[Mandana]

مروری کلی بر سرطان‌ کبد

سرطان‌ کبد عبارت‌ است‌ از یک‌ تومور بدخیم‌ (سرطانی‌) که‌ از بافت‌ کبد منشأ می‌گیرد. در کبد سرطان‌هایی‌ نیز یافت‌ می‌شوند که‌ از نقاط‌ دیگر منشأ گرفته‌ به‌ کبد گسترش‌ یافته‌اند. سرطان‌ کبد معمولاً در ارتباط‌ با یک‌ بیماری‌ زمینه‌ای‌ در کبد مثل‌ سیروز کبد رخ‌ می‌دهد. این‌ سرطان‌ در هر دو جنس‌ به‌ وجود می‌آید، اما در مردان‌ شایع‌تر است‌.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ،  سرطان کبد رشد خارج از کنترل سلول های بدخیم در کبد، سرطان کبد ممکن است به طور اولیه از سلول های غیرطبیعی کبدی یا مجاری صفراوی منشأ گرفته یا از گسترش سرطان عضوی دیگر به کبد ناشی گردد (متاستاز).

شایع ترین این سرطان های گسترش یابنده به کبد عبارتند از سرطان های رکتوم ، کولون ، ریه ، پستان ، پانکراس ، مری و پوست (ملانوم بدخیم ). سرطان کبد در همه سنین ممکن است بروز کند ولی در مردان بالای ۶۰ سال شایع تر است .

رایج ترین نوع خوش خیم تومورهای کبدی از رگهای خونی شروع به رشد می نماید. این ضایعه « همانژیوم » نام دارد. اکثر تومورهای همانژیوم هیچ علایمی در کبد به وجود نمی آورند و به همین دلیل نیاز به درمان نیز ندارند. برخی از این تومورها ممکن است خونریزی نمایند که در این صورت برای خارج نمودن آنها نیاز به جراحی می باشد.

« ادنوم های کبدی » نیز نوعی از تومورهای خوش خیم هستند که از سلولهای کبدی ـ صفرایی (نوع اصلی سلول کبد) شروع به رشد می کند و اکثرا هم باعث به وجود آوردن هیچ علامتی نمی شود و نیاز به درمان ندارد. برخی از این تومورها ممکن است باعث ایجاد یک توده و یا درد در ناحیه شکمی (معده ) و یا کم خونی شوند که در این صورت ممکن است برای خارج کردن آن نیاز به جراحی باشد.

اگر شما از قرصهای ضد بارداری استفاده می کنید , شانس بسیار بالایی در ابتلا به یکی از این تومورها دارید. متوقف نمودن مصرف این قرصها می تواند باعث کوچک شدن و یا کاهش تعداد تومورها شود.

نوع دیگر شبه تومورهای خوش خیم , « هیپرپلازی کانونی ندولر می باشد که از چندین نوع از سلولها (سلولهای کبدی , سلولهای مجرای صفرا و بافت پیوندی ) تشکیل می شود. در صورت وجود علایم , این تومور را می توان از طریق جراحی خارج نمود و به این ترتیب بیمار را معالجه نمود. این تومورها در زنان بیشتر از مردان رایج است .

●  علت بروز سرطان کبد چیست

اگر چه ما اطلاعاتی درباره برخی از ریسک فاکتورهای سرطان هپاتوسلولار داریم اما روش دقیقی برای نشان دادن این که کدامیک از این عوامل باعث سرطانی شدن سلول های سالم کبد می شوند وجود ندارد. دانشمندان معتقدند که سرطان در دو مرحله پیشرفت می کند. در مرحله اول به موجود بر روی سلول ها DNA DNA آسیب وارد می شود .

تقریبا برای هر نوع فرآیند شیمیایی که در بدن انسان صورت می گیرد , حاوی دستورالعملی می باشد.

