[Zohreh Gholami]

بررسی آستمپره كردن در عمليات حرارتي

آستمپره كردن نوعي عمليات حرارتي است كه گاهي در قطعات نازك و كوچك فولادهاي سخت شونده جهت تشكيل ساختار باينيت  به كار مي رود با ايجاد اين ساختار چكش خواري و سختي زياد حاصل مي شود و نيازي به انجام فرآيند مركب«سخت كردن و تمپره كردن» نيست، بعلاوه ساختار باينيت خواص مناسب تري نسبت به ساختارهاي مارتنزيت و تروستيت تمپره شده دارد. در اين فرايند چون تمام جرم فولاد بايد با سرعت بيش از سرعت بحراني سرد شود فولادهاي نازك به راحتي مورد عمل واقع مي شوند در قدم اول فولاد را  50 تا °F 100  بالاتر از محدوده بحراني گرم مي كنند تا ساختار استنيتي ايجاد شود. سپس قطعه با سرعت زياد تا كمي بالاتر از دماي Ms سرد شده و مدتي در آن دما نگاهداشته مي شود. لذا فرصت تبديل آستينت به باينيت در دماي ثابت فراهم مي آيد دماي ثابت معمولاً‌به وسيله وان نمك مذاب يا وان سرب تأمين مي شود باينيت تا اندازه اي چقرتر از مارتنزيت تمپره شده مي باشد.

به علت ناچيز بودن افت دما در اين فرايند نسبت به فرايند كوئنچ و مارتمپره كاري، احتمال ايجاد ترك و پيچيدگي كم است تنها عيب آستمپره كردن آن است كه فقط در قطعات نازك مانند تيغه چاقو تيغ ريش تراشي و مفتولها قابل اجرا است. فولادهايي كه  6/0 درصد يا بيشتر كربن دارند به راحتي آستمپره مي شوند وان هاي آستمپره كاري معمولاً مخلوط نمك هاي مذاب هستند كه شامل كربنات سديم و كلرورباريم مي باشند.

فرايند ديگري كه با آستمپره كاري متفاوت بوده و براي محكم تر كردن فولادهاي آلياژ سخت شونده به كار مي رود به آسفورمه كاري معروف است. در اين فرآيند نيز فولاد به ساختار آستنيت تبديل مي شود و سپس تا كمي بالاتر از دماي Ms سرد مي گردد. به جاي نگاهداشتن فولاد در آن دما و تبديل ساختار به باينيت آن را تحت پلاستيك قرار داده و سپس به مارتنزيت كوئنچ مي كنند.

البته چون تغيير دادن شكل جوش ها به وسيله غلطك يا پرس غير مقدور است اين فرايند به ندرت به كار مي رود قابل ذكر است كه تغيير ابعادي آستنيت به اندازه  50 تا 95 درصد سبب افزايش 5 تا 10 درصدي استحكام ساختار مارتنزيتي مي شود.