بهداشت مواد غذایی
فساد غذا
فساد غذا عبارتست از تغییرات مواد غذایی به صورتی که آن را برای انسان غیر قابل مصرف نماید. این تغییرات میتواند سبب کاهش یا از بین رفتن ارزش غذایی شده یا موجب مسمومیت و بیماری در انسان گردد.
عوامل فساد
مسمومیت غذایی عبارتست از مجموعه اختلالاتی که در نتیجه خوردن غذاهای فاسدی که به میکروبها و مواد شیمیایی آلوده هستند در بدن به وجود می آید. مسمومیتهای غذایی انواع مختلف دارند ولی نوع میکروبی آن شایع تر از سایر مسمومیت های غذایی است.
علائم عمومی مسمومیت غذایی عبارتند از:
بی حالی، اسهال، سرگیجه، استفراغ، تب.
انواع غذاهایی که بیشتر باعث مسمومیت می شوند:
گوشت فاسد- اکثر مسمومیت های غذایی با مصرف گوشت فاسد عارض می شوند. گوشت در هوای معمولی و گرم فاسد می شود. از مصرف گوشتی که در معرض هوای آزاد قرار گرفته و با مگس و سایر حشرات تماس داشته باید خودداری نمود. گوشت فاسد رنگ و بوی نامطبوع دارد.
خامه و شیرینی های خامه دار- مسمومیت به وسیله خامه و مواد خامه دار زیاد است. از مصرف خامه مانده باید خودداری شود و حتی المقدور از محصولات پاستوریزه شده استفاده شود.
تخم مرغ- مسمومیت در اثر مصرف تخم مرغ فاسد فراوان است، تخم مرغ پس از کهنگی، متعفن می گردد. در روی سالادهای مخلوط با تخم مرغ باکتری رشد می کند، بیشتر مسمومیت های که در نتیجه خوردن بستنی پیدا می شود، از تخم مرغ و خامه است. برای شناختن تخم مرغ فاسد آن را داخل ظرف آب قرار دهید در صورتی که روی آب به صورت افقی ایستاد قابل مصرف نمی باشد. تخم مرغ سالم هرگز روی آب نمی ماند. از مصرف تخم مرغ های شکسته و سوراخ شده خودداری کنید.
شیر- شیر محیط مناسبی برای رشد میکروب میباشد. شیر ممکن است آلوده باشد یعنی از حیوان بیمار دوشیده شده باشد یا موقع دوشیدن و حمل و نقل آلوده و فاسد شده باشد. شیر فاسد هنگامی که جوشانده شود به صورت ژله در می آید. (به اصطلاح بریده می شود)
برای جلوگیری از آلودگی شیر رعایت نکات زیر لازم است:
همیشه شیر پاستوریزه مصرف نمائید.
برای نگهداری شیر از یخچال استفاده کنید.
حداکثر بیش از 24 ساعت نگهداری ننمائید.
پنیر- مسمومیت در اثر مصرف پنیر نیز ممکن است ایجاد گردد. پنیر تازه در صورتی که قابل مصرف است که از شیر سالم تهیه شده باشد، پنیر باید در ظروف سرپوشیده و در مکان سرد نگاهداری شود. برای نگهداری پنیر آن را در آب جوشیده و نمک زده ای که سرد شده باشد بگذارید، پنیر فاسد طعم و رنگ و بوی نامطبوعی دارد.
سبزیجات- سبزی ها علاوه بر میکروب ها، انگل ها و تخم انگل ها و تخم انگل ها را در خود نگه می دارند. مصرف سبزی های کثیف و ضد عفونی نشده باعث بروز انواع بیماری های میکروبی و انگلی می گردد.
از آنجایی که قرار گرفتن غذا به مدت 4 الی 5 ساعت در دمای معتدل می تواند سبب رشد عوامل بیماری زا و و در نتیجه بیماری انسان گردد.
لذا در تهیه مواد غذایی و مصرف آن به نکاتی چند توجه شود:
غذا را بلافاصله پس از پخته شدن مصرف کنید.
غذای آماده را برای مصارف بعد با دقت نگهداری کنید.
غذای از قبل پخته شده را به حد کافی گرم کنید.
غذاهای آماده بی خطر (مثل- شیر پاستوریزه) را انتخاب کنید.
تمام سطوح و وسایل آشپزخانه را با دقت کامل پاکیزه کنید.
غذا را از دسترس حشرات، جوندگان و سایر حیوانات دور نگه دارید.
آب مصرفی برای آشامیدن یا تهیه غذا باید پاکیزه باشد.
دست ها را قبل از دست زدن به مواد غذایی کاملاً بشویید.
در هنگام مسافرت نباید از هر مکانی مواد خوراکی تهیه و مصرف نمائید.