[Hooman Ghayouri]

تشخیص دیر هنگام آپاندیس ( [wiki]Appendicitis[/wiki]) منجر به مرگ بیمار می شود

به دلیل جابه جا شدن محل زائده آپاندیس در زنان باردار معمولا دیر تشخیص داده می شود و ممکن است عوارضی را برای مادر باردار و جنین داشته باشد بنابراین با احتمال ۵۰ درصدی در تشخیص بیماری باید جراحی صورت گیرد.

آپاندیس یک زائده در قسمت راست و پایین شکم است که بین روده بزرگ و روده باریک قرار گرفته و دارای طول ۱۰ سانتیمتر و قطر سه میلی متر است.

اهمیت آن نیز به این دلیل است که در تقویت سیستم ایمنی افراد موثر است و حداکثر این کارآیی به طور معمول به دهه دوم و سوم زندگی بازمی گردد که تعداد سلولهای ایمنی بیشتر شده و به تقویت سیستم گوارش کمک می کنند.

البته کارکرد ویژه آن، تنها دفاع و حفظ ایمنی نیست به این خاطر که سلولهای دفاعی درطول روده بزرگ، روده کوچک و کل سیستم گوارشی حضور دارند و نبود آپاندیس مشکلی را از این نظر ایجاد نمی کند بلکه اگر مجرای آپاندیس مسدود شود و التهاب پیدا کند، ورم حاد آپاندیس ایجاد شده و نیاز جدی به جراحی می یابد. با انجام سونوگرافی هم می توان آپاندیسیت را تشخیص داد.
اگر این بیماری به موقع تشخیص داده نشود و پیشرفت کند منجر به سوراخ شدن آپاندیس می شود که در نتیجه عفونت در شکم منتشر و به مرگ بیمار منتهی می شود.

دلیل اصلی ایجاد این التهاب هنوز معلوم نشده است چرا که در برخی افراد این عارضه به وجود می آید و در برخی دیگر خیر. اما وجود میکروب ها، ترشحات روده باریک یا مواد غذایی می توانند با مسدود کردن مجرای آپاندیس موجب التهاب شوند. مسمومیت های غذایی، عفونت های ویروسی، میکروبی یا انگلی نیز می توانند در بروز این عارضه نقش داشته باشند.

تشخیص این بیماری مشکل است. آپاندیسیت شایع ترین بیماری در جراحی شکم محسوب می شود و تشخیص این دسته از بیماری ها اغلب سخت هستند. علت آن هم این است که محل آپاندیس در قسمت پایین و راست شکم است اما دردی که در شروع بیماری احساس می شود بیشتر در ناحیه معده است. این درد شدت ضعیف و متوسط دارد و با بی اشتهایی، حالت تهوع و استفراغ همراه است که تصور پایه همه مردم اغلب درد و ورم معده است.

چند ساعت بعد از شروع بیماری، این درد متمرکز شده و به ناحیه آپاندیس منتقل می شود. در این زمان است که تشخیص ورم آپاندیس راحت تر صورت می پذیرد. متاسفانه مردم به محض شروع درد، اقدام به مصرف خودسر انه دارو می کنند که سیر بیماری را مخدوش می کند. با این حال اگر این درد ناشی از مسمومیت های غذایی و عفونت های ساده تلقی شود و فرد خودسرانه به استفاده از آنتی بیوتیک و مسکن مبادرت ورزد، روند تشخیص مختل می شود.

این امر موجب سوراخ شدن ضایعه آپاندیسیت و آپسه شدن محل می شود. علائم عمومی چون بی اشتهایی، استفراغ و اسهال هم می توانند در امر تشخیص کمک کننده باشند. معاینه دقیق، کلید تشخیص این بیماری و ترجیحا توسط جراح است.
برداشتن آپاندیس با روش جراحی باز و روش لاپاراسکوپیک امکان پذیر است. اگر تشخیص در زمانی انجام پذیرد که آپاندیس هنوز سوراخ نشده باشد جراحی سخت نیست. برای از بین بردن عفونت، مدت کوتاهی آنتی بیوتیک تجویز می شود.

آیا برداشتن آپاندیس خللی در عملکرد بدن به وجود می آورد ؟

برداشتن آپاندیس مشکلی برای فرد به همراه ندارد زیرا با وجود اینکه این زائده در عملکرد سیستم دفاعی بدن نقش دارد اما سلولهای دفاعی در تمام طول روده باریک و روده بزرگ هم حضور دارند و می توانند در نبود این زائده، وظیفه آن را هم انجام دهند.
۷ درصد مردم در سراسر دنیا به این بیماری مبتلا می شوند. در دهه های اخیر شیوع این عارضه کاهش یافته است و علت این امر را شاید بتوان در ارتقای بهداشت عمومی، بهداشت تغذیه و کاهش عفونت های انگلی در میان مردم جست.

دهه دوم و سوم بیماری که سنین ۱۵ تا ۴۰ سالگی را در بر می گیرد شایع ترین سن ابتلا به این بیماری است و در سنین کمتر از ۱۰ سال و بالاتر از ۵۰ سال کمتر مشاهده می شود. می توان گفت آپاندیس، بیماری جوان ها و میانسال هاست. همچنین شیوع این بیماری در میان مردها بیشتر است و ۵/۱ برابر شیوع آن در زنهاست. به طور کلی تشخیص التهاب حاد آپاندیس در یک مرد جوان راحت تر صورت می پذیرد.

معمولا چون محل آپاندیس در زنان باردار جابه جا می شود، دیر تشخیص داده می شود و ممکن است عوارضی را برای مادر باردار و جنینش داشته باشد.

اگر پزشک تا ۵۰ درصد احتمال دهد که بیمارش دچار آپاندیسیت شده است، باید عمل جراحی را انجام دهد زیرا اگر تا زمان تشخیص قطعی صبر کنیم یا تا ۸۰ درصد مطمئن شویم که بیمار دچار ورم آپاندیس شده است، ممکن است آپاندیس پاره شود که در این صورت برای مادر و جنین خطرآفرین است.

بهترین راه جلوگیری از آپسه کردن آپاندیس: در هر حالت اگر درد شکم برای هر فردی به وجود بیاید که بیش از ۶ ساعت به طول بیانجامد، بیمار باید مورد معاینه یک جراح قرار بگیرد. بیماران معمولا انتظار دارند که وقتی تشخیص آپاندیس، صد درصد تشخیص داده شد مورد عمل جراحی قرار بگیرند، در حالی که صبر برای کامل شدن احتمال این تشخیص ممکن است برای بیمار دیر شود و به مراحل پاره شدن آپاندیس برسد.
بنابراین از نظر پزشکی، هرگاه تشخیص ۷۰ درصدی برای آپاندیس داده شود، باید عمل جراحی انجام شود.