چند نکته درباره دستگاه های بخور گرم و سرد
قبل از خريد دستگاه بخور، بايد بدانيد که آن را به چه منظور مي‌خواهيد تهيه کنيد. قيمت دستگاههاي بخور باتوجه به کارايي آنها متفاوت است، بنابراين قبل از خريد، از پزشک خود سوال کنيد که چه نوع از آن براي شما مفيد است؛ پيش از خريد، حتما دستگاه را امتحان کنيد.
بعضي از دستگاههاي بخور صداي زيادي دارند و آزاردهنده‌اند؛ دستگاه بخور را حتما از داروخانه‌‌هاي معتبر بخريد و از استاندارد بودن آن مطمئن شويد؛ جنس دستگاه بايد از مواد مناسب و مرغوب باشد بنابراين از خريد دستگاه‌هايي که از پلاستيک‌هاي نامرغوب تهيه شده‌اند، خودداري کنيد؛ برخي از رطوبت‌سازها اتوماتيک و کم‌‌مصرف‌‌ترند و قابليت تنظيم ميزان بخار و مواد افزودني دارند. حتما پيش از خريد، مشخصات دستگاه و چگونگي به کار انداختن آن را از فروشنده بپرسيد.
نگهداري دستگاه بخور
دستگاه بخور، يکبار مصرف نيست، بنابراين نگهداري آن اهميت دارد. براي جلوگيري از رشد قارچ، باکتري و ميکروب حتما روزي يک بار آب مخزن را عوض کنيد و حداقل هفته‌اي 2 بار کل دستگاه را با آب و مواد پاک‌کننده بشوييد. هرگز هر ماده‌اي را داخل مخزن آب دستگاه نريزيد. براي اينکه دستگاه را از هرگونه باکتري، قارچ و کپک پاک کنيد، بهتر است: آب داخل مخزن را هر روز خالي کنيد و پس از خشک کردن، دوباره مقداري آب درون آن بريزيد. هر 3 روز يک بار دستگاه را از برق بکشيد و املاح و جرم آب را پاک کنيد. اگر دستگاه فيلتر دارد، هر چند وقت يک بار، فيلتر آن را عوض کنيد. وقتي مي‌خواهيد دستگاه را براي مدتي کنار بگذاريد، آب آن را خالي و دستگاه را تميز کنيد. دستگاههاي مدل قديمي را با مدلي جديدتر جايگزين کنيد.
اول ايمني، بعد بخور
اگر در خانه فرد سالمند يا کودک داريد، هرگز دستگاه بخور را در دسترس آنها قرار ندهيد و اگر بيمار مبتلا به آسم و آلرژي، بيماريهاي تنفسي و قلبي داريد، حتما پيش از خريد دستگاه بخور، با يک پزشک متخصص مشورت کنيد زيرا ميزان رطوبت هوا براي اين افراد بايد محاسبه شده و دقيق‌تر باشد. معمولا به مبتلايان بيماريهاي آسم، آلرژي و سينوزيت، استفاده از دستگاههاي بخور سرد توصيه مي‌شود.
تفاوت دستگاههاي بخور گرم و سرد
دستگاههاي بخور معمولا 2 نوع سرد و گرم دارند. از دستگاههاي بخور گرم که در تسكين گرفتگي بيني و عفونت‌هاي مجاري تنفسي و كاهش شدت درد و سرفه‌هاي خشك مفيد هستند، معمولا در هواي سرد استفاده مي‌شود. امكان افزودن مواد ضدعفوني‌كننده گياهي و خوشبوكننده به بسياري از آنها وجود دارد. اين دستگاه‌ها معايبي هم دارند مثلا مصرف انرژي برق در آنها بالاست و احتمال سوختگي با بخار داغ يا آب داخل مخزن وجود دارد اما دستگاه بخور سرد که كم‌صداتر از نوع گرم عمل مي‌كند و مصرف انرژي برق در آن كمتر است، معمولا در فصل تابستان استفاده مي‌شود. از آنجا كه بخار آن سرد است، خطر سوختگي (به‌خصوص براي خردسالان) ايجاد نمي‌كند. از ويژگي‌هاي مثبت دستگاه بخور سرد، حذف باکتري‌ها و ويروس‌ها (سرماخوردگي و...)، تامين رطوبت محيط بدون افزايش دما، کاهش استرس، احساس طراوت و شادابي و حساسيت نداشتن به نوسانات برق هستند.
مزايا و معايب بخورهاي گرم و سردبا شروع فصل پاييز و زمستان كه هوا سرد و خشك مي‌شود، بسياري از افراد درصدد پيداكردن راهي براي مرطوب نگه‌داشتن پوستشان هستند. يكي از كارهاي مفيدي كه مي‌توان انجام داد، استفاده از بخار آب براي مرطوب‌كردن لايه شاخي پوست است.
[/b]
بخور آب براي لايه شاخي پوست مفيد است البته به شرط اينكه پس از استفاده از بخور، پوست خود را با استفاده از يك كرم مرطوب‌كننده نرم كنيد. تبليغات بي پايه باعث شکل گيري باورهاي غلطي در استفاده از بخور شده است.
بخور آب معمولي براي رفع خشكي پوست بسيار خوب است و شما را شاداب‌تر مي‌كند، اما تصوراتي مبني بر اينكه بخور بر منافذ باز پوست تاثير مي‌گذارد غلط است. بخوردادن تاثيري در بستن منافذ باز پوست ندارد.
