قاعدگی نامنظم ( Irregular periods )
قاعدگی نامنظم Irregular periods
قاعدگی نامنظم به سیکل قاعدگی گفته می شود که در آن مدت زمان بین قاعدگی های متوالی اختلاف زیادی با یکدیگر دارند.
[/b]
سن:
شایعترین سندرست بعد از بلوغ و درست قبل از یائسگی است .
نحوه زندگی:
استرس و ورزشهای سنگین و شدید و کم وزنی شدید عوامل خطر می باشند .
ژنتیک:
عامل قال توجهی به شمار نمی آید .
قاعدگی در هنگام بلوغ آغاز می شود و تا هنگام یائسگی ادامه می یابد.میانگین سیکل قاعدگی ۲۸ روز می باشد . اما ممکن است قاعدگی ه همان اندازه هر ۲۴ روز یا ه ندرت هر۳۵ روز اتفاق افتد .پس از بلوغ ، در اغلب خانمها یک سیکل قاعدگی منظم با یک طول زمان نسبتا ًثابت ین دو قاعدگی رخ می دهد.به هر حال در بعضی خانمها ،قاعدگی بی نظم باقی می ماند .خونریزی در قاعدگی بطور طبیعی بین۷-۲ روز طول می کشد . میانگین مدت زمان خونریزی ۵ روز می باشد.
* علل بی نظمی
اختلاف و تغییر در طول سیکل قاعدگی معمولا نتیجه یک عدم تعادل موقتی هورمونی است .تغییرات مقادیر هورمونی در طی بلوغ موج می گردد که قاعدگی ها در ماه های اولیه بی نظم باشند و تغییرات زیادی در الگوهای خونریزی طبیعی خانمها در چند ماه اول پس از زایمان و در نزدیک یائسگی شایع است .
در سایر مواقع عدم تعادل هورمونی ممکن است بعلت عواملی چون استرس ،افسردگی و بیماریهای شدید طولانی مدت ایجاد شود . ورزشهای سنگین و از دست دادن شدید وزن ،همچنین از عوامل شایع ایجاد اختلالات هورمونی می باشند که می توانند موج قاعدگی نامرتب گردند .
گاهی پلی کیستیک قاعدگی نامنظم ممکن است علامتی از بیماری تخمدان یا رحم باشد. برای مثال سندرم تخمدان پلی کیستیک که در آن سندرم عدم تعادل هورمونهای جنسی وجود دارد ، یا آندومتریوز که در این بیماری تکه ای از بافت رحم جابجا می گردد و به عضو دیگری در لگن می چسبد، می توانند باعث اختلال قاعدگی شوند .
در بعضی موارد که فرد نسبت ه حاملگی بی اطلاع است خونریزیهای نا منظمی ایجاد می شوند که می تواند ه آسانی به عنوان یک قاعدگی اشتباه تلقی شود . روز یک قاعدگی تاخیری و شدید می تواند ناشی از سقط جنین اشد .
اگر شما یک قاعدگی تاخیری که ا دردهای شدید شکمی همراه است دارید، باید در جستجوی فوری توجهات طبی باشید. زیرا این امر ممکن است ناشی از یک حاملگی خارج از رحم باشد. در عضی موارد ، علت بی نظمی قاعدگی نا شناخته است .
* اقدامات درمانی
قاعدگی های بی نظم ناشی از تغییرات هور مونی طبیعی که به دنبال بلوغ یا زایمان است معمولا ً در طول زمان منظم می گردند. در خانمهایی که در سن یائسگی هستند ، قاعدگی های بی نظم سر انجام ه کلی متوقف خواهد شد در تمام این موارد ، معمولاً درمان ضرورت ندارد .
به هر حال اگر این مشکل مداومت یافته یا ر نحوۀزندگی خانمی تاثیر گذارد ، ممکن است داروهایی برای تنظیم قاعدگی تجویز شوند .
این داروها شامل داروهای ضد حاملگی خوراکی برای خانمهای جوان و درمان جایگزینی هورمونی برای خانمهای نزدیک یائسگی است .
