[mohammad a]

xml مخفف زبان نشانه گذاری قابل گسترش می باشد. این زبان یک زبان نشانه گذاری جدید است که توسط کنسرسیوم وب برای غلبه بر محدودیتهای زبان HTML بوجود آمده است. کنسرسیوم وب سازمانی است که مسئول نگهداری استاندارهای موجود در زمینه وب می باشد که از مهمترین این استاندارها می توان به HTML اشاره کرد.

HTML به طور قطع رایجترین زبان نشانه گذاری می باشد. بر طبق برخی گزارشات هم اکنون چندین میلیارد صفحه وب با فرمت HTML توسط محدوده وسیعی از ابزارها شامل مرورگرها، ویرایشگرها، نرم افزارهای پست الکترونیک و غیره پشتیبانی می شود. در ابتدا کاربرد وب تنها در انتشار مدارک علمی بود ولی امروزه تا حد یک رسانه ارتباطی در حد تلویزیون و کتاب رشد کرده است. برای پاسخگویی به این همه مخاطب.

HTML چندین بار گسترش یافته و برچسبهای جدیدی به آن اضافه شده است. برای مقایسه, توجه داشته باشید که اولین ویرایش HTML تنها شامل ۱۲ برچسب بود در حالیکه جدیدترین ویرایش آن (HTML 4.0) بدون احتساب برچسبهای ویژه مرورگرهای خاص، بالغ بر ۱۰۰ برچسب دارد. علاوه بر این مجموعه ای از زبانهای برنامه نویسی نیز مانند ASP, CGI, JAVA برای استفاده تعاملی از وب بوجود آمده است.

با وجود تمام قابلیتهایی که برای HTML برشمردیم این زبان دارای نقاط ضعفی است که رشد آن را با محدودیت مواجه کرده است. HTML به مجموعه ای با بیش از ۱۰۰ برچسب تبدیل شده که آن را تبدیل به زبانی پیچیده کرده است. ترکیب برچسبها تقریباً نامحدودند و بعضاً ترکیبهایی وجود دارند که حاصل نمایش آنها بر روی مرورگرهای مختلف متفاوت است. علاوه بر این علیرغم ۱۰۰ برچسب موجود در این زبان، نیازهای امروزه برچسبهای بیشتری را برای کاربردهای مختلف طلب می کنند.

کاربردهای تجارت الکترونیک به برچسبهایی برای توصیف کالا، قیمت ، نام، آدرس و غیره احتیاج دارند. موتورهای جستجو به برچسبهای دقیقتر برای کلمات کلیدی و توضیحات داده ها احتیاج دارند و کاربردهای امنیتی نیاز به برچسبهایی برای امضاهای دیجیتالی دارند. به طور کلی تمامی کاربردها برای نیازهای خود احتیاج به برچسبهای خاصی دارند که توسط HTML پشتیبانی نمی شود.

جدا از کاربردهایی که احتیاج به اضافه کردن برچسبهای جدید به HTML دارند، کاربردهایی نیز هستند که تعداد برچسب کمتر HTML یکی از نیازهای اساسی آنها می باشد. برطبق پیش بینی کنسرسیوم وب در سال ۲۰۰۳و ۷۵% استفاده کنندگان از وب از وسیله ای غیر از کامپیوتر شخصی مانند تلفن همراه برای دسترسی به وب استفاده خواهند کرد. توان پردازش این وسایل خیلی کمتر از یک کامپیوتر شخصی می باشد و بنابراین چنین وسایلی قدرت پردازش زبان پیچیده ای مانند HTML فعلی را ندارند چه رسد به این که برای پشتیبانی کاربردهای خاص برچسبهای بیشتری هم به آن اضافه شده باشد.

مشکل دیگر HTML این است که برای قالب بندی یک صفحه به تعداد زیادی برچسب احتیاج است و در اکثر موارد صفحاتی مشاهده می شود که حجم علائم نشانه گذاری در آنها بیشتر از محتوای آنهاست که همین امر سرعت دستیابی و نمایش این صفحات را به طور قابل ملاحظه ای کم می کند.

زبان xml در سال ۱۹۹۷ توسط کنسرسیوم وب برای رفع محدودیتهای موجود در HTML و اضافه کردن قابلیتهای جدید بوجود آمد. تفاوت اصلی XML با HTML در این است که XML سعی دارد داده*ها را طوری نشانه گذاری کند که معنای آنها حفظ شود و در حالیکه HTML داده ها را طوری نشانه گذاری می کند که قابل نمایش برای مرورگرها باشد. در واقع تاکید XML بر روی معنای داده هاست در حالیکه تاکید HTML بر نمایش داده می باشد. به منظور حفظ معنای داده ها XML ابر داده(MetaData ) توصیف کننده داده ها را نیز همراه آنها ذخیره می کند.

