[Zohreh Gholami]

روانشناسی و فشار روانی آقایان

فشار روانی بخش عمده و جدایی‌ناپذیر زندگی روزمره هر فرد و تجربه‌ای همگانی است كه هر كس بكرات آن را در زندگی خود احساس می‌كند. برخلاف تصور عموم، فشار روانی همیشه دربرگیرنده حوادث ناخوشایند و نامطلوب نیست، بلكه می‌تواند محصول موفقیت‌های خوشایند نیز باشد.

روان‌شناسی مردان طی ده‌ها سال تحقیقات تا حد زیادی مشخص كرده است كه فشار روانی در مردان نه تنها باعث تغییرات در انتقالات جریانات عصبی، ترشحات غدد و حركت ماهیچه‌ها می‌شود، بلكه رفتار مردان را نیز تغییر می‌دهد. مردان تحت فشارهای روانی ممكن است كمتر غذا بخورند، بیشتر سیگار بكشند، دیرتر خوابشان ببرد و خیلی زودتر از خواب بیدار شوند. همچنین ممكن است نشانه‌هایی چون سردرد، خستگی مفرط، دردهای قفسه سینه، احساس نگرانی، داشتن اسهال یا یبوست و غیره را داشته باشند.

بررسی‌ها نشان می‌دهند زنان دوبرابر مردان در معرض خطر علائم فشار روانی هستند، زیرا آنان دارای سیستم تولید مثلی هستند كه هم تولید فشار روانی می‌كند و هم در مقابل اثرات فشارهای روانی بسیار آسیب‌پذیر است. برای مثال زنان در برابر اختلالات قاعدگی، سردردهای میگرنی، نگرانی‌های ناگهانی، افسردگی و اختلال در تغذیه مانند بی‌اشتهایی روانی و پراشتهایی روانی حساس هستند، با وجود این مردان در معرض خطر بالاتری در برابر علائم فشارهای روانی قرار دارند كه آن مرگ زودرس است.


نشانه‌های خطرناك فشار روانی در مردان
یكی از جاافتاده‌ترین تفاوت‌های جنسیتی در سلامت این است كه امید زندگی مردان در جهان به طور متوسط 3 سال كمتر از زنان است. چیزی كه كمتر به آن توجه شده این كه میزان شكاف جنسیتی میان نواحی بسیار متغیر است.

برای مثال، در اروپای غربی امید زندگی مردان 11 سال كمتر از زنان است، اما در كشورهایی مثل افغانستان كه در آنجا مؤسسات مذهبی، فرهنگی و قانونی به گونه‌ای است كه زنان به اندازه كافی به خدمات اجتماعی و سلامت دسترسی ندارند، امید به زندگی مردان برابر یا بیشتر از زنان است. مردان باور دارند این تفاوت از سخت كار كردن و فشار روانی است. در حالی كه زنان بر این باورند كه مردان مراقبت سلامت خود نیستند. به هر حال شواهدی نشان می‌دهد جنبه‌های دیگری از مرد برتری بر نگرش و رفتار مردان در ارتباط با سلامت‌شان تاثیر می‌گذارند و آنان را به گزینش شیوه‌ای وا می‌دارد كه برای سلامتشان مضر است.

معمولاً مردان به این علائم اولیه توجه نمی‌كنند، آنان را نادیده می‌گیرند و ممكن است زمانی تصمیم بر معالجه بگیرند كه خیلی دیر باشد. برخی از این نشانه‌های اولیه كه در بدن ظاهر می‌شوند، عبارتند از: تنفس سریع، خستگی مزمن، سوزش در قلب و حالت تهوع. برخی دیگر از علائم اولیه در رفتارهای مردان مشاهده می‌شوند مانند زیاد سیگار كشیدن، پرخوری یا خوردن مشروبات الكلی ، عصبانیت و احساس بدبینی. حالت تدافعی، افسردگی، بی‌نظمی، بی‌اعتنایی، وابستگی و اشكال در تصمیم‌گیری، هر یك نشانه‌هایی هستند كه امكان دارد ابتدا به صورت خفیف یا متناوب بروز كنند، اما همچنان كه فشار روانی ادامه می‌یابد ، این علائم نیز بیشتر می‌شوند و شدت آنها هم افزایش می‌یابد .


