[mahsabk]

مقوای موج دار چیست؟
مقوای موج دار یک ماده اولیه سبک وزن، محکم و بادوام است که بیش از 3 لایه کاغذ کرافت قهوه‌ای رنگ در ساختار آن به کار رفته است. در سال 1884، شیمی دان سوئدی، کارل اف. داهل روشی را برای تولید خمیر کاغذ از خرده‌های چوب ارائه داد، کاغذ حاصل از این خمیر قوی و محکم بوده و در برابر ترک خوردن، پاره یا متلاشی شدن مقاوم است. داهل نام این فرآیند را کرافت گذاشت چون محصول این فرآیند کاغذ بسیار محکمی است که در برابر ترک خوردن، پاره یا متلاشی شدن مقاوم است.

از کارخانه تولید کاغذ، رول‌های کاغذ کرافت به کارخانه تولید مقوای موج دار یا سایت تبدیل ارسال می‌شد. در این کارخانه لایه‌های کاغذ کرافت چین می‌خورند و موج بر می‌دارند، سپس این لایه‌ها به هم چسبانده می‌شوند تا مقوای موج‌دار شکل گیرد. سپس این مقوا برش می‌خورد، بر روی آن چاپ گرفته می‌شود، تا می‌خورد و چسبانده می‌شود تا در نهایت یک جعبه مقوایی پدید آید. در ابتدای این فرآیند رول‌های کاغذ کرافت تولید شده در کارخانه کاغذسازی وارد دستگاه بسیار بزرگ و عظیم الجثه‌ای به نام دستگاه موج زن می‌شود. طول این دستگاه به اندازه یک زمین فوتبال (یعنی 91.44 متر) است. برخی از رول‌های کاغذ کرافت به عنوان لایه میانی و برخی دیگر به عنوان آستر مورد استفاده قرار می‌گیرند و با کمک چسب این لایه ها به هم چسبانده می‌شوند. پس از آن که دستگاه موج زن کاغذ کرافت را حرارت داد، به هم فشرده کرد و چسب زد، مقوای موج داری پدید می‌آید که به شکل کاملاً پیوسته از دستگاه خارج می‌شود و به عنوان ماده اولیه در جعبه سازی به کار گرفته می‌شوند. در نهایت جعبه‌های آماده به صورت انبوه به کارخانه‌های تولید و فرآوری مواد غذایی، ساخت اسباب بازی و قطعات اتومبیل و هزاران کسب و کار دیگری ارسال می‌شود که برای بسته بندی محصولات خود به مقوای موج دار نیاز دارند.

ماده خام اولیه مقوای موج دار

ماده خام تولید مقوای موج دار درخت‌های کاجی هستند که به سرعت رشد کرده و می‌توان آن ها را جایگزین کرد. شرکت‌های ابرقدرت تولید کننده بسته بندی فرسنگ‌ها فرسنگ زمین در اختیار دارند که در این زمین‌ها درخت می‌کارند، درو می‌کنند و نهال‌های تازه‌ای را به جای درخت‌های درو شده می‌کارند. پس از آن که درخت‌ها درو شدند، پوسته شان جدا شد، الوارهای چوب راهی کارخانه‌های تولید خمیر کاغذ می‌شوند. سایت های بزرگ تولید کننده بسته بندی کارخانه‌هایی دارند که در آن الوار چوب را به خمیر کاغذ تبدیل می‌کنند. برای این منظور از فرآیند کرافت یا فرآیند سولفات استفاده می‌شود که طی آن تراشه‌های چوب با به کارگیری مواد شیمیایی به خمیر فیبروزی تبدیل می‌شوند. پس از آن که تراشه‌های چوب از این مرحله و چند مرحله دیگر گذشت، فیبرهایی حاصل می‌شود که مستقیماً وارد دستگاه کاغذسازی می‌شود و در آن فرم داده شده، فشرده شده، خشک شده و به صورت رول‌های بزرگ و سنگین کاغذ کرافت در می‌آیند، سپس به کارخانه‌های تولید مقوای موج دار ارسال می‌شود.
تولید مقوای موج دار برای بسته بندی

