مرغ عشق و پرورش این پرنده1.jpeg
زيستگاه اصلي مرغ عشق در قاره استراليا است. اين طوطي موجدار کوچک حدود 160 سال است که به عنوان حيوان خانگي مطرح شده است. در سال 1840 نخستين مرغ عشق‌ها توسط محقق انگليسي به نام «جان گولد» به اروپا برده شد. گولد منطقه اصلي زيست و توليد مثل پرنده را جنوب و جنوب غربي استراليا مي‌داند، در اين مناطق مرغ عشق‌هاي وحشي در فصل بهار در گروه‌هاي بزرگ به توليد مثل مي‌پردازند. مدت زمان توليد مثل پرنده به‌طور غير مستقيم به بارندگي وابسته است چرا که تخم‌هاي نيمه رسيده علوفه، خوراک جوجه‌هاي اين پرنده را تشکيل مي‌دهند. مرغ عشق در سوراخ درختان مناطق مناسبي را براي تخمگذاري يافته و شروع به تخمگذاري مي‌کند. اين پرنده در گروه‌هاي بزرگ و در محيطي محدود لانه‌سازي و زادآوري مي‌کند و همان طور که گفته شد تعداد دفعات زادآوري به ميزان خوراک مورد نياز جوجهها بستگي دارد و در صورت نبود غذاي کافي، دسته جمعي به مناطق ديگر کوچ ميکنند.
حدود سال 1846 مرغ عشق به فرانسه وارد شد و با موفقيت مورد تکثير قرار گرفت. در سال 1855 مرغ عشق در آلمان تکثير شد اما صرف نظر از نخستين تکثيرها بايد خاطرنشان کرد که هلندي‌ها و بلژيکي‌ها بودند که مرغ عشق را اهلي و خانگي کردند. در اين مدت و به دنبال اهلي شدن مرغ عشق، نخستين رگه‌ها و نژادهاي مختلف پديدار شد.
مرغ عشق اهلي حيواني خجالتي است، اما اگر از هنگام تولد با انسان خو بگيرد ميتواند دست‌آموز شود. طول بدن اين پرنده بين 23 تا 26 سانتي متر است و مدت عمري بين 7 تا 8 سال دارد.
مرغ عشق پرنده‌اي از خانواده طوطيان بوده و مانند اغلب پرندگان زينتي از قاره استراليا به ديگر کشورها منتقل شده است. مرغ عشق حيواني اجتماعي است و توانايي‌هاي بالايي دارد. اين پرنده در رنگ‌هاي سبز، آبي، سفيد، زرد و مخلوطي از اين رنگ‌ها در بازار عرضه ميشود. اين حيوان توانايي تقليد صدا را هم دارا است و ميتوان تا حدودي به او صحبت کردن را هم آموخت. اعمال و حرکات عاشقانه جفت‌ها، وابستگي آنها به هم، توانايي دست‌آموز کردن پرنده، آواز اين حيوان، اجتماعي بودن آنها و غيره باعث جذب طرفداران زيادي براي اين پرنده شده است.
رنگ طبيعي اين حيوان سبز چمني و انتهاي پشت، سينه و شکم سبز است. پشت سر، بالاي شانه و روي بال‌ها زرد همراه خط‌هاي سياهي به صورت موجي است. دو پر بزرگ از ميان دمش بيرون آمده که آبي تيره هستند. پرهاي دم سبز و داراي نوار زردي است. صورت مرغ عشق تا گلو زرد روشن است و در انتهاي صورتش لکه‌هاي بنفشي که ريش ناميده ميشود وجود دارد. پلک‌ها بسيار نازک هستند و از سمت پايين به بالا جمع ميشوند. نوک آن مانند طوطي سانان بوده و نوک پاييني کوچکتر از بالايي است.
اين گونه از پرندگان کوچک که از لحاظ طبقه بندي توسط برخي زيست شناسان در رده زيباترين طوطي‌هاي کوچک قرار مي‌گيريند، از سرزمين‌هاي آفريقايي به ساير نقاط جهان آورده شده اند. آنها بسيار کنجکاو، پر انرژي و البته دلربا هستند. اگر دقت کرده باشيد متوجه مي‌شويد که اغلب اوقات رنگ آنها معمولاً همانند قسمتي از طيف رنگين کمان است.
در طبيعت به كمك منقار قوي و شكل انگشتان پاهايش، دو انگشت رو به جلو و دو تا رو به عقب به راحتي از شاخه‌‌ها بالا مي‌‌رود. مرغ عشق حدود 3 ماهگي بالغ ميشود. برجستگي روي قاعده منقار در غالب پرندگان نر بالغ آبي روشن يا بنفش و در ماده بالغ قهوه‌اي است. البته اين رنگ در نابالغين كاملاً مشخص نيست ضمن اين كه هنگام بيماري يا پيري رنگ به تدريج كم ميشود. مرغ عشق ماده در هر نوبت به طور متوسط 4 تا 6 تخم مي‌‌گذارد. جوجهها 16 تا 18 روز بعد از تخم بيرون آمده و 24 تا 28 روز در لانه مي‌‌مانند. در طول اين مدت جوجهها به شدت وابسته به مادر هستند.
خريد مرغ عشق
براي اين که خريد مناسبي داشته باشيم يا بايد همراه يک شخص ماهر و متخصص اقدام به اين کار کنيم يا از منابع معتبر و تجربيات ديگران (به علاوه کمي آزمون و خطا) استفاده کنيم. به طور قطع و يقين همراه بردن يک شخص متبحر شانس خريدن يک پرنده ايده‌آل را بسيار بالا مي‌برد اما هميشه اين کار ممکن نيست پس بايد فوت و فن اين کار را آموخت تا در صورت لزوم بتوان از آن استفاده کرد.
نکاتي که هنگام خريد بايد به آن توجه کرد
- مرغ عشق بايد سر حال و شاد باشد و مرتب جست و خيز کند و آواز بخواند، البته ساکت و آرام بودن پرنده به معناي بيمار بودن آن نيست چرا که عموماً مرغ عشق‌ها در طول روز نيز مي‌خوابند.
- پرهاي پرنده بايد مرتب باشد، مرغ عشق مريض به پرهايش رسيدگي نمي‌کند و پرهايش کثيف و به هم ريخته است.
- پرهاي مخرج (محل دفع فضولات) پرنده بايد به صورت کرک‌هاي سفيد و تميز بوده و همچنين خود مخرج صورتي رنگ باشد، با فوت کردن به اين قسمت مي‌توانيد به اين قضيه پي برد.
- چشمهاي پرنده سالم، گرد و براق و سياه است. البته نژاد آلبينو داراي چشم‌هايي قرمز است. اگر پرنده در حالت استراحت نباشد، نبايد چشم‌هايش خمار و بي‌حال باشند.
- پاهاي مرغ عشق سالم و جوان فلس‌هاي تميز، نرم و لطيف دارد.
- دم پرنده سالم هميشه در راستاي بدنش است.
- مدفوع پرنده نبايد حالت آبکي داشته باشد. براي مطلع شدن به کف قفسي که پرنده در آن قرار دارد نگاه کنيد.
تشخيص جنسيت
براي فهميدن جنس نر و ماده اين حيوان بهترين گزينه توجه به پوستي است که در بالاي منقار است و سوراخ‌هاي بيني در آن قرار دارد. در نوع نر رنگ اين پوست آبي تيره يا بنفش است اما در نوع ماده آبي بسيار روشن با‌هاله‌اي سفيد در اطراف سوراخ‌هاي بيني به ويژه در ماده‌هاي جوان، قهوه‌اي يا متمايل به قهوه‌اي است. رنگ آبي اين پوست در نوع نر همواره مشخص است البته در نرهاي مريض يا پير اين رنگ مات شده و ترک‌هايي در آن ديده ميشود. اما رنگ اين پوست در ماده‌ها متغير است. هنگام تخمگذاري و در جواني صاف و روشن‌تر است و پس از اين مدت تيره‌تر و چروک دار ميشود.
تغذيه
غذاي اصلي مرغ عشق در اسارت و آزادي دانه است. دانهها شامل 2 گروه مهم هستند:
دانه غلات ـ کربوهيدرات زياد و چربي کم دارند مانند ارزن (طبيعتش سرد و خشک، قليايي و سرشار از پروتئين و منبعي غني از ويتامين A و فسفر و املاح معدني گوناگون است) و ذرت.
دانههاي روغني ـ داراي چربي زياد و کربوهيدرات هستند مانند تخم کتان (طبيعتش گرم و حاوي انواع ويتامين و ترکيبات کربوهيدرات و املاح معدني است) يا تخم آفتابگردان.