فشار روانی شغلی مردان
در دنیای متغیر امروزی كه ماهیت كار و شغل نیز در حال تغییر است، فشار روانی شغلی بیش از هر زمان دیگر، برای سلامت كاركنان و همچنین سلامت سازمان‌ها، یك تهدید جدی به حساب می‌آید. معمولا فشار روانی شغلی مردان با نشانه‌های جسمانی، روانی و رفتاری همراه است. سردردهای مزمن، اختلالات خواب، مشكلات تمركز، نارضایتی شغلی، روحیه كاری پایین، افسردگی، اضطراب، بی‌حوصلگی، غیبت از كار و ترك محل خدمت از نشانه‌های شایع فشار روانی ناشی از كار در مردان است.

مهم‌ترین عوامل ایجادكننده فشار روانی مردان در رابطه با شغلشان عبارت است از : عدم درآمد كافی، از دست دادن كار، تغییر شغل (به علت تغییر محل كار یا حتی ارتقا)‌، محیط كاری ناسالم، ساعات كاری نامناسب و همچنین فقدان انگیزه كافی در كار.

معمولا مردان با این دید به اجتماعی شدنشان ادامه می‌دهند كه مهم‌ترین جنبه زندگی‌شان، شغلشان است و در كار منزل و بچه‌داری كمترین یا دومین نقش را دارند. تعارض بین انتظارات اجتماعی و واقعیت زندگی شخصی و خانوادگی مردان بر فشار روانی و بیماری‌های مرتبط با فشار روانی در آنان منجر می‌شود.

بنابراین مردانی كه زیر فشار روانی ناشی از كار هستند ، لازم است بیشتر از خود مراقبت كنند. آنان اگر خواستار آنند كه در شغلی بیشتر پیشرفت كنند، داشتن كنترل در تصمیم‌گیری شرط لازم برایشان است.

مردان باید به ذهن خود فشار نیاورند و نسبت به آن بی‌رحم نباشند. از خود انتظار نداشته باشند كه هر طور شده ادامه بدهند و به هر قیمت كه شده كار را تمام كنند، چراكه قیمت آن ممكن است برایشان گران تمام شود.


پیشنهادهایی برای كاهش فشار روانی مردان
- به داشتن تعادل در زندگی بها بدهید.
- اگر در زندگی زناشویی خود با همسرتان مشكل دارید، سعی كنید احساساتتان را با همسرتان در میان بگذارید و در صورت لزوم به یك مشاور مراجعه كنید.
- هیچ‌گاه دعا و نیایش را از یاد نبرید، چراكه دعا و نیایش از شدت اضطراب می‌كاهد و در دل‌ها امید می‌كارد.
- سیستم حمایتی قوی‌ای از دوستان و خویشاوندان ایجاد كنید.
- اگر همیشه وقت كم می‌آورید ، حتما در مدیریت زمان خود تجدیدنظر كنید. سعی نكنید همه كارها را با هم انجام دهید، بلكه در انجام كارهایتان برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی داشته باشید.
- به اندازه كافی استراحت و خواب داشته باشید. خواب خوش، داروی موثری است كه تمام باتری‌های بدنتان را شارژ می‌كند.
- هنگام بیماری وانمود نكنید بیمار نیستید. خود را فدای كار نكنید، بلكه آنقدر به خود استراحت بدهید تا توانایی انجام كارها را بازیابید.
- می‌توان گفت نشانه‌های فشار روانی در مردان یك‌شبه به وجود نمی‌آیند. وجود سال‌ها فشار روانی و تركیب آنها در رقابت‌های كوتاه و بلندمدت با آسیب‌پذیری‌های طبیعی مردان و رفتارهایشان و تاریخچه زندگی‌شان باعث می‌شود مردان دچار فشار روانی شوند.

آقایان محترم، مرد بودن الزاماً به معنی نادیده گرفتن خود و تحمل فشار زیاد نیست بلکه اگر می خواهید مرد موفقی باشید و باعث افتخار خانواده و فرزندان خود گردید، بهتر است در ابتدا به فکر سلامتی خود بوده و با آرامش برای مبارزه با مشکلات زندگی گام بر دارید.

جعبه متن

منبع: نکتاز