قاعدگی بی نظمی که به دلیل از دست دادن شدید وزن ، تمرینات و ورزشهای سخت ،استرس یا افسردگی باشد به محض رفع این مشکلات از میان بروند ،منظم تر می گردند .
اگر عامل واضحی برای بی نظمی در قاعدگی شما وجود نداشته و الگوی آشکاری برای خونریزی قاعدگی وجود ندارد ، پزشک ممکن است آزمایشاتی برای جستجوی یک بیماری زمینه ای ترتیب دهد .
این آزمایشات شامل تستهای حاملگی ،تستهای خون جهت اندازه گیری میزان هورمونها و اولتراسونوگرافی از ناحیه لگن باشد که به منظور بررسی تخمدانها و رحم انجام می گیرد . اگر بیماری زمینه ای کشف گردید ،درمان آن در اکثر موارد باید موجب تنظیم قاعدگی گردد.
آمنوره (قطع قاعدگی) اولیه
شرح بیماری
آمنوره اولیه عبارت است از فقدان کامل عادت ماهانه در یک دختر جوان حداقل ۱۶ ساله ظاهراً طبیعی، یا ۱۴ ساله که رشد طبیعی نداشته است یا خصوصیات ثانویه جنسی در وی به وجود نیامده‌اند. این اختلال نادر است زیرا بیش از ۹۵% از دختران اولین قاعدگی خود را تا ۱۵ سالگی تجربه می‌کنند.
علایم شایع
فقدان عادت ماهانه پس از بلوغ. عادت ماهانه اکثر دختران تا سن ۱۴ سالگی آغاز می‌شود و سن متوسط شروع عادت ماهانه ۱۲ سال و ۸ ماه است.
علل
معمولاً ناشناخته است. علل احتمالی عبارتند از:
به تأخیر افتادن بلوغ
ناهنجاری‌های مادرزادی مثل فقدان اعضای تناسلی (مجرا تناسلی، رحم، یا تخمدانها) یا غیرطبیعی بودن ساختمان آنها
بسته بودن کامل پرده بکارت که به این ترتیب مانع خروج خونریزی عادت ماهانه می‌شود.
اختلالات دستگاه غدد درون‌ریز (تومورها، عفونت‌ها، یا سایر مشکلات)
اختلالات کروموزمی
بیماری عمومی در بدن
ندرتاً، مشکلات تغذیه‌ای شدید مثل بی‌اشتهایی روانی، یا فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری بدنی شدید مثلاً در ورزشکاران زن حرفه‌ای
عوامل افزایش دهنده خطر
استرس
استفاده از داروهایی مثل قرص‌های ضدحاملگی، داروهای ضدسرطان، بار بیتورات‌ها، مخدرها، داروهای کورتیزونی، کلردیازپوکساید و رزرپین.
ورزش شدید
سابقه خانوادگی آغاز دیرهنگام عادت ماهانه
رژیم لاغری یا کاهش وزن شدید
پیشگیری
از هیچ دارویی سرخود استفاده نکنید مگر با تجویز پزشک
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های حرفه‌ای ورزشی را در صورت توصیه تا حدی کم کنید.
در صورت وجود هرگونه بیماری زمینه‌ساز، برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
تغذیه مناسب و نگهداری وزن در حد ایده‌آل
عواقب مورد انتظار
فقدان عادت ماهانه به خودی خود یک خطر برای سلامتی محسوب نمی‌شود، اما علت آن باید معلوم شود. اگر عامل آن یک کیست یا تومور تخمدان باشد، باید جراحی انجام شود.
آمنوره معمولاً با هورمون درمانی یا رفع علت زمینه‌ساز قابل معالجه است. درمان ممکن است تا سن ۱۸ سالگی به تعویق انداخته شود مگر این که بتوان علت را مشخص کرد و بدون خطر درمان نمود.
عللی که گاهی نمی‌توان آنها را درمان نمود عبارتند از اختلالات کروموزومی و ناهنجاری‌های دستگاه تناسلی
عوارض احتمالی
پریشانی روانی در رابطه با تکامل جنسی
ناتوانی در حامله شدن
در موارد نادر مشکلات غدد درون‌ریز، ممکن است علاوه بر هورمون درمانی نیاز به جراحی وجود داشته باشد.