به هر حال غذاي مناسب مرغ عشق ارزن است ولي اين غذاي کاملي نيست به ويژه هنگام توليد مثل و براي بالانس کردن آن اضافه کردن يک دانه روغني (مانند تخم کتان) لازم است. علاوه بر اينها سبزي‌هايي (مانند هويج و کلم)، ميوه‌‌هاي تازه (مانند سيب) و نيز مکمل سفارش ميشود. بايد توجه داشت که هر نوع تغيير جيره به تدريج انجام شود.
حتماً به ازاي هر يک کيلو ارزن 200 گرم تخم کتان با آن مخلوط کنيد نه بيشتر و نه کمتر، چون تخم کتان يك دانه روغني است و براي فراهم کردن بسياري از مواد بدن آنها، به ويژه براي گرفتن نطفه مؤثر است. ميتوان هفته‌اي 2 تا 3 بار به اندازه يک قاشق غذاخوري برنج (به صورت کته) به مرغ عشق داد.
نان ـ نان سبوس‌دار و کم نمک را با آب گرم خيس کنيد تا نرم شود و بعد در قفس بگذاريد.
سبزي‌ها و ميوه ـ سبزي‌هايي مانند شويد، جعفري، کاهو (برگ کاهو طبيعتي سرد دارد و فراهم کننده کلسيم، آهن، اشتهاآور و ضد يبوست است)، هويج (طبيعتي گرم دارد و سرشار از ويتامين A و املاح معدني است) و ميوه‌هايي چون سيب (طبيعتي معتدل دارد و سرشار از ويتامين‌هاي گوناگون است) را همواره در برنامه غذاي آنها بگنجانيد.
تخم مرغ ـ تخم مرغ را به صورت آب‌پز شده در اختيار آنها بگذاريد (هفته‌اي 1 يا 2 مرتبه).
جوانه‌ها ـ جوانه‌ها کامل‌ترين و حياتي‌ترين بخش جيره غذايي مرغ عشق است. دانهها هنگام جوانه زدن، مملو از ويتامين‌ها و پروتئين‌ها، املاح معدني، کربوهيدرات‌ها و قندهاي طبيعي ميشوند و براي مصرف مرغ عشق‌ها به ويژه جوجهها بسيار مفيد است. حداقل هفته‌اي يک بار به آنها جوانه گندم بدهيد.
مکمل ـ دو مکمل مهم براي مرغ عشق سنگريزه يا شن و کف دريا هستند.
پرندگان دانه خوار از جمله مرغ عشق اغلب قبل از خوردن دانه اقدام به خوردن سنگريزه ميکنند.
سنگريزه در سنگدان پرنده به شکستن دانه كمك کرده و نقش مهمي در هضم آن دارد.
بايد توجه داشت که سنگريزه آلوده نباشد. سنگريزه را هم ميتوان با ارزن مخلوط کرد (البته با نسبت خيلي اندک) و هم ميتوان جداگانه در يک ظرف دهان گشاد ريخته و در کف قفس گذاشت.
کف دريا ـ كف دريا پوسته نوعي نرم تن دريايي است که حاوي کلسيم است و باعث استحکام نوک و همچنين پوسته تخم‌ها هنگام توليد مثل ميشود. پرنده هنگام استفاده از کف دريا نوک خود را به آن مي‌کشد که مانع رشد بيش از حد آن ميشود.
آب (براي نوشيدن واستحمام): آب تازه و در ظرف تميز بايد هميشه در دسترس باشد. بهتر است آب هر روز عوض شود. پرنده براي آراستن پرهاي خود نيز نياز به آب دارد.
تغذيه
ويتامين ـ بدن تمامي موجودات زنده براي انجام اعمال حياتي نيازمند پروتئين، کربوهيدرات، چربي‌ها، موادمعدني و ويتامين‌ها است و اين نيازها با مصرف مواد غذايي مختلف و متنوع فراهم ميشود. ويتامين‌ها دسته‌اي از مواد مغذي بوده که داراي معدودي از ويژگي‌هاي شيميايي هستند. اين مواد ترکيبات آلي هستند که به وسيله نسوج بدن سنتز نمي‌شوند و به مقدار خيلي کم وجود آنها در جيره‌هاي غذايي لازم است. ترکيبات مذکور اجزا ساختماني بزرگي از بدن را تشکيل نمي‌دهند و بيشتر به عنوان تنظيم کننده متابوليسم عمل ميکنند.