کارخانه‌های تولید مقوای موج دار تنها چند ماده خام دیگر به رول های کاغذ کرافت می‌افزایند تا جعبه نهایی حاصل شود. برای به هم چسباندن لایه میانی و موج در به لایه‌های آستر از چسب نشاسته ذرت استفاده می‌شود. از آنجایی که در این فرآیند مقدار قابل توجهی چسب مصرف می‌شود، چسب نشاسته ذرت به شکل پودری و خشک، در ظرف های بسیار بزرگی در سیلوهای عظیم مستقر در کارخانه تولید مقوای موج دار ذخیره و انبار می‌شوند تا در موقع نیاز به کار گرفته شوند. پودر خشک نشاسته ذرت را از سیلو خارج کرده، با آب و سایر مواد شیمیایی مخلوط می‌کنند و به دستگاه‌های موج زن تزریق می‌کنند تا بر روی لایه میانی موج دار پخش شود تا سایر لایه های آستر بر روی آن اضافه شود. پس از تولید مقوای موج دار مواد خام دیگری به آن افزوده می‌شود تا مقوا ویژگی‌ها و خاصیت های منحصر به فردی داشته باشد. به عنوان مثال موم‌های تولید شده از پارافین یا روغن‌های گیاهی به مقوا اضافه می‌شود تا مقوا در برابر نفوذ آب و روغن مقاوم باشد، این نوع مقوا در بسته بندی مواد غذایی کاربرد دارد. برای آن که بتوان طرح‌های گرافیکی را بر روی سطح مقوایی چاپ کرد، جوهر رنگ روشن به آن اضافه می‌شود تا بتوان اطلاعات، تصاویر، نام و لوگوی شرکت را به راحتی بر روی آن چاپ کرد. تیم فروش و طراحان به اتفاق هم بر روی طراحی و ساخت کلیشه‌های چاپ و برش کار می‌کنند تا جعبه‌ای کاملاً منحصر به فرد طراحی شود. کلیشه‌ها در فروشگاه طراحی و تولید می‌شوند، سپس درون دستگاه‌های برش قالبی و چاپ قرار می‌گیرند تا طرحشان به ورقه های مقوایی منتقل شود.
طراحی بسته بندی در کارتن های مقوایی موج دار

کاغذ کرافت از سال 1906 تا کنون تولید می‌شود. از آن زمان تا کنون فرآیند تولید خمیر، کاغذسازی و موج دار شدن کاغذ دستخوش تغییرات شگرفی شده و بسیار پیشرفت کرده تا راندمان و بازدهی این فرآیند به نقطه اوج خود برسد. امروزه در صنعت تولید مقوای موج دار، طراحان موفق به طراحی و تولید جعبه‌هایی بسیار مبتکرانه و منحصر به فرد شده‌اند، جعبه هایی که به شکل پیچیده‌ای برش خورده‌اند و چاپ روی آن ها 4 رنگ است. برای طراحی این جعبه‌ها از نرم افزارهای پیشرفته کامپیوتری از قبیل CAD بهره گرفته می‌شود. این نرم افزار به طراح اجازه می‌دهد پیش از تولید انبوه بسته بندی، طرح‌های مختلف را امتحان کند، طرح‌های موجود در حافظه کامپیوتر را اصلاح کرده و به معرض نمایش بگذارد. بسیاری از مغازه‌های خرده فروشی چنین جعبه‌های سبک وزن، محکم و خوش آب و رنگی را همچون یک ویترین در معرض دید مشتریان قرار می‌دهند.
فرآیند تولید جعبه مقوایی موج دار
تولید خمیر از تراشه‌های چوب کاج