XML زیر مجموعه ساده شده ای از زبان SGML می باشد. SGML یک زبان عمومی و پیچیده برای نشانه گذاری داده هاست که در دهه ۸۰ بوجود آمد و پدر زبانهای نشانه گذاری محسوب می شود. قابلیتهای زیاد این زبان آن را بیش از اندازه پیچیده کرده است بطوری که کنسرسیوم وب آن را بعنوان جانشین HTML مناسب ندانسته و تصمیم گرفت زیر مجموعه ساده شده ای از آن را با نام XML جانشین HTML کند. XML را در واقع یک ابر زبان نامیده میشود چرا که کاربر بسته به نیازهایی که دارد می تواند با استفاده از آن زبان نشانه گذاری جدیدی برای نشانه گذاری داده هایش ایجاد کند.

XML همچنین قادر است ساختار داده های ذخیره شده را نیز بهمراه معنای آنها حفظ کند. این زبان دارای هیچ برچسب از پیش تعریف شده ای نیست و تمامی برچسب ها برحسب نیاز توسط کاربر تعریف می شوند. قابلیتهای XML و اجزاء همراه آن، این زبان را به زبان قابل حمل و استاندارد برای کاربردهای مختلف تبدیل کرده است.

[mohammad a]

زبان های نشانه گذاری یا Markup Language


اصطلاح نشانه گذاری به نشانه ها و یا کدهایی اطلاق میشود که شما آنها را مشخص می کنید تا بتوانید غیر نشانه و یا داده های اسناد را ترجمه کنید. با بیان دیگر، نشانه گذاری داده های داخل اسناد را توصیف کرده و بیان کننده ی این مسأله است که آنها باید چگونه ترجمه شوند.
برای مثال یک زبان نشانه گذاری که اکثر افراد راجع به آن مطالبی را شنیده اند HTML نام دارد که برای ساخت صفحات وب بکار می رود. در زیر یک نمونه از این سند آورده شده است :

کد [انتخاب] Expand

<html>
<head>
<title>hi from html</title>
<head>
<body>
<center>
<h1>
an html document
</h1>
</center>
this is an html document!
</body>
</html>

در این سند HTML، نشانه گذاری آن قسمت هایی است که به یک مرورگر می فهماند چگونه داده های سند را ترجمه کند . (یعنی کدام قسمت از داده ها Header ، کدام قسمت بدنه و ... می باشند.) این زبان نشانه گذاری از تگ هایی مثل < Body > و < Header > و ... تشکیل شده است و همان ها به مرورگر مسیر حرکت و نحوه ی پردازش را بیان می کنند.
وقتی به این مسأله پی می برید می نویسید که زبان های نشانه گذاری بسیاری در اطراف ما هستند . مثلاً نرم افزار واژه پرداز word یا WordPad در ویندوز می توانند متن ها را با فرمت RTF ذخیره سازی کنند .
فایل های RTF فایل هایی هستند که با نشانه ها از دیگر نوع فایل ها متمایز می شوند و در این نشانه ها جهت و مسیر حرکت برای فایل واژه پرداز ذخیره شده است . ( متون موجود در اسناد واژه پرداز با فرمت RTF دارای یک سری نشانه می شوند.) وقتی که به نام HTML که همانHyper Text Markup Language است، فکر کنید، شاید این زبان را یک زبان ایده آل برای نشانه گذاری فرض کنید ولی در حقیقت این درست نیست! چون زبان HTML یک زبان بسیار ضعیف است.
HTML شاید برای درست کردن صفحات وب استاندارد بسیار کارآمد و مناسب باشد ولی برای فعالیت هایی فراتر از اینها بسیار ضعیف است. در زبان HTML تگ های استاندارد بسیاری وجود دارد. مثلاً تگ < img > برای گذاشتن تصویر و تگ< Table > برای جدول و... در حقیقت در HTML نسخه ی 1.0 حدود 12 تگ موجود بود و این رقم رفته رفته تا آخرین نسخه ی HTML که 4.01 میباشد به 100 تگ افزایش یافت. ولی باز هم این تعداد برای مقاصد کم است.
برای برطرف کردن کلیه نیازهای برنامه نویسان تحت وب تگ های HTML میتوانند از بسیاری از تگهای اضافی استفاده کنند. با این حال HTML بسیاری از موقعیت ها را پشتیبانی نمی کند. فرض کنید میخواهید یک سری تگ مثل < First name > و < last name > و < phone > برای ذخیره سازی اطلاعات مربوط به دوستانشان داشته باشید. می بینید که هیچ تگ HTML برای این کار موجود نمیباشد. هیچ راهی در HTML موجود نیست که این نیازها را برطرف کند. پس دلایل بسیاری برای ایجاد یک زبان نشانه گذاری وجود دارد. این دلایل خود برای بوجود آوردن XML کافی بودند و در حقیقت در XML شما می توانید نشانه های مورد علاقه و نیاز خود را بسازید.