ويتامين‌ها به صورت محلول در چربي و آب وجود دارند. با توجه به مراتب فوق و از آنجا که مرغ عشق‌ها و ساير پرندگان محصور در قفس، در طبيعت نيازهاي خود را با مصرف دانههاي کال و رسيده، علوفه سبز و بسياري مواد غذايي ديگر فراهم ميکنند به نظر مي‌رسد استفاده از ويتامين‌ها براي آنها در زمان زندگي در اسارت ضرورت دارد و در ضمن ارزش غذايي دانهها به مرور زمان و بر اثر ماندن و انبار شدن کاهش پيدا مي‌کند و باعث کاهش ميزان ويتامين‌ها موجود در آنها ميشود لذا استفاده از مولتي ويتامين‌ها ميتواند اين کاهش را جبران کند.
وقتي پرنده شما سالم و سرحال هم است بايد علاوه بر ميوه و سبزي‌ها، هفته‌اي دو بار در ظرف آب آنها، نصف قرص جوشان مولتي ويتامين (يا 12 قطره) و يک چهارم قرص جوشان کلسيم بريزيد (يا 10 قطره). اکيدا توصيه ميشود بعد از 24 ساعت ظرف آب را بشوييد. به دليل رشد سريع پارازيت‌ها در اين محيط غني شده هرگز نگذاريد ظرف آب حاوي مولتي ويتامين بيش از 24 ساعت بماند بلکه آن را به دقت بشوييد. موقع شستن ظرف آب، بهتر است از آب داغ و مقدار بسيار کم مايع ظرفشويي استفاده کند ظرف را با شيشه شور يا با يک مسواک کهنه بشوييد.
انواع ويتامين‌ها
ويتامين B ـ براي برقراري تعادل عصبي و نظم سوخت و ساز بدن ضروري است. کمبود اين ويتامين در بدن باعث اختلال در دستگاه گوارشي و اعصاب ميشود. منابع ويتامين: زرده تخم مرغ.
ويتامين B1 ـ در تنظيم اعمال تنفسي و عصبي مؤثر است. کبود اين ويتامين باعث آماس روده، گرفتگي عضلات و بي اشتهايي ميشود. منابع ويتامين: تخم مرغ.
ويتامين B2ـ مهمترين عامل در رشد بدن است، بيماري‌هاي پوستي و اختلالات گوارشي ميشود. اين ويتامين در اسفناج، شير و سفيده تخم مرغ.
ويتامين B6 ـ در سوخت و ساز مواد گلواسيدي و غذا مؤثر است. آثار کمبود ويتامين باعث کاهش شديد وزن و اختلالات حرکتي ميشود. اين ويتامين در جوانه گندم، ذرت، سبزي‌ها، برنج و زرده تخم مرغ.
ويتامين B12 ـ در رفع عوارض عصبي مؤثر است. آثار کمبود اين ويتامين باعث رشد نامناسب و ايجاد پرهاي ناقص ميشود. منابع اين ويتامين: زرده تخم مرغ.
ويتامين C ـ در تنظيم عمل بافت‌ها و ايجاد مقاومت در بدن بسيار مؤثر است. آثار کمبود ويتامين باعث خون ريزي جلدي و ضعف شديد ميشود. منابع اين ويتامين: جعفري و کاهو.
ويتامين D ـ در رشد و سفت شدن استخوان‌ها مؤثر است. آثار کمبود ويتامين باعث نرم شدن و کج شدن استخوان‌ها ميشود. منابع اين ويتامين: روغن ماهي، زرده تخم مرغ و نور آفتاب.
ويتامين Eـ اين ويتامين باعث تقويت اعضاي تناسلي ميشود. آثار کمبود ويتامين باعث عقيم شدن پرنده ميشود. منابع اين ويتامين: زرده تخم مرغ، جوانه گندم، کاهو و کلم.
ويتامين Fـ در رويش پرها و لطافت آنها مؤثر است. آثار کمبود ويتامين باعث ايجاد زخم‌هاي جلدي و اختلالات در هضم غذا ميشود. منابع اين ويتامين: روغن ماهي و جوانه گندم.
ويتامين K ـ مهمترين ويتامين براي انعقاد خون است. آثار کمبود ويتامين باعث خون ريزي، ورم روده و طولاني شدن زمان انعقاد خون ميشود.
هيدرات، چربي‌ها، موادمعدني و ويتامين‌ها است و اين نيازها با مصرف مواد غذايي مختلف و متنوع فراهم ميشود. ويتامين‌ها دسته‌اي از مواد مغذي بوده که داراي معدودي از ويژگي‌هاي شيميايي هستند. اين مواد ترکيبات آلي هستند که به وسيله نسوج بدن سنتز نمي‌شوند و به مقدار خيلي کم وجود آنها در جيره‌هاي غذايي لازم است. ترکيبات مذکور اجزا ساختماني بزرگي از بدن را تشکيل نمي‌دهند و بيشتر به عنوان تنظيم کننده متابوليسم عمل ميکنند.