    نقطه آغاز تولید مقوای موج دار، تبدیل کردن تراشه های چوب به خمیر کاغذ با استفاده از فرآیند کرافت (سولفات) است. ابتدا پوسته چوب را می‌کنند، سپس الوار حاصل به تراشه‌های کوچکی خرد می شود. در مرحله بعد این تراشه ها در مخزن بزرگی به نام هضم کننده خمیر قرار می‌گیرند که فشار درون آن بسیار بالا است. در این مخزن تراشه‌های چوب درون یک محلول یا مایعی مشتمل بر هیدروکسید سدیم (NaOH) و شمار کثیری از ترکیبات یونی همچون سولفات ها، سولفیدها و سولفیت ها می‌پزند. این ترکیبات آلکالینی بسیار قوی، لیگین را (ماده چسب مانندی که فیبرهای چوبی را در الوار چوب کنار هم نگه می دارد) در خود حل می‌کند.
    چند ساعت پس از آن که فشار از روی محلول برداشته شد، تراشه‌های چوب به انبوهی از فیبرهای پف‌دار، شبیه به پف فیل، تبدیل می‌شوند.

تولید کاغذ کرافت

    خمیر چوب پس از این باید چند مرحله پاکسازی و پالایش را پشت سر بگذارد تا در نهایت به یک خمیر چوبی آبکی تبدیل شده و وارد دستگاه کاغذسازی معروف به دستگاه فوردینیر شود. این دستگاه مربعی شکل و غول پیکر 183 متر طول داشته و الک‌های بسیار بزرگی را درون خود جا داده که کاغذ را شکل می‌دهند. کاغذ خارج شده از میان این الک ها رهسپار غلطک‌های حرارتی بخار می‌شوند تا آب موجود در کاغذ تبخیر شود. کاغذ به دست آمده در این مرحله آماده ارسال به کارخانه تولید مقوای موج دار می‌شود تا از آن رول‌های کاغذی آستر و رول‌های کاغذی موج دار تولید شود.

ارسال و انبار کردن کاغذ کرافت

    سایز رول‌های کاغذ کرافت متفاوت و متناسب با تجهیزات به کار رفته در کارخانه‌های مختلف است. رایج ترین سایز کاغذ کرافت عرض 170 سانتی متر و عرض 220 سانتی متر است. رول‌های عرض 220 سانتی متری می‌توانند وزنی بالغ بر 2 هزار و 724 کیلوگرم داشته باشند. یک واگن باری می‌تواند 22 رول کاغذی عرض 220 سانتی متر را درون خود جا داده و راهی کارخانه تولید مقوای موج دار شود.
    در کارخانه تولید مقوای موج دار ، کاغذ کرافت تفکیک می‌شود و در تولید لایه میانی و موج دار یا لایه آستر مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای تولید انواع متفاوت مقوای موج دار می‌بایست انواع متفاوتی از کاغذ کرافت را با یکدیگر ترکیب کرد. یک فرد متخصص و کارآزموده با مشتریان در ارتباط خواهد بود تا مشخص کند مقوای موج دار مورد نیاز او تا چه اندازه باید محکم و با دوام باشد. زمانی که سفارش از مشتری گرفته می‌شود، مهندس تولید باید نحوه ترکیب شدن لایه میانی و لایه آستر را محاسبه کند تا محصول نهایی متناسب با نیاز مشتری تولید شود.

موج دار کردن مقوا

    یک اپراتور ماهر رول های کاغذ کرافت را با یک بالابر بسیار قوی انتخاب کرده، جابجا می‌کند و درون دستگاه موج زن می‌گذارد.


تولید مقوای موج دار در دو مرحله انجام می‌شود؛ تولید کاغذ کرافت و موج دار کردن مقوا. کاغذ کرافت ازز خمیر تراشه چوبی به دست می‌آید که در مجاور غلطک‌های عظیم حرارت دیده‌اند و آب خود را از دست داده‌اند.

دستگاهی که رول‌های کاغذ کرافت را درون خود جا می‌دهد، فرآیند موج دار کردن کاغذ را انجام می‌دهد. یک رول مقوایی ابتدا موج دار می‌شود و در همان دستگاه به لایه مسطح دیگری به نام آستر چسبانده می شود. این چسب به هنگام عبور مقوا از فراز غلطک‌های حرارتی عمل می‌آید.

