[Zohreh Gholami]

انتخاب جنسیت فرزند قبل از بارداری

انتخاب جنسیت جنین همواره با نوعی اما و اگر روبه‌روست. در واقع این روش‌ها تعیین جنسیت جنین را برای والدین تا حدودی میسر می‌كنند، اما با هیچ‌یك از این روش‌ها نمی‌توان گفت موفقیت حتمی است. در حال حاضر تنها روش مطمئن و علمی تعیین جنسیت جنین در دنیا تكنیكی است به نام PGD* كه در واقع مخفف عبارت «تعیین جنسیت پیش از لانه‌گزینی» است. ایران نیز همپای جوامع پیشرفته دنیا به این تكنیك دست یافته است. هم‌اكنونPGD  بیش از 4 سال است که در ایران انجام می‌شود. اولین نوزاد تعیین جنسیت شده با روش PGD در ایران یك نوزاد پسر بود كه در سال 1385 با سلامت كامل به دنیا آمد.


چگونگی تعیین جنسیت پیش از لانه‌گزینی
در این روش با استفاده از دارو، تخمک گذاری زن را تحریک می کنند تا او چندین تخمك به وجود آورد. سپس تخمك‌ها را در محیط آزمایشگاهی با اسپرم‌های همسر تركیب می‌كنند. با این کار چندین جنین حاصل می‌شود كه با بررسی كروموزمی و تشخیص جنسیت آنها توسط متخصص ژنتیك، تنها جنینی را كه جنسیت آن دلخواه زوجین است، به رحم مادر منتقل می‌كنند.

این نوع باروری آزمایشگاهی در واقع نوعیIVF**  ( لقاح تخم در خارج از بدن) است كه این بار نه برای درمان ناباروری، بلكه برای تعیین جنسیت جنین استفاده می‌شود. در این روش در مرحله هشت‌سلولی جنین، نیاز است كه یك سلول از جنین جدا شود و مورد بررسی قرار گیرد. اگرچه جداسازی یك سلول آسیبی به آن وارد نمی‌كند، اما در صورت ایجاد مشكلی برای آن سلول، به هیچ عنوان نمی‌توان سلول دیگری از او جدا كرد.

مشکلات روش تعیین جنسیت پیش از لانه‌گزینی
با وجود تمام پیشرفت‌هایی كه برای انتخاب جنسیت جنین صورت گرفته است، نمی‌توان از حساسیت‌ها و مشكلات احتمالی شكست تكنیك PGD غافل شد. انجام عملیات تشخیص جنسیت و بررسی كروموزمی جنین كاری است كه ظرافت‌ها و حساسیت‌های خاص خود را دارد و در آن هیچ خطایی، قابل جبران نیست. مشكل دیگری كه گاه در این فرآیند پیش می‌آید آن است كه در برخی موارد، علی‌رغم تحریك تخمك‌گذاری، امكان دارد زن تنها یك تخمك تولید كند و در این صورت پس از تشكیل جنین، راهی برای انتخاب جنسیت باقی نمی‌ماند. از این گذشته از تكنیك PGD نمی‌توان برای زوجین نابارور بهره گرفت، زیرا شانس باروری را كم می‌كند.


پانویس:
preimplantation genetic diagnosis*
In vitro fertilization**


منبع: جام جم