بعضی از این دستورالعمل ها به رشد متناسب و کامل سلول های بدن کمک می کند. اگر در این دستورالعمل ها تغییری رخ دهد , ممکن است سلول ها بدون کنترل , رشد کرده و یک تومور را تشکیل دهند. خوشبختانه سلول های بدن تخریب شده DNA قادرند تا را مجددا مرمت و بازسازی کنند به گونه ای که بیشتر DNA آسیب های وارد شده به موجب سرطان نمی شود.

برخی از مواد شیمیایی سرطان زا نظیر آفلاتوکسین , به موجود بر روی DNA سلول های کبد نیز آسیب وارد می کنند. مطالعات اخیر نشان می دهد که ماده شیمیایی P 35 آفلاتوکسین به ژن شماره که وظیفه آن جلوگیری از رشد بیش از حد سلول ها می باشد , آسیب وارد می کند. آسیب این ژن DNA رسیدن به می تواند باعث افزایش رشد غیرعادی سلول ها شده و در نهایت به سرطان منجر شود.

همچنین ابتلا سلول های کبد به انواع هپاتیت های DNA ویروسی می تواند به آسیب وارد نماید. این DNA ویروس ها دارای مخصوص خودشان می باشند که دستورالعمل هایی درباره تولید ویروس های بیشتر و چگونگی آلوده سازی سایر سلول ها را با خود حمل می کنند. در برخی از بیماران , ویروس می تواند به DNA این موجود بر DNA تنهایی وارد روی سلول های کبد شود. اما دانشمندان هنوز نمی دانند که DNA دقیقا چطور این ویروسی می تواند منجر به سرطان شود.

اگر چه دانشمندان هنوز در آغاز شناخت این فرایند هستند اما هنوز به اطلاعات بیشتری نیز دارند. آنها امیدوار هستند که با درک کامل تر این فرایند به بسط و گسترش روش های بهتر در پیشگیری و درمان سرطان های کبد کمک نمایند

●   انواع تومورهای سرطانی در کبد :

تومورهای بدخیم :

آنژیوسارکوم یا همانژیوسارکوم :

این سرطانهای نادر رشد خود را از رگهای خونی کبد شروع می کنند. بیشتر افرادی که مبتلا به این نوع سرطانها می شوند , افرادی هستند که بدون استفاده از پوشش و محافظ در معرض استنشاق کلرید وینیل یا دی اکسید توریم قرار می گیرند. کریدوینیل , نوعی ماده شیمیایی است که در ساخت بعضی از انواع پلاستیکها به کار می رود. دی اکسید توریم نیز یک ماده شیمیایی است که در گذشته به عنوان یکی از مراحل آزمایش اشعه ایکس به برخی از بیماران تزریق می شده است .

زمانی که خاصیت سرطان زا بودن این مواد شیمیایی تشخیص داده شد , قدمهایی برای ریشه کن کردن یا کاهش خطر آن برداشته شد. در حال حاضر کارگرانی که بدون استفاده از پوشش و یا محافظ در معرض استنشاق کلرید وینیل قرار دارند , به طور جدی تحت کنترل می باشند. در عین حال فرایند ساخت انواع پلاستیک نیز تغییر شکل یافته است . استفاده از ماده شیمیایی دی اکسید توریم در پزشکی نیز در حدود ۵۰ سال است که متوقف گشته است .

از آنجا که آنژیوسارکوم ها به سرعت رشد کرده و معمولا بیش از حد گسترش پیدا می کنند , با گذشت زمان می توان آنها را یافت و با عمل جراحی خارج نمود. در این جا شیمی درمانی و پرتودرمانی کمک چندانی نمی کند و اکثر بیماران کمتر از شش ماه پس از تشخیص زنده می مانند.

●  غده سرطانی کولانژیوم :

در حدود ۱۳ درصد از سرطانهای اولیه کبد از نوع غده سرطانی (کارسنیوم ) کولانژیوم می باشند. این سرطانها رشد خود را از مجاری صفرا در داخل کبد شروع می کند. اگر شما مبتلا به سنگ صفرا یا التهاب کیسه صفرا , کولیت زخمی مزمن (التهابی که به صورت بلندمدت در روده بزرگ باقی بماند) یا یک بیماری عفونی همراه با کرم انگلی که در بخشهایی از آسیا با نام « کلونورکیس » (کرم پهن کبد) دیده شده , باشید , در خطر بیشتری برای ابتلا به این سرطان هستید.

