رتبه بندی شرکت ها بر اساس شاخص ارزش افزوده
در دنیای صنعتی و رقابتی امروز، شناخت همه جانبه بازار و وضعیت رقبا، بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. رتبهبندی شرکت‌ها در صنایع گوناگون می‌تواند آیینه تمام نمایی از وضعیت آن ها نسبت به رقبای خود به شمار آید و نقاط قوت و ضعف درونی و نیز نقاط فرصت و تهدید بیرونی شرکت‌ها را مشخص نماید.
از آنجایی که ارزش افزوده مهمترین و ارزشمند¬ترین شاخص تولید ارزش در سطح ملی می¬باشد، رتبه بندی بنگاه های اقتصادی در این شاخص می تواند نمای شایسته تری از وضعیت خلق ارزش ارزش را در کشور به نمایش بگذارد.
ارزش افزوده مهمترین متغیر اقتصادی است که در محاسبه شاخصهای بهره وری مورد استفاده قرار می گیرد. برای محاسبه تعداد زیادی از شاخصهای بهره وری از ارزش افزوده بنگاه در یکسال مالی به عنوان یکی از مهمترین خروجیها استفاده می شود. ارزش افزوده را می توان از دو روش هزینه و درآمد محاسبه نمود.
مجموع ارزش خالص تولید کالاها و خدمات در یک بنگاه در طول یکسال مالی را ارزش افزوده می نامند. به عبارت دیگر مجموع ارزشهای اضافی ایجاد شده در جریان تولید کالاها و خدمات در یکسال ارزش افزوده نامیده می شود. پس ارزش افزوده به میزان ثروت ایجاد شده از کوششهای جمعی آنهائی که در واحد صنعتی بکار اشتغال دارند (یعنی کارکنان) و آنهائی که سرمایه بنگاه را فراهم آورده اند (یعنی سهام داران)، اطلاق میشود. ارزش افزوده که ارزش تولید خالص بنگاه می باشد، مهمتر از ارزش ستانده کل است و تصویر گویا تری از عملکرد کارگاه صنعتی را در اختیار قرار می دهد. از این رو در محاسبه بهره وری بجای عامل ارزش تولید معمولاًً از متغیر ارزش افزوده استفاده می شود. ارزش افزوده بنگاه را از دو روش درآمد و هزینه می توان محاسبه نمود.

روش هزینه (Cost Method)  : ارزش افزوده از تفاضل مجموع مصارف واسطه بکار رفته در جریان تولید کالاها و خدمات از ارزش ستانده کارگاه در طول یک دوره مالی حاصل می شود . بعبارت دیگر :
ارزش مصارف واسطه - ارزش ستانده = ارزش افزوده
روش درآمد (Revenue Method) : چون ارزش افزوده بین عوامل ایجاد کننده آن توزیع می شود، لذا می توان آن را از جمع اقلام زیر نیز محاسبه کرد:
+ (سوبسید- مالیاتهای غیر مستقیم)+(هزینه مصرف سرمایه ثابت)استهلاک+جبران خدمات کارکنان = ارزش افزوده
(....+هزینه تسهیلات اعتباری+سود)مازاد عملیات

20 شرکت اول در رتبه بندی سال 90 بر اساس شاخص ارزش افزوده به دو نرخ ثابت و جاری
   رتبه   رشد شاخص
نسبت به سال 88   تغییرات رتبه
نسبت سال 88
   نرخ ثابت   نرخ جاری      
نام شرکت   سال 89   سال 88   سال 87   سال 89   سال 88   سال 87   به نرخ ثابت   به نرخ جاری   به نرخ ثابت   به نرخ جاری
ايران خودرو    1   1   1   9   6   7   23%   22%   0   -3
بانک ملت   2   3   3   1   1   1   18%   32%   1   0
سايپا    3   2   2   12   11   10   9%   -13%   -1   -1
بانک تجارت ایران   4   5   5   2   3   3   11%   24%   1   1
بانك پارسيان   5   4   4   3   2   2   0%   12%   -1   -1
ارتباطات سیار ایران - همراه اول   6   11       11   8       104%   12%   5   -3
مخابرات ایران   7   12   30   6   9   27   105%   64%   5   3
فولاد مباركه اصفهان   8   10   9   5   10   4   47%   75%   2   5
بانک پاسارگاد   9   6   8   4   4   8   15%   28%   -3   0
ملی صنایع مس ایران   10   13   10   8   12   9   86%   140%   3   4
بانک صادرات ایران   11   9   7   7   7   6   14%   29%   -2   0
بانك اقتصاد نوين   12   7   6   10   5   5   -7%   5%   -5   -5
پالايشگاه نفت اصفهان   13   8   12   14   16   11   -11%   51%   -5   2
گروه بهمن   14   19   17   26   29   30   63%   58%   5   3
پارس خودرو   15   14   14   29   25   28   16%   -4%   -1   -4
پتروشیمی مارون   16   18   16   13   14   15   18%   37%   2   1
زامياد   17   20   18   39   34   34   16%   3%   3   -5
مدیریت پروژه های نیروگاهی ایران - مپنا   18   17   19   17   13   20   -7%   -2%   -1   -4
پتروشیمی بندر امام   19   16   15   22   18   12   -19%   -2%   -3   -4
بانک سینا   20   22   23   15   17   16   15%   28%   2   2


منبع : کتاب مرجع رتبه بندی ارزش افزوده و شاخص های بهره وری تهیه شده توسط مرکز رتبه بندی کسب و کار
http://ipcshop.ir/?affiliateid=1026