین

تغذیه در دوران بارداری

رژیم غذایی زن باردارباید متنوع وپر کالری باشد . بهتر است غذا به دفعات بیشتر وحجم کمتر مصرف شود .مقدار افزایش کالری مصرفی ۳۰۰ کیلو کالری بیش از حالت غیر باردار است به این ترتیب  نیاز  به کالری که در یک زن غیر باردار ۲۳۰۰ کیلو کالری  است در بارداری به ۲۶۰۰ کیلو کالری افزایش می یابد .

نیاز  روزانه آهن در طی بارداری  ۳۰ میلی گرم در روز است و از ماه چهارم بارداری که زمان خونسازی جنین است بایدمصرف آن شروع  شود.اگر بگویم آهن مهمترین نیاز زن باردار است اغراق نکرده ام .  جنین مثل یک انگل !!! و پارازیت ،آهن را فعالانه از خون مادر جذب میکند و حتی زمانی که مادر کم خونی شدید دارد جنین کم خون نمی شود و این زن باردار است که  در صورت عدم مصرف آهن اگزوژن (یعنی قرص فروس سولفات  یا کپسول هماتینیک )دچار افت همو گلوبین وهماتوکریت خون میشود )تاکید میکنم که هیچ غذا یا رژیم غذایی آهن مورد نیاز بارداری را تامین نمیکند وحتما باید آهن اگزوژن مصرف شود .

شما خانم باردار در صورتی که :



۱-اندام درشتی دارید ۲-دوقلو باردار هستید ۳-کم خونی دارید ۴-تا اواخر حاملگی قرص آهن مصرف نکرده اید یا نامنظم مصرف کرده اید ،باید دو برابر مقدار معمول آهن دریافت کنید

برای تامین کلسیم بدن در طی حاملگی باید روزی نیم الی یک لیتر (یعنی دو الی چهار لیوان)شیر یا معادل آن ماست مصرف کنید .

در  رژیم غذایی شما باید پروتئینها ی حیوانی(تخم مرغ ، گوشت قرمز وسفید)  ویتامینهاو کربوهیدرات بمقدار کافی وجود داشته باشد و بهتر است در مصرف حبوبات بعلت ایجاد مشکلات گوارشی زیاده روی نکنید  .

بهداشت در دوران بارداری

۱- شما خانم باردار باید لباس گشاد وراحت بپوشید واز کفش پاشنه بلند هم نباید استفاده کنید.

۲-هفته ای دو الی سه بار حمام بروید وسعی کنید کمتر در حمام بنشینید .در سه ماهه آخر بارداری بعلت احتمال سقوط نباید از وان استفاده کنید .

۳-اگر شغل اداری وکم تحرکی دارید میتوانیدتا انتهای بارداری کارکنید ولی شغلهای با تحرک فیزیکی زیاد باید محدود شوندوحتما باید چند بار در روز مدتی استراحت کنید .

۴-مسافرت کوتاه مدت اشکالی ندارد ولی بهتر است از مسافرتهای طولانی خصوصا در اواخر حاملگی پرهیز کنید.وهر یکی دو ساعت یکبار قدم بزنید.

۵-در ماه آخر بارداری(چهار هفته آخر )نزدیکی نکنید .

۶-ورزشهای سبک یا متوسط را میتوانید انجام دهید ولی ورزشهای سنگین وشدید ممنوع است .

۷-در طی حاملگی در صورت وجود ترشح زیاد واژینال میتوانید از دوش واژینال استفاده کنید ولی اینکار را نباید با سرنگ انجام دهید چون خطر آمبولی هوا ومرگ وجود دارد.

۸-خانمهای محترم  سیگاری !!!!لطفا در طی حاملگی به جنین خود رحم نموده وحتی الامکان سیگار نکشید !!چون سیگار با کم کردن جریان خون جفت باعث تولد نوزاد کم وزن وناهنجار میشود .

۹-اگر شما  سابقه واکسیناسیون کزاز ندارید باید دو دوز واکسن توام بزرگسالان (دیفتری-کزاز)را به فاصله یکماه بزنید ویکسال بعد هم یاد آور دریافت کنید .

مشکلات شایع در دوران بارداری :

۱-تهوع واستفراغ :معمولا در سه ماهه اول بارداری مشاهده میشود ودر هنگام صبح بیشترین شدت را دارد . زیاد بودن هورمون بارداری(hcg) وفشارهای روحی وروانی جزو مهمترین دلایل شدت آن هستند .حاملگی چند قلو ومول حاملگی هم میتوانند ویار حاملگی را شدت بخشند .

راهکارهایی برای کاهش تهوع واستفراغ:

۱-هنگام صبح وقبل از برخاستن از بستر مقدارکمی بیسکویت یا نان خشک بخورید

۲-سعی کنید بیشتر در معرض هوای آزاد قرار بگیرید ودر صورت امکان هر روز مدتی در هوای آزاد قدم بزنید .