بیماری که دچار این نوع سرطان می شود , ممکن است در ناحیه شکمی به ویژه در سمت راست آن , احساس درد داشته باشد. غالبا کبد بیمار بزرگ خواهد شد و گاهی اوقات سرطان از نزدیک ناف کبد (فرورفتگی روی کبد که مجاری صفرا در مسیر حرکت خود به سوی کیسه صفرا از آن قسمت خارج می شوند) شروع خواهد شد. که در این صورت ممکن است بیمار دچار یرقان شود و علامت آن تغییر رنگ پوست و چشمها به زرد مایل به سبز می باشد.

اکثر غده های سرطانی کولانژیوم را نمی توان به طور کامل از طریق جراحی خارج نمود و این بدان دلیل است که این غده ها بیش از حد بزرگ هستند و یا در بخشی از کبد قرار گرفته اند که امکان برداشتن آنها به وسیله جراحی نیست . معمولا در این مرحله شیمی درمانی و پرتودرمانی نیز کمک چندانی نمی کند. به همین دلیل بیشتر افرادی که دارای کارسینوم کولانژیوم می باشند , تنها شش ماه بعد از تشخیص زنده می مانند. انجام عمل « بای پس » بر روی مجاری صفرا که به علت سرطان بسته شده اند. موقتا برخی از علایم را برطرف می سازد.

●   تومور هامارتوم کبد :

معمولا کودکان زیر ۴ سال , امکان ابتلا به این نوع نادر از سرطان کبد را دارند. سلولهای هامارتوم شبیه سلولهای دوران جنینی کبد هستند. در حدود ۷۰ درصد از کودکانی که به این بیماری مبتلا شوند , با موفقیت درمان خواهند شد و میزان زندها ماندن آنها زمانیکه بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود , بالای ۹۰ درصد است . همچنین شیمی درمانی , تاثیر مطلوبی در بهبود این کودکان خواهد داشت .

●   کارسینوم هپاتوسلولار :

رایج ترین شکل سرطان کبد در میان بزرگسالان , غده سرطانی سلولهای کبدی یا کارسیوم هپاتوسلولار می باشد. علت نامگذاری این سرطان از آنجا ناشی می شود که نوع اصلی سلولهای کبد یعنی سلولهای کبدی ـ صفرایی منشا اصلی این سرطان می باشند . در حدود ۷۵ درصد از سرطانهای اولیه کبد از این نوع به شمار می روند.

سرطان هپاتوسلولار به شکلهای مختلفی رشد می کند. در مقایسه با سرطانهای اولیه کبد که رشد خود را از کبد آغاز می کنند , تومورهای کبدی ثانویه یا متاستاتیک , تومورهایی هستند که از سایر اعضای بدن نظیر پانکراس , روده بزرگ , معده , سینه , ریه و غیره شروع به رشد کرده بود و به صورت ثانویه به کبد گسترش پیدا می کنند. این تومورها که بعد از فراگیری در محل اصلی خود , نامگذاری می شوند , از این پس به عنوان ثانویه به شمار می روند. به عنوان مثال سرطانی که رشد خود را از بافت سینه آغاز کرده و سپس به کبد گسترش پیدا می کند , سرطان سینه ثانویه نامیده می شود. در آمریکا و اروپا , تومورهای کبدی ثانویه نسبت به سرطانهای اولیه کبد , شایع تر می باشند. درست برعکس این مسئله در بسیاری از نواحی آسیا و آفریقا صادق است .

برخی از تومورهای کبدی به صورت یک تومور مجزا به وجود آمده و رشد می کنند و فقط در صورت عدم توجه به این بیماری به سایر بخشهای کبد گسترش پیدا می کنند.
نوع دیگری از سرطان کبد وجود دارد که از همان ابتدا به شکل شاخکهایی در میان بافت کبد , شروع به رشد و گسترش نموده و منحصر به یک تومور مجزا نمی باشد. بیشتر اوقات این نوع تومور در افرادی که مبتلا به سیروز کبدی بوده اند , مشاهده می شود.

