[Zohreh Gholami]

الیاف نانو، تحولی در صنعت نساجی

امروزه ساخت کامپوزیت‌های تقویت‌شده به وسیلة نانوالیاف پیشرفت چشمگیری کرده است. لیفچه‌های کربنیِ جامد و توخالی با چند میکرون طول و دو تا بیش از صد نانومتر قطر خارجی خلق شده‌اند که مصارفی در مواد کامپوزیت و روکش دارند.

یکی از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکدة مهندسی نساجی دانشگاه امیرکبیر، دستگاه تولید نانوالیاف از محلول پلیمری را طراحی کرده و ساخته است. این دستگاه در فیلتراسیون مایعات، گازها و مولکول‌ها، امور پزشکی مانند مواد آزادکنندة دارو در بدن، پوشش زخم، ترمیم پوست، نانوکامپوزیت‌ها، نانوحسگرها، لباس‌های محافظ نظامی و... کاربرد دارد. مهم ترین تأثیر نانوکامپوزیت‌ها در آینده کاهش وزن محصولات خواهد بود. ابتدا کامپوزیت‌های سبک‌وزن و بعد تجهیزات الکترونیکی کوچکتر و سبکتر در ماهواره‌های فضایی.
سازمان فضایی آمریکا (ناسا) در حمایت از فناوری نانو بسیار فعال است. بزرگترین تأثیر فناوری نانو در فضاپیماها، هواپیماهای تجاری و حتی فناوری موشک، کاهش وزن مواد ساختمانیِ سازه‌های بزرگ درونی و بیرونی، جدارة سیستم‌های درونی، اجزای موتور راکت‌ها یا صفحات خورشیدی خواهد بود. در مصارف نظامی نیز کامپوزیت‌ها موجب ارتقا در نحوة حفاظت از قطعات الکترونیکی حساس در برابر تشعشع و خصوصیات دیگر همچون ناپیدایی در رادار می‌شوند.

کامپوزیت‌های نانوذره سیلیکاتی به بازار خودروها وارد شده‌اند. در سال ۲۰۰۱ هم جنرال موتورز و هم تویوتا شروع به تولید محصول با این مواد را اعلام کردند. فایدة آنها افزایش استحکام و کاهش وزن است که مورد آخر صرفه‌جویی در سوخت را به همراه دارد. علاوه بر این، نانوکامپوزیت‌ها به محصولاتی همچون بسته‌بندی غذاها راه یافته‌اند تا سدی بزرگتر در برابر نفوذ گازها باشند (مثلاً با حفظ نیتروژن درونِ بسته یا مقابله با اکسیژن بیرونی.
همچنین خواصّ تعویق آتش‌گیریِ کامپوزیت‌های سیلیکات نانوذره‌ای، می‌تواند در رختِ خواب‌، پرده‌ها و غیره کاربردهای بسیاری پیدا کند.


چسب فوری و سرنخ جدید برای تولید الیاف نانو
مهندسین شیمی دانشگاه پنسیلوانیا می گویند: تکنولوژی مربوط به اثر انگشت، سرنخ محکمی به آن ها داده که برای تسهیل تولید نانوفیبرها به آن ها کمک می کنید.
این روش جدید بر اساس روش جرم شناسان برای استفاده از اثر انگشت در صحنه جرم بنا نهاده شده و از روش های دیگر مورد استفاده در ساخت نانو فیبرها آسان تر است (بوسیله تطبیق الگوها یا چرخش الکتریکی). هنری فولی استاده مهندسی شیمی دانشگاه پنسیلوانیا که هدایت این کار تحقیقاتی را بر عهده داره توضیح داده که جرم شناسان نوعی انگشت نگاری جدید رو توسط بخار دادن با سیانو اکریلات ابداع کرده اند .اثر انگشت بجا مونده روی اشیاء توسط بخار سیانو اکریلات (که در ساخت چسب هم مورد استفاده قرار می گیره) ظاهر می شود. وقتی این بخار به لبه های اثر انگشت برخورد می کند،  در آن نواحی باقی مانده و تشکیل یک پلیمر سفید رنگ می دهد که باعث دیده شدن اثر انگشت می شود.
بطور اتفاقی اثر انگشت یکی از محققین دانشگاه پنسیلوانیا روی قطعه ای از یکی دستگاههایی که با چسب فوری پوشانیده شده بود باقی موند(خدا شانس بده) و با کمال تعجب الیاف نانو ظاهر شدند(حالا ما تمام دنیا رو هم دستمالی کنیم یا اثر انگشتمون باقی نمی مونه یا به جای الیاف نانو رئیسمون جلومون ظاهر می شه).
فولی می گوید که این روش جدید تنوع زیادی دارد و ما را قادر می کنه که نه تنها الیاف با اندازه های در حد نانو بسازیم بلکه قادر خواهیم بود که صفحات، کره، صفحات چین دار که مثل رشته فرنگی هستند نیز در حد نانو بسازیم.


منبع: نساجی ایران (سایت جامع نساجی ایران)