اگر شما مشكل پوستي خاصي نداريد و لايه شاخي پوستتان سالم است و قادر است آب موجود در خود را حفظ كند با بهره‌گيري از بخار آب مي‌توانيد پوستتان را شاداب‌تر كنيد و حتي اگر لايه شاخي پوست اين فاكتور سلامت را نداشته باشد و مدام خشك و پوسته‌پوسته شود، در اين حالت هم استفاده از بخور آب معمولي و كرم مرطوب‌كننده مي‌تواند پوست را بهتر و شاداب‌تر نشان دهد. اين حالت در برخي از بيماريهاي ژنتيكي كه به كاهش غدد چربي‌ساز و كاهش غدد توليد عرق منجر مي‌شوند، ديده مي‌شود. اين افراد به دليل بيماري ذاتي‌اي كه دارند، پوستشان خاصيتي پيدا مي‌كند كه تمايل به پوسته‌پوسته شدن دارد كه اين حالت ناراحت‌كننده است و بخور مي‌تواند برايشان مفيد باشد.
ازآنجا که استفاده از دستگاههاي بخور سرد و بخور گرم در خانواده‌ها رايج شده است، لازم به توضيح است كه بخاري كه سرد باشد، لايه شاخي پوست را مي‌شكند ولي مختصر دماي آن در حد 14 تا 20 درجه مي‌تواند لطافت خاصي به پوستتان ببخشد. خانواده‌هايي كه زمينه حساسيت و آلرژي دارند، يعني در فصل‌هاي خاص سوزش و آبريزش از چشم دارند يا خارش چشم، خارش پوست، كهير يا ديگر علامت‌هاي آلرژيك مانند علايم آسم، مي‌توانند با استفاده از بخار آب، هواي مطبوع‌تري را در فصل سرد داشته باشند. اگر شما هيچ زمينه آلرژيكي در خانواده به صورت ارثي نداريد، نيازي نيست هزينه خريد دستگاه بخور را به خودتان تحميل كنيد.
در قديم كه چراغ‌هاي غذاپزي يا گرمايشي بسيار وجود داشت، در فصل سرد خانم‌ها با قرار دادن يك كتري يا ظرف آب، هواي خانه‌هايشان را از خشكي درمي آوردند و به آن لطافت مي‌دادند. هم تنفس راحت‌تر بود و پوست مرطوب مي‌ماند اما امروزه دستگاههاي بخور جاي آن را گرفته است. استفاده از بخور مانعي ندارد اما به مصرف‌كنندگاني كه تصور مي‌كنند بخور معجزه مي کند و مي توانند مشکلات پوستي يا خصوصيت ژنتيكي خود مانند داشتن منافذ باز پوست را با بخور دادن از بين ببرند، توصيه مي کنم منتظر چنين معجزه اي نباشند.
دستگاه بخوردر مکاني که هوا خشک و رطوبت نسبي پايين است، مخصوصا براي بيماران مبتلا به بيماريهاي ريوي، دستگاههاي بخور مي‌تواند در تامين رطوبت کمک‌کننده باشد اما به‌طور کلي مي‌توان گفت که اين دستگاه‌ها آثار درماني خاصي ندارند و فقط براي مدتي در بيمار احساس رضايت ايجاد مي‌کنند.
[/b]
بهتر است از بخور سرد استفاده شود زيرا رطوبت را در اثر حرارت ايجاد نمي‌کند و نبولايزر اولتراسونيک است که ذرات ريز ايجاد مي‌کند که بهتر در راه‌هاي هوايي جايگزين مي‌شوند. از طرفي چون بخور سرد در فصول سرد سال براي افراد مطلوب نيست، بهتر است نوع ملايم آن به کار رود.
برخي تصور مي‌کنند دستگاه بخور بايد در تمام طول روز در اتاق روشن باشد در حالي که نيم ساعت استفاده متناوب و با فاصله از آن کافي است. البته حتما و لزوما نيازي به خريد دستگاههاي بخور براي ايجاد رطوبت در فصل‌هاي سرد و خشک سال نيست، مي‌توان يک کتري يا يک حوله خيس را روي شوفاژ گذاشت که همان کار دستگاه بخور را انجام مي‌دهد. البته هنگام استفاده از کتري بايد نکات ايمني را رعايت کرد. متاسفانه عده‌اي به اشتباه فکر مي‌کنند اين دستگاه‌ها اکسيژن هم توليد مي‌کند. نکته ديگر که بايد به آن توجه کرد، حفظ نگهداري و تميز نگه‌داشتن دستگاه بخور است. هر قدر رطوبت بيشتر و طولاني‌تر باشد، زمينه براي رشد باکتري‌ها و قارچ‌ها بيشتر فراهم خواهد شد.
اگر شما يا فرزندتان به آسم يا آلرژي مبتلا هستيد، قبل از استفاده از دستگاه بخور با پزشک مشورت کنيد زيرا افزايش رطوبت مي‌تواند تنفس کودکان و بزرگسالان مبتلا به آسم را به‌خصوص در زمان بروز عفونت تنفسي مانند سرماخوردگي، تسهيل کند، اما بخار آلوده يا مشکلات ناشي از افزايش رطوبت باعث بروز يا بدتر شدن علايم بيماري‌شان خواهد شد.