در یکی دیگر از انواع سرطان کبد , سرطان به صورت غده هایی در بخشهای مختلف کبد شکل می گیرند.

گاهی اوقات نیز شکل غده مشخص نیست و سرطان با هیچ یک از انواعی که گفته شد , هماهنگی ندارد.

پزشکان قادرند در زیر میکروسکوپ چندین زیر گروه از سرطان هپاتوسلولار را تشخیص دهند. مهمترین این زیر گروهها « فیبروم لایه ای » نام دارد. بیماران مبتلا به این نوع سرطان در مقایسه با مبتلایان به سایر زیرگروهها از لحاظ سنی جوانتر هستند و اغلب زنان می باشند. این زیرگروه در مقایسه با شکلهای دیگر سرطان هپاتوسلولار , از پیش آگهی بسیار بهتری برخوردار است .

●   سرطان کبد ثانویه :

اکثر اوقات وقتی سرطان در کبد دیده می شود , در حقیقت رشد خود را از آنجا آغاز نکرده , یعنی در کبد شکل نگرفته است . بلکه از سرطانی که در قسمتی دیگر از بدن وجود داشته , به کبد سرایت کرده است . این تومورهای ثانویه کبد , در اعضای دیگر بدن نظیر پانکراس , روده بزرگ , معده , سینه , ریه و... شکل می گیرند و سپس به کبد گسترش پیدا می کنند. این تومورها که بعد از قرارگیری در محل اصلی خود , نامگذاری می شوند , از این پس متاستاتیک یا ثانویه نامیده می شوند.

●   آمار مهم و کلیدی سرطان کبد :

انجمن سرطان ایالات متحده برآورد نموده است که تعداد ۱۶۲۰۰ مورد جدید از سرطان اولیه کبد و سرطان مجرای صفرای درون کبدی شناسایی شده است که از این تعداد ۱۰۷۰۰ نفر را مردان و ۵۵۰۰ را زنان تشکیل داده اند . همچنین در حدود ۱۴۱۰۰ نفر در اثر این بیماری جان خود را از دست داده اند که ۸۹۰۰ تن از این آمار به مردان و مابقی به زنان اختصاص داشته است .

در مقایسه با بسیاری از سرطان های دیگر , تعداد افرادی که مبتلا به سرطان کبد شده و بر اثر این بیماری فوت کرده اند , در حال افزایش است .

این نوع سرطان در کشورهای شرق آسیا , آفریقا و آسیا ده برابر بیشتر از نقاط دیگر جهان شایع است و در بسیاری از کشورها , رایج ترین نوع سرطان محسوب می شود.

از آن جا که علایم سرطان کبد تا هنگامیکه این بیماری پیشرفت نکند , ظاهر نمی شود , فقط می توان تعداد اندکی از این تومورها را در مراحل پیش رس واولیه شناسایی نمود و به وسیله جراحی خارج کرد. در کمتر از ۳۰ درصد بیمارانی که تحت عمل جراحی تحقیقی قرار می گیرند , تومور سرطانی به طور کامل از بدن بیمار خارج می شود. به طور میانگین میزان ادامه حیات برای حدود ۱۰ درصد از بیماران مبتلا به سرطان کبد , تنها ۵ سال می باشد.

این رقم برای بیمارانی که در اثر سایر بیماری ها (نظیر بیماری قلبی ) جان خود را از دست دهند و یا در حال مرگ باشند , صدق نمی کند.

