[Zohreh Gholami]

Cloud Computing چيست؟

عبارت Cloud Computing به معني توسعه و به‌کارگيري فناوري‌ کامپيوتر (Computing) بر مبناي اينترنت (Cloud) است. اين عبارت شيوه‌اي از محاسبات کامپيوتري در فضايي است که قابليت‌هاي مرتبط با فناوري اطلاعات به عنوان سرويس يا خدمات براي کاربر عرضه مي‌شود و به او امکان مي‌دهد به سرويس‌هاي مبتني بر فناوري در اينترنت (Cloud) دسترسي داشته باشد؛ بدون آنکه اطلاعات تخصصي در مورد اين فناوري‌ها داشته باشد و يا بخواهد کنترل زيرساخت‌هاي فناوري که از آن‌ها پشتيباني مي‌کند را در دست بگيرد. اين عبارت در اصل يک مفهوم کلي است که براي يکپارچه کردن فناوري‌هاي نويني مثل نرم‌افزار به عنوان سرويس، وب 2 و ديگر ترفند‌هاي جديدي که به تازگي عرضه شده‌اند، به کار مي‌رود تا با موضوعات معمول و روزمره بتوان به کليه نيازهاي کاربران در فضاي اينترنت پاسخ گفت. براي مثال، سرويس Google Apps ابزارهاي عمومي تجاري را به صورت آنلاين عرضه مي‌کند تا کاربران بتوانند در حالتي که اطلاعات و نرم‌افزارهاي آن‌ها روي سرور موجود است، از طريق يک مرورگر اينترنتي به آن‌ها دسترسي داشته باشند.

عبارت Cloud Computing معمولا با واژه‌هايي مثل Grid Computing كه حالتي است از عمليات کامپيوتري توزيع شده که در آن مجموعه‌اي از کامپيوترهاي مرتبط به يكديگر در يك شبكه كار يك ابرکامپيوتر مجازي را براي انجام کارهاي عظيم بر عهده مي‌گيرند، Utility Computing كه مجموعه‌اي است از منابع کامپيوتري، نظير خدمات محاسبات و ذخيره‌سازي اطلاعات به عنوان يک سرويس قابل اندازه‌گيري، همانند آنچه در خدمات عمومي مثل آب و برق دريافت مي‌شود و بالاخره Autonomic Computing يا سيستم‌هاي کامپيوتري خودگردان،. اشتباه گرفته مي‌شود. در واقع بايد توجه داشت که بسياري از توسعه و به‌کارگيري فناوري‌‌هاي اينترنتي کنوني با شبکه‌ها (Grid) راه‌اندازي مي‌شوند، مشخصه‌هاي خودگرداني را دارند و مانند ابزارهاي سودمند و کاربردي عمومي در اختيار کاربران قرار مي‌گيرند، اما بايد توجه داشت که Cloud Computing يک گام جلوتر از ابزارهاي کاربردي شبکه‌اي است. در حال حاضر برخي از معماري‌هاي موفق اينترنتي زيرساخت‌هاي مرکزي و سيستم‌هاي شبکه‌اي ندارند و يا از سيستم‌هاي شبکه‌اي Peer to Peer نظير BitTorrentand Skype و Volunteer Computing استفاده نمي‌کنند.

بخش اعظم زيرساخت‌هاي کنوني توسعه و به‌کارگيري فناوري‌هاي کامپيوتري مبتني بر اينترنت که در حال حاضر موجود هستند، شامل سرويس‌هاي قابل اطميناني مي‌شوند که از طريق نسل آتي مراکز داده (Data center) بر مبناي فناوري‌هاي مجازي‌سازي محاسبات و ذخيره‌سازي اطلاعات ساخته شده است، در اختيار کاربران قرار مي‌گيرند. اين سرويس‌ها با استفاده از اينترنت به عنوان تنها راه موجود، در سراسر دنيا قابل دسترس هستند و به کليه نيازهاي کامپيوتري کاربران پاسخ مي‌دهند. سرويس‌هاي تجاري و بازرگاني در چنين نظامي بايد از كيفيت مطلوب برخوردار باشند. در اين ميان بايد توجه داشت که استانداردهاي باز و نرم‌افزارهاي متن‌باز به عنوان يک نقطه بحراني و مشکل‌ساز براي توسعه Cloud Computing محسوب مي‌شوند.

با توجه به اينکه کاربران هيچ مالکيتي بر زيرساخت‌هاي اين فناوري‌ها ندارد، آن‌ها تنها مي‌توانند به اين سرويس‌ها دسترسي داشته باشند و يا اين زيرساخت‌ها را اجاره کنند. آن‌ها مي‌توانند بر هزينه‌هاي قابل‌ملاحظه خود فائق آيند و از منابع موجود به عنوان سرويس استفاده کنند و در عوض، هزينه آنچه را که در اين زمينه استفاده کرده‌اند پرداخت کنند. از نظر محاسبه هزينه، بسياري از سرويس‌هاي مبتني بر Cloud Computing با مدل‌هاي ارائع خدمات عمومي مثل برق، آب و تلفن، مشابهت دارد اما برخي ديگر از سرويس‌هاي مبتني بر Cloud Computing به گونه‌اي هستند که کاربر بايد در آن مشترک شود و به اين صورت از خدمات آن استفاده کند. با به‌اشتراک‌گذاري فناوري‌هاي کامپيوتري "غير ملموس و ميرا" بين مشتركين اينترنتي، ميزان استفاده از اين ابزارها افزايش مي‌يابد و سرورها بي‌استفاده نمي‌مانند و با افزايش سرعت در توسعه نرم‌افزارها، هزينه اين کار تا اندازه زيادي کاهش مي‌يابد. يکي از تاثيرات اين رهيافت افزايش قابل‌ملاحظه ظرفيت‌هاي کامپيوتر است و کاربران مجبور به ارتقاي کامپيوتر خود نيستند. اين به‌اشتراک‌گذاري با گسترش خطوط پهن‌باند پرسرعت اتفاق مي‌افتد که به کاربران امکان مي‌دهد در يک زمان پاسخ زيرساخت‌هاي متمرکز کامپيوتري که در فضاي ديگر قرار گرفته‌اند را دريافت کنند.
انقلاب Cloud Computing به وسيله شرکت‌هايي نظير گوگل، Amazon، Salesforce و ياهو به همراه شرکت‌هاي قديمي‌تري نظير Hewlett Packard، IBM، Intel و مايکروسافت دنبال مي‌شود و از سوي شرکت‌هاي بزرگي مثل General Electric، D&B، L'Oréal، Procter & Gamble و Valeo پذيرفته شده است.