۳-به خانه اقوام وافراد مورد علاقه خود بروید واز صحبت ورفت وآمد با افراد واقوامی  که با آنها  مشکل دارید پرهیز کنید (حتی الامکان تا اتمام سه ماهه اول).

۴- غذا خوردن در خارج از منزل ومسافرتهای  کوتاه ومفرح کمک کننده هستند .

۵-استفاده از آمپول B۶ مفید است همچنین در موارد شدیداستفاده محدود از قرص وآمپول متوکلوپرامیدبعنوان خط آخر درمان باعث بهبودی میشود

بر اساس تجربیات اینجانب ، مسایل روحی وروانی بشترین تاثیر را در تهوع واستفراغ حاملگی ایفا میکنند و زن بطور ناخود آگاه با این تصور که با حاملگی زیبایی و جذابیت خود را برای همسرش از دست میدهد یا ترس از بچه داری  یا در زنانی که چند دختر یاپسر دارند ترس از اینکه  نکند جنس بچه تکراری باشد و همچنین  در حاملگی های ناخواسته ، ناآگاهانه با حاملگی خود بصورت تهوع واستفراغ  مقابله ومخالفت میکند پس در این شرایط مهمترین وظیفه بعهده مرد است تا با مطمئن کردن همسر خود نسبت به جذابیت وزیبایی اش وهمچنین فراهم کردن یک محیط آرام ودور از تنش همسر خود را حمایت کند

۲-کمردرد:

علت آن تغییر شکل بدن وبزرگ شدن شکم ودر نتیجه، افزایش لوردوز کمر میباشد.شل شدن لیگامانهای لگنی  واسپاسم عضلانی از علل دیگر میباشند .برای کم کردن درد میتوان از این روشها استفاده نمود :

۱-استراحت ۲-گرم کردن موضع ۳-مصرف مسکن ها۴-شکم بند طبی

۳-واریس:در طی حاملگی تشدید میشود وبا افزایش وزن بدتر میشود .

درمان در حاملگی:

۱-استراحت منظم وزیاد در طی روز ۲-بالا نگهداشتن پاها چندین بار در روز۳-استفاده از جورابهای مخصوص واریس

در مواردی که نیاز به جراحی واریسها باشد این عمل باید تا بعداز زایمان به تعویق انداخته شود .

۴-هموروئید(بواسیر):با حاملگی تشدید میشود .درمان در طی حاملگی:

۱-استفاده از داروهای بیحس کننده موضعی۲- نشستن در تشت آب نیمگرم روزی    ۴-۳بار  بمدت ۱۰دقیقه ۳- استفاده از ملین های گیاهی(مثل سنالین-سی لاکس و سنامد)  ۴- عدم مصرف غذاهای کافئین دار مثل چای-نوشابه-قهوه  ۵- عمل جراحی(هموروئیدکتومی) که بهتر است در طی حاملگی انجام نشود چون اکثرهموروئیدها بعد از زایمان برطرف میشوند.

۵-لکوره(افزایش ترشحات واژن)

اکثرا بعلت تغییرات هورمونی در حاملگی است اگر ترشحات شما عفونی باشند یعنی  واجد شرایطی باشند که در مبحث عفونتهای شایع زنان توضیح داده ام باید به پزشک مراجعه کنید در غیر اینصورت دوش واژینال سرکه رقیق میتواند باعث تخفیف علایم شود.

سوزش سر دل (HEART BURN) یکی از شایعترین شکایات در حاملگی است با بزرگ شدن رحم معده تحت فشار قرار گرفته ومقداری از محتویات معده  همراه  با اسید به داخل مری پس زده میشود وباعث HEART BURN   میشود .

راهکار هایی برای تخفیف سوزش سر دل: ۱-افزایش تعداد وعده های غذایی همراه با کاهش مقدار غذای مصرفی در هر وعده ۲-پرهیز از خم شدن ویا صاف دراز کشیدن   ۳ -قرار دادن دو عدد بالش زیر سر هنگام دراز کشیدن ۴-مصرف آنتی اسید های خوراکی مثل هیدروکسید آلومینیوم یا منیزیم.

سوال:چه آزمایشهایی باید در طی حاملگی انجام دهیم؟  در اولین ویزیت باید آزمایش شمارش کامل گلبولی(CBC و diff)  گروه خونی و Rh  و VDRL و تیتر آنتی بادی ضد سرخجه ، قند خون ناشتا (FBS) ،پاپ اسمیر ، HBS Ag  و UA&UC (آنالیز وکشت ادرار) درخواست شود. این آزمایشات بهتر است یکبار دیگر بین۲۴-۳۶ هفتگی تکرار شوند .