●   علایم شایع

کاهش اشتها و کاهش وزن
وجود توده ای دردناک در طرف راست بالای شکم
درد قسمت فوقانی شکم
تب خفیف ، معمولاً زیر ۳/۳۸ درجه سانتیگراد
زردی چشم ها و پوست (گاهی )
تورم شکم در اثر احتباس مایع (گاهی )
خواب آلودگی

●   علل

نامشخص . این سرطان در جمعیت هایی که میزان بروز هپاتیت ویروسی و سایر بیماری های مزمن کبدی در آنها بالاست شایع تر است .
عوامل افزایش دهنده خطر
بیماری اولیه کبد نظیر سیروز کبد
مصرف استروییدهای آنابولیک
مصرف بیش از از حد الکل
سابقه عفونت هپاتیت ب
مصرف طولانی مدت قرص های ضدبارداری
هموکروماتوز
اختلالات متابولیسمی
سنگ صفراوی ، کیست کلدوک ، کلونورکیازیس (آلودگی با یک کرم کبدی شایع در خاور دور( شرق آسیا)

●   پیشگیری

واکسیناسیون هپاتیت ب و ارائه آموزش در مورد پیشگیری برای جمعیت پرخطر از نظر ابتلا
غربالگری سرطان و تشخیص زودرس در مورد جمعیت پرخطر (با آزمایشی که آلفافیتوپروتئین یا AFP نامیده می شود)

●  عواقب موردانتظار

این سرطان در حال حاضر غیرقابل علاج بوده و در مدت کوتاهی منجر به مرگ می گردد. با این حال درد بیماران با درمان قابل کنترل است . معمولاً برای درمان این بیماری اقدام می شود، اگرچه احتمالاً ناموفق است .
تحقیقات علمی درباره علل و درمان این سرطان ادامه دارد و این امید وجود دارد که درمان هایی مؤثرتر و نهایتاً علاج بخش در آینده ارایه گردند.

●  عوارض احتمالی

احتباس سدیم ، که باعث تجمع مایع در شکم و قسمت های پایینی بدن می گردد که این خود تهدیدکننده حیات است .
نارسایی کلیه
مرگ در اثر اختلال عملکرد کبد
گسترش سرطان به اعضای دیگر

●  درمان اصول کلی

بررسی های تشخیصی گوناگونی برای اثبات تشخیص این بیماری ممکن است استفاده شود که عبارتند از آزمایش های خون ، نمونه برداری کبد، عکس ساده ، سونوگرافی ، سی تی اسکن ، ام آرآی ، آرتریوگرافی ، آنژیوگرافی و آزمون های رادیواکتیو.
در مراقبت این بیماران ، مراقبت های حمایتی طبی جامع و حمایت های روانی هر دو باید مدنظر قرار داشته باشد.
داروهای ضدسرطان و اشعه درمانی اغلب تجویز می شود. این درمان ها ممکن است تا حدودی تسکین بخش باشند ولی علاج بخش نیستند (درمان های تسکینی ).
بسته به نوع و گسترش تومور جراحی جهت برداشت تومور ممکن است توصیه گردد.
پیوند کبد برای بعضی بیماران ممکن است در نظر گرفته شود.



●  داروها

داروهای ضدسرطان که ممکن است سرعت پیشرفت بیماری را کاهش دهد.

●  مسکن ها

آنتی بیوتیک ها در صورت عفونت زمینه ای کبد

●  فعالیت

محدودیتی وجود ندارد. تا حد توان به فعالیت های سابق خود ادامه دهید.
با پیشرفت بیماری ممکن است مراقبت های آسایشگاهی به صورت سرپایی یا بستری توصیه گردد.

●  رژیم غذایی

رژیم پرانرژی و کم پروتئین
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید

اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان دارای علایم سرطان کبد، به ویژه کاهش وزن توجیه نشده ، تب خفیف یا وجود توده شکمی ، باشید.
بروز تورم شکم در طی درمان
اگر دچار علایم جدید وغیرقابل توجیه شده اید. داروهای تجویزی ممکن است با عوارض جانبی همراه باشند.

