[Amir Shahbazzadeh]

اکستازی ( جادوی مرگ )

امروزه اعتیاد به مواد مخدر معضل بزرگی برای تمامی کشورهای جهان اعم از در حال توسعه و توسعه یافته می باشد که دولتها مجبور به صرف هزینه سنگین برای کنترل این بحران هستند.

مشکل بزرگی که امروزه با آن روبرو هستیم استفاده از مواد مخدر صنعتی (شیمیایی ) است که در حال حاضر بیشتر در جوانان شیوع پیدا کرده است و اخیراً در کشور ما شاهد استفاده از آن به جای تریاک و هروئین می باشیم.
اکستازی چیست ؟

واژه اکستیسی ( ECSTASY )  به معنای نشاط و خوشی زیاد می باشد. ترکیب شیمیایی " متیلن دی اکسی متیل آمفتامین و دی فنیل اتیل آمین " که از خانواده آمفتامین ها با مواد محرک ( در مقابل مخدر ) می باشند. این ترکیبات را روان گردان هم می نامند.

این ترکیبات با مصرف دارویی ، قبلاً به عنوان ضد اشتها ، و تنظیم کننده خلق و خو معرفی شده بودند اما در دهه اخیر مورد سوء مصرف قرار گرفته اند یعنی برای توان یافتن کاذب ، ساعت ها رقصیدن و فعالیت خارج از توان بدن به طور اجباری ، مصرف می شوند. در بین جوانان این ترکیبات به نام قرص نشاط آور - اکسی - قرص X ( اکس ) - قرص E پارتی ، باران - محبت و ... متداول شده است.

این ماده در کارخانجات صنعتی ساخته می شود و به صورت خوراکی مصرف می شود در سطح خارجی این قرص ها اغلب اشکال و حروفی وجود دارد که مدت زمان تاثیر و نوع ماده موثر آن را مشخص می کند. البته در ایران طی بررسی انجام شده تمامی ترکیبات دست ساز بوده که از خطرات مضاعف این قرص ها می باشد. در سال 2003 پژوهشگران آقار مغزی این ماده را در مغز مشاهده نمودند که روی ماده سرتونین اثر می کند.

در بررسی آماری در سالهای 1999 - 1998 میزان مرگ و میر این ماده 400 درصد افزایش یافته و در سال 2004 در جهان از 185 میلیون معتاد 8 میلیون نفر به اکستازی معتاد بودند و در یک بررسی در شهر تهران مشخص شده میزان مصرف این ماده بیشتر شده است. ( مردان 76 درصد و زنان 24 درصد ).

علائم مصرف اکستازی :

علائم با مقدار مصرف ، دفعات مصرف ، میزان خلوص ماده ، وضعیت جسمانی و روحی فرد ارتباط دارد. از عوارض جانبی آن می توان به تاری دید ، گشاد شدن مردمک ها و بی اشتهایی اشاره نمود. به علت گشاد شدن مردمک ها و دریافت نور زیاد باعث می شود در میهمانی ها با وجود نور کم افراد مجبور به استفاده از عینک های آفتابی در شب باشند.

عوارض دیگر شامل افزایش ضربان قلب و فشار خون و قفل شدن دندان ها است که برای جلوگیری از این حالت مجبور به استفاده از آدامس هستند و تا ساعت ها این فک زدن های غیر طبیعی وجود دارد.

اثر دارو حدود نیم ساعت پس از مصرف شروع شده و تا شش ساعت ادامه دارد که در آغاز با هجوم ناگهانی انرژی و نشاط و تهوع و سرگشتگی همراه است و بعد از 24 ساعت تمایل شدید برای مصرف مجدد وجود دارد در آغاز فرد مصرف کننده با احساس انرژی زیاد ( علیرغم غذا نخوردن ) به فعالیت طولانی و خسته کننده می پردازد و به علت از دست دادن مایعات بدن و غذا نخوردن و تهوع و استفراغ به ویژه در میهمانی های شلوغ می تواند به سکته قلبی و مغزی منجر شود.

از نظر روانی جون فرد احساس انرژی کاذب دارد پرحرف شده نیاز به جروبحث و درگیری با دیگران و محکوم کردن آنها دارد احساس از خود بزرگ بینی و انرژی زیاد دارد و بدون این که کار مهمی انجام دهد احساس غرور و پرانرژی بودن و محبوب بودن می کند و از شنیدن حرف دیگران گریزان است و خود را مطرح معرفی می کند و نیاز به ارتباط کلامی و پرحرفی در او وجود دارد.

بزرگترین مشکل این افراد ، پایان تاثیر دارو است زیرا نئشگی حاصله یا به اصطلاح " اکتسازی فیلم " به افسردگی شدید و عمیق و احساس گناه می انجامد و باعث اضطراب ، خستگی و کوفتگی عضلات و بی انگیزگی و بی تفاوتی شدید می شود و میل به مصرف مجدد دارد ( Dependency ) .



عوارض دراز مدت شامل :

اختلال در حافظه بویژه حافظه کوتاه مدت - صدمات به کبد و کلیه و سکته مغزی و قلبی و مرگ می باشد.

از عوارض روحی دراز مدت می توان به ضعف اراده و عدم فعالیت و انفعال ، گریز از جمع ، ضعف ایفای نقش اجتماعی و عزت نفس اشاره نمود.



اقدامات و راه های پیشگیری :

ترک اعتیاد این ماده بسیار دشوار است و متاسفانه خطر مرگ در انتها وجود دارد و تا امروز هیچ پادزهری برای مسمومیت با اکس شناسایی نشده است درمان اعتیاد به این ماده نیز همانند سایر مواد بایستی در پیشگیری خلاصه شود یعنی بایستی آموزش و آگاهی دادن به افراد جزء رئوس پیشگیری باشد.

جعبه متن

تهیه و تنظیم : دکتر علیرضا شکرگزار
درمانگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج