تعاریف و کلیات در قانون معادن
ماده 1 - تعریف واژههای بکار رفته در این قانون به شرح زیر است:
الف - ماده معدنی (کانی): هر ماده یا ترکیب طبیعی که به صورت جامد یا گاز یا مایع و یا محلول در آب در اثر تحولات زمین شناسی به وجود آمده است.
ب - کانه: مواد معدنی یا کانیهای موجود در کانسار که دارای ارزش اقتصادی است.
پ - ذخیره معدنی (کانسار): تمرکز و یا انباشت طبیعی یک یا چند ماده معدنی در زیر یا روی زمین و یا محلول در آب میباشد.
ت - معدن: ذخیره معدنی است که بهرهبرداری از آن مقرون به صرفه باشد.
ث - اکتشاف: تجسس اداری به منظور یافتن کانسار است که شامل عملیاتی از جمله موارد زیر میباشد:
۱ آثاریابی و نمونهبرداری و آزمایشات کمی و کیفی.
۲ بررسی های زمین شناسی ژئوفیزیکی و ژئوشیمیایی مانند آنها و انجام اموری که برای این گونه بررسیها لازم باشد.
۳ حفاری روباز و زیرزمینی.
4 تعیین شکل و کیفیت و کمیت ذخیره معدنی و تهیه نقشههای مربوطه.
ج - پروانه اکتشاف: مجوزی است که برای انجام عملیات اکتشافی مواد معدنی در محدوده مشخص از طرف وزارت معادن و فلزات صادر میشود.
چ - گواهی کشف: تأییدیهای که توسط وزارت معادن و فلزات پس از اتمام عملیات اکتشافی و کشف کانه به نام دارنده پروانه اکتشاف صادر میشود.
ح - بهرهبرداری: مجموعه عملیاتی است که به منظور استخراج و کانه آرایی و به دست آوردن مواد معدنی قابل فروش انجام میگیرد.
خ - بهرهبردار: شخص حقیقی یا حقوقی اعم از دولتی تعاونی و خصوصی است که دارای پروانه بهرهبرداری از وزارت معادن و فلزات باشد.
د - استخراج: مجموعه عملیاتی است که به منظور جدا کردن کانه از کانسار و انتقال آن به محل انباشت مواد انجام میگیرد.
ذ - اجازه برداشت: مجوزی است که از طرف وزارت معادن و فلزات برای تأمین مصالح ساختمانی مورد نیاز طرحهای عمرانی و برداشت واریزهها و ذخایر محدود و جزئی و نیز عملیات آزمایشگاهی صادر میشود.
ر - حقوق دولتی: عبارت است از درآمد دولت ناشی از استخراج بهرهبرداری و برداشت هر واحد از ماده یا مواد معدنی.
ز ـ کانه آرایی: عبارت است از کلیه عملیات فیزیکی شیمیایی و یا فیزیکوشیمیایی که بهمنظور جدا کردن قسمتی از مواد باطله از کانه و یا تفکیک کانهها از یکدیگر انجام میگیرد.
ژ - فرآوری: شامل کلیه عملیاتی است که بر روی مواد خام معدنی یا کانه آرایی شده آنها انجام و در نتیجه موجب تولید مواد اولیه صنعتی میشود.
س - محل انباشت مواد: محلی است خارج از کارگاههای استخراج و تونلها و چاهها که مواد مستخرجه در آنجا انباشته میشود.
ش - مواد باطله: عبارت است از موادی که در نتیجه استخراج یا کانه آرایی از کانه جدا میگردد.
ص - شن و ماسه معمولی: شن و ماسهای که حاوی کانیهای با ارزش نبوده و یا تفکیک آنها مقرون به صرفه نباشد و عمدتاً در کارهای ساختمانی راهسازی بتن ریزی و نظایر آن استفاده میگردد.
ض - خاک رس معمولی: خاکی است که برای ساختن خشت و آجر معمولی (غیرنسوز) به کار میرود و نیز در عملیات ساختمانی و راهسازی و کشاورزی از آن استفاده میشود.
ط - خاک صنعتی: خاکی است که به علت داشتن خواص فیزیکی و شیمیایی خاص مصارف صنعتی مختلف دارد.
ظ - سنگ لاشه و ساختمانی: سنگ های مختلف موجود در طبیعت که حاوی کانه قابل تفکیک در شرایط کنونی نبوده و عمل آوری آن رایج و معمول و یا مقرون به صرفه نباشد و بنا به تشخیص وزارت معادن و فلزات سنگ تزئینی نیست و عموماً در پی یا دیوارچینی ساختمانها راهسازی و دیوارهسازی و امور نظیر آن به کار میرود.