علایم‌ شایع‌

وجود یک‌ توده‌ سفت‌ در قسمت‌ بالایی‌ در سمت‌ راست‌
کاهش‌ وزن‌ و بی‌اشتهایی‌ بدون‌ توجیه‌
ندرتاً زردی‌ چشم‌ها و پوست‌
احساس‌ ناراحتی‌ در شکم‌ که‌ شبیه‌ حالتی‌ است‌ که‌ انگار ماهیچه‌ دچار کشیدگی‌ شده‌ باشد.
پایین‌ افتادن‌ قندخون‌ (ضعف‌، تعریق‌، گرسنگی‌، لرزش‌ و سردرد)
تب‌
وجود مایع‌ در شکم‌؛ بزرگ‌ شدن‌ طحال
مستعد شدن‌ به‌ خونریزی‌ گوارشی‌ و سایر جاها
علل‌
وجود سیروز از قبل‌ در کبد. در حدود ۵۰% بیمارانی‌ که‌ سرطان‌ کبد دارند از قبل‌ از آن‌ دچار سیروز بوده‌اند.
عفونت‌ هپاتیت‌ B یا C
عفونت‌ احتمالی‌ با ویروس‌های‌ آهسته‌
عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر
سابقه‌ هپاتیت‌؛ الکلی‌ بودن‌
مصرف‌ قرص‌های‌ تنظیم‌ خانواده‌ (ضد حاملگی‌)
استفاده‌ از استروییدهای‌ آنابولیک‌ توسط‌ بعضی‌ از ورزشکاران‌ برای‌ افزودن‌ بر حجم‌ عضلات‌
مناطق‌ خاص‌ جغرافیایی‌. سرطان‌ کبد خصوصاً در آفریقای‌ جنوبی‌ و آسیای‌ جنوب‌شرقی‌ شایع‌ است‌.
پیشگیری‌
الکل به‌ هیچ‌ عنوان‌ ننوشید.
واکسیناسیون علیه‌ هپاتیت‌ B ممکن‌ است‌ کمک‌کننده‌ باشد.
انجام‌ منظم‌ آزمایشاتی‌ جهت‌ بررسی‌ وجود این‌ سرطان در افراد در معرض‌ خطر (کسانی‌ که‌ سیروز یا هپاتیت‌ مزمن‌ فعال‌ دارند).
عواقب‌ مورد انتظار
این‌ بیماری‌ در حال‌ حاضر لاعلاج‌ است‌. تنها تعداد کمی‌ از بیماران‌ تا ۵ سال‌ پس‌ از جراحی‌ زنده‌ می‌مانند. اما علایم‌ را می‌توان‌ تخفیف‌ داد یا کنترل‌ نمود و البته‌ تا به‌ حال‌ چندین‌ مورد بوده‌اند که‌ بدون‌ دلیل‌ مشخص‌ بهبود یافته‌اند.
تحقیقات‌ علمی‌ در زمینه‌ علل‌ و درمان‌ این‌ سرطان‌ ادامه‌ دارند، بنابراین‌ امید می‌رود که‌ درمان‌های‌ مؤثرتری‌ ابداع‌ شوند و نهایتاً بتوان‌ این‌ سرطان‌ را معالجه‌ کرد.

●  عوارض‌ احتمالی‌

●    نارسایی‌ کبد

گسترش‌ سرطان‌ به‌ سایر اعضا، خصوصاً ریه‌ها، غدد فوق کلیوی و استخوان‌ها
درمان‌

بررسی‌ تشخیصی‌ عبارتند از آزمایش‌ خون‌ از نظر کار کبد و آنتی ژن هپاتیت ب ، سی تی اسکن کبد، سونوگرافی، عکسبرداری‌ از شکم‌، آنژیوگرافی از رگ‌های‌ کبد (عکسبرداری‌ از رگ‌ها با تزریق‌ ماده‌ حاجب‌ و تاباندن‌ اشعه ایکس ) و نمونه‌برداری‌ از کبد

در صورت‌ امکان‌، جراحی‌ برای‌ برداشتن‌ تومور. تنها ۲۵% از سرطان‌های‌ کبد را می‌توان‌ با موفقیت‌ برداشت‌. پیوند کبد در تعدادی‌ از بیماران‌ موفقیت‌آمیز بوده‌ است‌، اما عود سرطان‌ شایع‌ است‌.