درمان
اصول کلی
اقدامات تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد: شرح حال پزشکی و شخصی و معاینه کامل؛ اندازه‌گیری هورمونهای خون به علاوه بررسی کار تیرویید و غدد فوق‌کلیوی
درمان معمولاً شامل هورمون درمانی جایگزین می‌شود. درمان آمنوره‌ای که ربطی به کمبود هورمون ندارد بسته به علت آن انجام می‌گیرد.
روان درمانی یا مشاوره، در صورتی که آمنوره در اثر استرس یا مشکلات تغذیه‌ای شدید به وجود آمده باشد.
در صورت لزوم، یک جراحی کوچک برای ایجاد سوراخ در پرده بکارت کاملاً بسته
گاهی جراحی برای تصحیح ناهنجاری‌های دستگاه تناسلی
داروها
امکان دارد برای شروع خونریزی هورمون پروژسترون تجویز شود. اگر با قطع مصرف پروژسترون خونریزی آغاز شود، دستگاه تناسلی درست کار می‌کند و احتمال وجود بیماری غده هیپوفیز نیز کم است. اگر با قطع مصرف پروژسترون خونریزی آغاز نشود، امکان دارد از داروهای محرک تخمدان مثل کلومیفن یا گنادوتروپین‌ها (هورمونهای طبیعی محرک تخمدان که از هیپوفیز ترشح می‌شوند) برای این منظور استفاده شود.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
محدودیتی برای آن وجود ندارد. مرتباً ورزش کنید ولی شدت آن نباید زیاد باشد.
اگر اضافه وزن دارید یا زیادی لاغر هستید، در رابطه با رژیم غذایی مناسب با پزشکتان یا متخصص تغذیه مشورت کنید. سعی نکنید با رژیم‌های لاغری سخت‌گیرانه وزن خود را به سرعت پایین بیاورید.
رژیم غذایی
روزانه سه وعده غذایی متعادل مصرف کنید.
در صورتی که بسیار لاغر یا چاق هستید، در مورد رژیم غذایی با پزشک مشورت کنید. با رژیم‌های سرخود سعی نکنید وزن خود را کاهش دهید.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما ۱۶ سالتان شده است اما هرگز عادت ماهانه نداشته‌اید.
اگر علی‌رغم درمان، عادت ماهانه در عرض ۶ ماه آغاز نشود.
آمنوره (قطع قاعدگی) ثانویه
شرح بیماری
آمنوره (قطع قاعدگی) ثانویه عبارت است از توقف قاعدگی برای حداقل ۳ ماه در خانمی که قبلاً قاعده می‌شده است.
علایم شایع
از بین رفتن دوره قاعدگی برای حداقل ۳ ماه یا بیشتر در خانمی که حداقل یک بار قاعدگی داشته است.
علل
بارداری (اگر نزدیکی رخ داده است)
شیردهی به کودک شیرخوار
قطع مصرف قرص‌های ضدبارداری
یائسگی (در صورتی که سن بیش از ۳۵ سال و بارداری وجود نداشته باشد)
استرس عاطفی یا اختلال روانی
جراحی و برداشتن تخمدانها و رحم
اختلال غدد درون‌ریز، از جمله هیپوفیز، هیپوتالاموس، تیرویید، پاراتیرویید، غدد فوق کلیوی، و تخمدانها
دیابت شیرین (مرض قند)
بیماری سل
چاقی، بی‌اشتهایی عصبی، یا پرخوری عصبی
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری جسمانی شدید مثل دوهای استقامت
عوامل تشدید کننده بیماری
استرس
تغذیه نامناسب
استفاده از بعضی داروها مثل مخدرها، فنوتیازین‌ها (از داروهای ضد روان‌پریشی)، رزرپین، یا هورمونها
ورزش شدید
پیشگیری
اگر قطع قاعدگی به علت یک بیماری زمینه‌ساز مثل بیماری سل، دیابت، یا بی‌اشتهایی عصبی رخ داده است، باید این بیماری زمینه‌ساز درمان شود.
