تخریب خلاق Creative Destruction

تخریب خلاقانه از بین بردن شیوه های دیرینه به منظور ایجاد راه برای نوآوری است و به عنوان نیروی محرکه سرمایه داری دیده می شود.

تخریب خلاقانه یا تخریب خلاق چیست؟

تخریب خلاق (Creative Destruction) مفهومی است که توسط اقتصاددان اتریشی، جوزف شومپیتر، معرفی شده است. این مفهوم بیانگر فرآیندی است که در آن نوآوری‌ها و پیشرفت‌های جدید باعث از بین رفتن صنایع و فناوری‌های قدیمی می‌شوند و جایگزین‌های جدید و بهتر ایجاد می‌کنند.

مثال:

صنعت حمل‌ونقل: ظهور قدرت بخار در قرن نوزدهم باعث گسترش ریل‌های راه‌آهن در سراسر آمریکا شد. این نوآوری باعث کاهش استفاده از روش‌های حمل‌ونقل قدیمی مانند کالسکه‌ها و قایق‌های بادبانی شد و صنعت حمل‌ونقل را به طور کامل متحول کرد.

تلفن‌های هوشمند: ورود تلفن‌های هوشمند به بازار باعث کاهش شدید استفاده از تلفن‌های ثابت و حتی تلفن‌های همراه ساده شد. هر نسل جدید از تلفن‌های هوشمند با ویژگی‌ها و امکانات جدید، نسخه‌های قبلی را از دور خارج می‌کند.

نرم‌افزارهای پردازش متن: استفاده از نرم‌افزارهای پردازش متن مانند Microsoft Word باعث کاهش استفاده از ماشین‌های تحریر شد. این تغییر نه تنها در صنعت ماشین‌های تحریر، بلکه در نحوه انجام کارهای اداری و نوشتاری نیز تحول ایجاد کرد.

این مثال‌ها نشان می‌دهند که تخریب خلاق چگونه می‌تواند صنایع و فناوری‌های قدیمی را از بین ببرد و جایگزین‌های جدید و بهتر ایجاد کند. 

نکات کلیدی

• تخریب خلاق، از بین بردن عمدی فرآیندهای تثبیت شده به منظور ایجاد راه برای بهبود روش های تولید را توصیف می کند.
• تخریب خلاق اغلب برای توصیف فناوری های مخرب مانند راه آهن یا در زمان ما اینترنت استفاده می شود.
• این اصطلاح در اوایل دهه 1940 توسط اقتصاددان جوزف شومپیتر ابداع شد که نمونه های واقعی تخریب خلاقانه مانند خط مونتاژ هنری فورد را مشاهده کرد.
• تخریب خلاقانه را می توان در بسیاری از صنایع مختلف مانند فناوری، خرده فروشی و مالی مشاهده کرد.
• تخریب خلاق اغلب پیامدهای ناخواسته ای مانند از دست دادن موقت شغل، مسائل زیست محیطی یا نابرابری دارد.