روان‌ درمانی‌ یا مشاوره‌ برای‌ کنار آمدن‌ با این‌ بیماری‌ لاعلاج‌
ممکن‌ است‌ نهایتاً لازم‌ شود بیمار در یک‌ مرکز نگهداری‌ بستری‌ و درمان‌ وی‌ در آنجا ادامه‌ یابد.

●  داروها

برای‌ ناراحتی‌ خفیف‌ می‌توان‌ از داروهایی‌ مثل‌ استامنیوفن استفاده‌ نمود. در صورت‌ نیاز، داروهای‌ ضد درد قوی‌تری‌ تجویز خواهند شد.
داروهای‌ ضد سرطان‌ تاکنون‌ نتایج‌ خوبی‌ نداده‌اند.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
تا حدی‌ که‌ قدرتتان‌ اجازه‌ می‌دهد فعال‌ بمانید.

●  رژیم‌ غذایی‌

رژیم‌ خاصی‌ توصیه‌ نمی‌شود. الکل‌ ننوشید.

درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی‌ از اعضای‌ خانواده‌تان‌ علایم‌ سرطان‌ کبد را دارید.
اگر علایم‌ خونریزی‌ ظاهر شوند، خصوصاً خونریزی‌ از دستگاه‌ گوارش‌. این‌ علایم‌ عبارتند از استفراغ‌ خونی‌ یا استفراغی‌ که‌ حاوی‌ ماده‌ سیاه‌ رنگ‌ شبیه‌ دانه‌های‌ قهوه‌ باشد، وجود خون‌ در اجابت‌ مزاج‌، یا اجابت‌ مزاج‌ سیاه‌رنگ‌ و قیری

درمان سرطان پیشرفته از طریق شیمی درمانی یا پرتو درمانی و یا هر دوی آنها صورت می‌گیرد:

●   شیمی درمانی :

در این روش از داروها خاصی برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده می‌شود. گاهی پزشک از درمان سیستمیک نیز استفاده می‌کند، به این معنی که داروها به طور مستقیم به داخل رگ بیمار تزریق می‌شود.معمولاً شیمی درمانی به صورت یک درمان سرپایی در کلینیک‌ها یا مطب پزشکان انجام می‌شود. گاهی نیز ممکن است بیمار در مراحل اولی نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشد.

●   پرتو درمانی:

در این روش از پرتوهای پر انرژی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این روش یک درمان موضعی است، به این معنی که تنها سلول‌ها را در محل تابش اشعه تحت تأثیر قرار می‌دهد.

●   سرطان عود کننده:

سرطان عود کننده سرطانی است که پس از درمان، علی رغم بهبود اولیه، مجدداً عود می‌کند. در این موارد به نظر می‌رسد سرطان کلاً از بین رفته است، اما به دلیل ناشناخته ماندن بعضی ازسلولهای سرطانی، بیماری مجدداً خود را نشان می‌دهد. بسیاری از این موارد عود بیماری در دوسال اول بعد از درمان خو را نشان می‌‍دهندبیمار ممکن است نیاز به درمان جراحی و یا ترکیبی از روش‌های درمانی مختلف برای از بین بردن این تومور عود کرده داشته باشد.

●   عوارض جانبی درمان سرطان کبد :

به دلیل آن که درمان سرطان می‌تواند به سلولها و بافتهای سالم نیز آسیب برساند،  عوارض جانبی نیز به همراه دارداین عوارض به عوامل مختلفی از جمله نوع و میزان درمان بستگی دارند.عوارض در بیماران مختلف تفاوت داشته و حتی در مورد یک بیمار در جلسات مختلف نیز می‌تواند متفاوت باشد.تیم درمانی این عوارض را برای بیمار شرح داده و نحوه روبرو شدن با آن را برای بیمار توضیح می‌دهند.

●  جراحی سرطان کبد :

پس از جراحی چند روز طول می‌کشد که بیمار به حالت عادی باز گردد. بیماران معمولاً در چند روز اول احساس درد و ناراحتی می‌کنند، هر چند از داروهای مسکن می‌توان بریا کاهش درد استفاده کرد.

