بهای تمام شده کالا (مال التجاره ) در شرکتهای  بازرگانی :

بهای تمام شده کالا در موسسات بازرگانی شامل بهای خرید کالا ، هزینه حمل کالای خریداری شده و دیگر هزینه هایی است که کالا را آماده فروش می سازد .

اطلاعات بهای تمام شده کالا در موسسات بازرگانی بر اساس یکی از نظام های ادواری و  یا دائمی نگهداری می شود .


بر اساس نظام ادواری ، حساب موجودی کالا در طی دوره مالی فعالیت ندارد و در پایان دوره مالی با استفاده از حساب خلاصه سود و زیان اصلاح می شود .

در طی دوره مالی ، حساب خرید و حساب های وابسته به آن (برگشت از خرید و تخفیفات ، تخفیفات نقدی خرید و هزینه حمل کالای خریداری شده ) در حسابهای خاص خود ثبت و در پایان دوره مالی به حساب خلاصه سود و زیان بسته می شوند .



بر اساس نظام دائمی ، حساب موجودی کالا در طی دوره مالی فعالیت دارد و فعالیت های خرید و بهای تمام شده کالای فروش رفته در این حساب ثبت می شود .

به دیگر سخن در نظام دائمی,  نگهداری اطلاعات بهای تمام شده موجودی کالا , حساب موجودی کالا در طی دوره مالی ، مانده موجودی کالا در انبار را نشان می دهد و نظم کنترلی نیز نسبت به نظام ادواری بهای تمام شده ، این مزیت را دارد که کنترل بیشتری را بر موجودی کالا در انبار اعمال می نماید . چرا که در نظام ادواری نگهداری اطلاعات بهای تمام شده ، ما به التفاوت بهای تمام شده کالای آماده برای فروش و موجودی کالای آخر دوره به عنوان بهای تمام شده کالای فروش رفته تلقی شده و در صورتحساب سود و زیان از درآمد حاصل از فروش کسر می شود در حالی که ممکن است بخشی از کالا در طی دوره مالی به سرقت رفته باشد .