سونوگرافی باید دو بار انجام شود:بار اول بین ۸-۱۸ هفته بارداری وبار دوم بین۲۴- ۳۶ هفتگی. 

زایمان طبیعی  در این مبحث میخواهم بطور خلاصه شما را با زایمان طبیعی ،روشها ،مزایا وعوارض آن آشنا کنم

زایمان طبیعی چیست؟ زایمان طبیعی به خروج کامل جنین وجفت از راه واژن گفته میشود.اکثر بیماران من خصوصا خانمهایی که اولین حاملگی خود را میگذرانند میپرسند : چه زمانی باید برای زایمان به بیمارستان مراجعه کنیم؟

زمانی باید برای بستری شدن مراجعه کنید که درد های حقیقی زایمانی شروع شده باشند .حالا حتما میپرسید مگر درد غیر حقیقی هم داریم؟ بله در طول حاملگی درد های کاذبی هم وجود دارند. در واقع بعد ازاتمام هفت ماهگی گاها انقباضات رحمی  نامنطمی دیده میشود که ممکنست آنهارا با درد زایمان اشتباه بگیریم.پس چطور میتوان فهمید  که درد حقیقی یا کاذب است؟ تفاوتهای میان دردهای حقیقی وکاذب:

۱- بر خلاف درد های زایمانی ،دردهای کاذب در فواصل نامنطم ایجاد میشوند .

۲-وقتی درد کاذب باشد فاصله بین درد ها وشدت آنها با گذشت زمان تغییری نمیکند (بر خلاف دردهای حقیقی که فاصله دردها کمتر وشدت آنها بیشتر میشود).

۳-دردهای کاذب با مسکن ها بر طرف میشوند در حالیکه زایمان طبیعی را نمی توان با مسکن متوقف نمود.

شما خانم باردار اگر انقباضات درد ناک رحمى را همراه با یکى یا هر دوى این علایم داشته باشید حتما طى ساعات آینده زایمان خواهید کرد
  ۱- نمایش خونى یا  bloody show شامل ترشحاتى است که اندکى خون آلود بوده و در حد چند قطره میباشد که بعلت باز شدن دهانه رحم ایجاد میشود ۲ باره شدن کیسه آب

البته ممکن است کیسه آب  بعلت عفونت یا دلایل دیگر زودتر از موعد پاره شود  یا بعضا در هنگام زایمان پاره شود

در اکثر موارد سر جنین جلوى دهانه خروجى رحم قرار میگیرد ولى با شیوع بسیار کمتر ممکن است پا یا باسن جنین (پوزیشن بریچ) یا شانه وگاها ابرو یا چانه جنین جلوى دهانه خروجى رحم قرار گیرند که دربیشتراین مواردسزارین انجام میشود مگر بعضى موارد خاص که در این حالت  پزشک تصمیم میگیرد که زایمان طبیعى یا سزارین انجام شود



چند سوال در مورد زایمان

۱- مراحل زایمان چند ساعت طول میکشد ؟ در زنانى که اولین زایمان خود را تجربه میکنند بین۱۲-۸ساعت ودر زنان چند زا ۶-۵ ساعت

۲- اپى زیوتومى جیست؟؟ چگونه در چه مواقعى  و چرا انجام میشود؟

اپى زیوتومى به برشى که روى پرینه(حد فاصل بین دهانه واژن  ومقعد) در هنگام زایمان براى تسهیل خروج جنین ایجاد میشود گفته میشود در بعضى از مواقع بصورت عمودى ودر ایران اکثرا (بعلت کوتاه بودن پرینه در خانمهاى ایرانى وجهت بیشگیرى از پارگى اسفنکتر مقعد ) بشکل اریب داده میشود با انجام این عمل وترمیم آن بعد از خروج جنین وجفت از پارگى هاى غیر قابل اجتناب واژن در طى زایمان وآسیب به مثانه ورکتوم  بیشگیرى میشود و دراین موارد استفاده میشود

۱-  زنانى که اولین یا دومین زایمان خود را تجربه میکنند

۲- زنانى که  زایمان  زودتر از موعد دارند

۳- اگر  جنین  بشکل  بریچ در رحم قرار گرفته باشد (یعنى پا یا باسن جنین بجاى سر جلوى دهانه رحم قرار گرفته باشد )

۴- در مواردى که از فورسپس براى زایمان استفاده میشود

  ۵-در مواقعى که جنین بیش از حد بزرگ باشد
شما باید  در طی زایمان فعال یعنی در حین خروج نوزاد در موقع انقباض یعنی وقتی رحمتان سفت ودردناک میشود نفس خود را حبس کرده به شکم خود فشار ورده واصطلاحا زور بدهید و وقتی انقباض تمام میشود نفسهاى عمیق بکشید (هر انقباض بین ۳۰ ثانیه الی ۱ دقیقه طول می کشد.

جعبه متن

پزشکان بدون مرز