●   شیمی درمانی سیستمیک:

عوارض این روش بستگی به نوع و میزان داروی به کار رفته دارد. این عوارض برای هر بیمار نیز متفاوت است. شیمی درمانی سیستمیک بیشتر سلول‌هایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد که رشد و تقسیم سریعی دارند، مانند سلولهای خونی، وقتی که داروهای ضد سرطان بر این سلولها اثر کند، توان بدن برای مقابله با بیماری‌ها  کاهش یافته و نیز ممکن است بیمار به راحتی دچار خون ریزی شود. سلول‌های ریشه مو و جداره دستگاه گوارش نیز از جمله سلول‌هایی هستند که به دنبال شیمی درمانی آسیب می‌بینند و فرد دچار ریزش مو، تهوع، استفراغ و یا اسهال می‌شود. این عوارض معمولاً بعد از اتمام دوره درمان به تدریج از بین می‌روند.

●   پرتو درمانی :

عوارض این روش درمانی به میزان اشعه تابیده شده و ناحیه‌ای که تحت تابش قرار گرفته است بستگی دارد. بیماران در حین این درمان به خصوص در انتهای دوره، احساس خستگی زیادی می‌کنند. استراحت در این دوره بسیار مهم است، اما پزشکان به بیماران سفارش می‌‍کنند که فعالیت‌های خود را به همان روال قبلی ادامه دهند.پرتو درمانی در ناحیه سینه یا شکم، معمولاً تهوع، استفراغ و اسهال را به دنبال خواهد داشت. پرتو درمانی می‌تواند باعث کاهش سلولهای سفید خون که حفاظت از بدن را بر عهده دارند شود که به این ترتیب مقاومت بدن در مقابل بیماری‌ها کاهش می‌یابد.

کنترل درد در سرطان کبد :یکی از عوارض معمول بیمارانی که به سرطان کبد مبتلا هستند درد است

تومور خود به تنهایی به دلیل فشاری که بر روی کبد و سایر ارگان‌ها وارد می‌‍کند، می‌تواند باعث درد شود. کادر پزشکی می‌تواند با استفاده از روش‌های مختلف به بیمار کمک کند:

●   دارو :

از داروها می‌توان برای کاهش درد استفاده کرد. این داروها ممکن است بیماران را دچار خواب آلودگی یا یبوست کنند که در این صورت می‌توان از داروهای مسهل استفاده کرد.

پرتو درمانی:پرتوهایی با انرژی بالا به دلیل آن که می‌توانند حجم تومور را کاهش دهند، درد را نیز کم می‌کنند.

بلوک عصبی:پزشک می‌تواند با تزریق الکل در نواحی خاص، از انتقال حس درد توسط این اعصاب جلوگیری کند. تیم پزشکی می‌تواند روش‌های دیگری را نیز برای کاهش درد پیشنهاد دهد که ماساژ و طب سوزنی از این دسته هستند.بیماران خود نیز می‌توانند با استفاده از تکنیک‌های خاص برای کاهش درد اقدام کنند.

تغذیه در بیماران سرطان کبد :بیمارانی که مبتلا به سرطان کبد هستند، چه به دلیل خستگی و چه به دلیل احساس بیماری، ممکن است اشتهای زیادی برای صرف غذا نداشته باشند. عوارض درمان نیز می‌تواند خوردن غذا را برای بیمار مشکل کند.مزه یا بوی طبیعی غذا ممکن است برای بیمار متفاوت باشد.

با این وجود بیماران باید انرژی کافی دریافت کنند تا دچار کاهش وزن نشده و روند بهبودشان تسریع گردد. غذا خوردن از طرف دیگر باعث می‌شود که بیماران احساس خوبی داشته باشند. برنامه ریزی غذایی نیز بسیار مهم است. درمان سرطان کبد ممکن است تغذیه را برای بیماران مشکل کند و به همین دلیل این بیماران باید به صورت مداوم از نظر وزن و وضعیت سلامت توسط پزشک کنترل شوند.

جعبه متن

پزشکان بدون مرز