 
    غلطک‌های موج دار فلوت منحصر به خود را دارند؛ برآمدگی‌های موازی و افقی که به دندانه‌های یک چرخ دنده غول پیکر می مانند. وقتی کاغذ داغ از میان این غلطک ها عبور می‌کند، برآمدگی آن‌ها درون کاغذ فرو رفته و آن را خم می کند تا بخش میانی یک مقوای موج دار شکل گیرد. غلطک‌های موج زن متنوع و قابل تعویض است و می توان سایز متفاوتی از غلطک ها را درون دستگاه موج زن قرار داده و مقواهایی با فلوت‌های متفاوت تولید کرد. قرار دادن غلطک‌هایی با سایز فلوت متفاوت باعث می‌شود عرض لایه موج دار تغییر کند.


مقوای موج دار شامل لایه میانی و موج داری است که به لایه صاف و مسطح آستر چسبیده است.

    لایه میانی و موج دار رهسپار مجموعه از غلطک ها می‌شود که به آن‌ها ایستگاه چسب یک رو می‌گویند. در این ایستگاه یک لایه آستر به لایه میانی می‌چسبد. چسب نشاسته با دقت و صحت بالا به لبه‌های موج دار و بر آمده لایه میانی مالیده می‌شود و اولین لایه آستر بر روی آن قرار می گیرد. لایه میانی موج دار و آستر چسبیده به آن از این ایستگاه خارج شده و وارد ایستگاه چسب از پشت می‌شوند. در این ایستگاه به همین روش یک لایه آستر دیگر به لایه میانی اضافه می‌شود. در ادامه مسیر، مقوا از صفحات حارت عبور می‌کند تا چسب عمل آید.

تبدیل شدن مقوای خام به جعبه

    در انتهای دستگاه موج زن، دستگاهی قرار گرفته که اضافات مقوا را برش می‌زند و ورقه‌های خام جعبه حاصل می شوند. این ورقه‌ها به مانند ورقه‌های بزرگ نان تست از دستگاه برش خارج می‌شوند و به درون دستگاهی می‌روند که این ورقه‌ها را بر روی هم انباشته کرده و روانه دستگاه‌هایی می‌کند که از این ورقه‌های خام، جعبه می‌سازند. نیروی کار متخصص و ماهر برای هر دسته از این جعبه یک طرح چاپ و برش آماده می‌کنند تا با چسب بر روی آن‌ها چسبانده شود. کارگران توده مقوا را وارد دستگاهی به نام فلکسوگرافی می‌کنند که وظیفه ساخت جعبه ها را بر عهده دارد.

کنترل کیفیت جعبه های مقوایی

مرحله کنترل کیفیت از تولید کاغذ کرافت (ماده خام مقوای موج دار) آغاز می‌شود. کاغذ کرافت باید نرم و محکم باشد. وقتی کاغذ کرافت از دستگاه موج زن عبور کرد و مقوای خام جعبه تولید شد، این ورقه‌ها باید آزمایش شوند. آزمون Cobb رطوبت موجود در لایه آستر و لایه موج دار را می‌سنجد. برای مشخص کردن کیفیت فرآیند تولید از آزمون‌های متعددی همچون آزمون قدرت چسب، قدرت مقاومت در برابر از هم پاشیده شدن، تلنبار شدن و تست دقیق ابعاد استفاده می‌شود. آزمون تاب برداشتن، مسطح بودن ورقه های خام مقوا را می‌سنجد تا اطمینان حاصل شود که ورقه های در حین عبور از دستگاه فلکسوگرافی با مشکل مواجه نمی‌شوند. کارگران مقواهای خام جعبه را درون دستگاه فلکسوگرافی می‌گذارند و می‌بایست تک تک آن‌ها را با دقت بررسی کنند. برش خوردن، حذف شدن اضافات مقوا، شیار خوردن و تا شدن باید به درستی انجام شود تا مقوا آسیبی نبیند. به علاوه می‌بایست میزان لایه‌های متفاوت جوهرهای رنگی چاپ را با دقت تنظیم کرد.