اگر علت قطع قاعدگی مشخص نیست، هیچ‌گونه روش خاصی برای پیشگیری وجود ندارد.
تغذیه باید خوب باشد و باید سعی شود وزن در حد مناسب نگهداری شود.
عواقب مورد انتظار
قطع قاعدگی خطری برای سلامتی نیست. برطرف شدن آن بستگی به علت زمینه‌ساز دارد:
اگر آمنوره ناشی از بارداری یا شیردهی باشد، قاعدگی بعد از اتمام آنها باز خواهد گشت.
اگر ناشی از قطع قرص‌های ضدبارداری باشد، قاعدگی بعد از ۲ ماه تا ۲ سال باید باز گردد.
اگر ناشی از یائسگی باشد، قاعدگی‌ها مرتباً کاهش یافته و شاید دیگر هیچگاه برنگردد. برداشتن رحم نیز باعث قطع قاعدگی به طور دایمی خواهد شد.
اگر غدد درون‌ریز دچار اختلال شده باشند، با تجویز هورمون کاهش یافته معمولاً باعث بازگشت قاعدگی خواهد شد.
اگر قطع قاعدگی ناشی از بیماری‌هایی چون بی‌اشتهایی یا پرخوری عصبی باشد، درمان موفقیت‌آمیز این بیماری‌ها برای بازگشت قاعدگی ضروری است.
اگر قطع قاعدگی ناشی از دیابت یا بیماری سل باشد، امکان دارد قاعدگی هرگز باز نگردد.
اگر قطع قاعدگی ناشی از فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری جسمانی شدید باشد، با کاهش فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری ، قاعدگی باز خواهد گشت.
عوارض احتمالی
در صورتی که هیچ‌گونه علت جدی زمینه‌ساز پیدا نشود، هیچ عارضه‌ای رخ نخواهد داد.
امکان دارد بعضی از علایم کمبود استروژن، مثل گُرگرفتگی و خشکی مجرای تناسلی بروز کنند.
امکان دارد توانایی بچه‌دار شد مختل شود.
درمان
اصول کلی
برای کمک به تشخیص، معمولاً آزمایشاتی چون آزمایش بارداری، اندازه‌گیری هورمونها در خون، و پاپ اسمیر، ضروری هستند. امکان دارد کارهای تشخیصی‌ای که نیاز به جراحی دارند، مثل لاپاروسکپی یا هیستروسکوپی، نیز توصیه شوند.
ممکن است با عمل جراحی، دهانه رحم گشادشده و با کورت دیواره داخلی رحم کورت کشیده می‌شود.
درمان بیماری زمینه‌ساز در صورت وجود
روان درمانی یا مشاوره در صورتی که قطع قاعدگی ناشی از استرس باشد.
زمان‌های قاعدگی خود را یادداشت نمایید تا اگر قاعدگی مجدداً قطع شد، زودتر تشخیص داده شود.
داروها
از پروژسترون و / یا استروژن می‌توان جهت درمان و نیز تشخیص استفاده نمود. جنبه تشخیصی درمان پروژسترون این گونه است که پروژسترون قطع شود و خونریزی قاعدگی رخ دهد، معلوم می‌شود که دستگاه تناسلی فعال است.
امکان دارد برای درمان بیماری زمینه‌ساز از داروهای دیگر نیز استفاده شود.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
هیچ محدودیتی برای آن وجود ندارد.
رژیم غذایی
معمولاً رژیم خاصی توصیه نمی‌شود.
اگر اضافه وزن یا کاهش وزن وجود دارد، تغییر رژیم غذایی برای تصحیح مشکل توصیه می‌شود.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم آمنوره را دارید.
اگر قاعدگی، علی‌رغم درمان، تا ۶ ماه باز نگردد.
اگر دچار علایم جدید و نامنتظره بروز کنند. هورمونهای مورد استفاده در درمان ممکن است باعث عوارض جانبی شوند.
جعبه متن
پزشکان بدون مرز