ويتامين‌ها به صورت محلول در چربي و آب وجود دارند. با توجه به مراتب فوق و از آنجا که مرغ عشق‌ها و ساير پرندگان محصور در قفس، در طبيعت نيازهاي خود را با مصرف دانههاي کال و رسيده، علوفه سبز و بسياري مواد غذايي ديگر فراهم ميکنند به نظر مي‌رسد استفاده از ويتامين‌ها براي آنها در زمان زندگي در اسارت ضرورت دارد و در ضمن ارزش غذايي دانهها به مرور زمان و بر اثر ماندن و انبار شدن کاهش پيدا مي‌کند و باعث کاهش ميزان ويتامين‌ها موجود در آنها ميشود لذا استفاده از مولتي ويتامين‌ها ميتواند اين کاهش را جبران کند.
وقتي پرنده شما سالم و سرحال هم است بايد علاوه بر ميوه و سبزي‌ها، هفته‌اي دو بار در ظرف آب آنها، نصف قرص جوشان مولتي ويتامين (يا 12 قطره) و يک چهارم قرص جوشان کلسيم بريزيد (يا 10 قطره). اکيدا توصيه ميشود بعد از 24 ساعت ظرف آب را بشوييد. به دليل رشد سريع پارازيت‌ها در اين محيط غني شده هرگز نگذاريد ظرف آب حاوي مولتي ويتامين بيش از 24 ساعت بماند بلکه آن را به دقت بشوييد. موقع شستن ظرف آب، بهتر است از آب داغ و مقدار بسيار کم مايع ظرفشويي استفاده کند ظرف را با شيشه شور يا با يک مسواک کهنه بشوييد. انواع ويتامين‌ها ويتامين B ـ براي برقراري تعادل عصبي و نظم سوخت و ساز بدن ضروري است. کمبود اين ويتامين در بدن باعث اختلال در دستگاه گوارشي و اعصاب ميشود.
محل نگهداري
قفس
اندازه قفس سفارش شده براي يک جفت مرغ عشق 75×60 ×100سانتي متر است. داشتن ميلههاي افقي (نسبت به عمودي) برتري دارد چرا که پرنده ميتواند براي بالا رفتن از آن استفاده کند.
قفس را بايد در اتاقي روشن با هواي مناسب و در معرض جريان هوا (با دماي 1ـ 26 سانتي‌گراد بدون تغييرات ناگهاني)، بدون دود سيگار و در گوشه‌اي از اتاق قرار داد تا پرنده احساس امنيت کند. پرنده نبايد در معرض تابش مستقيم آفتاب باشد. ارتفاع قفس بهتر است طوري باشد که پرنده حدوداً هم سطح چشمان شما باشد تا کنترل آن ساده‌تر شود. با توجه به اين که مرغ عشق در شب ساعاتي را مي‌خوابد در صورتي که چراغ‌ها روشن است بهتر است روي قفس با پارچه پوشانده شود.
وسايل داخل قفس
وسايل لازم براي قفس شامل ظروف آب، غذا و سنگريزه و کف دريا است. اسباب بازي نيز به ويژه براي يک پرنده تنها لازم است. کف قفس را ميتوان ترجيحاً با کاغذهاي غير چاپي مثل کاغذهاي خاص الگوي خياطي که کاهي و بدون مواد چاپي هستند فرش کرد. آبخوري لوله‌اي براي مرغ عشق مناسب است. جلوي ظروف آب و غذا بايد ميله باشد تا پرنده بتواند روي آن بنشيند ضمن اين که ظروف آب و غذا نبايد زير ميلههاي بالايي قفس باشند چرا که با مدفوع پرنده آلوده ميشوند. هميشه آب تازه و تميز بايد در اختيار پرنده باشد. کف قفس بايد هر روز و تمامي قفس 3 تا 4 روز يک بار تميز شوند.
ميله داخل قفس
ميلههاي چوبي نسبت به پلاستيکي داراي برتري هستند ضمن اين که بهتر است قطر ميله‌ها متفاوت باشد. به طور کلي قرار دادن شاخه درخت به ويژه به جاي ميلههاي بالايي قفس مناسب‌تر است چرا که پرنده ميتواند از آن بالا برود. در ضمن ناخن‌هاي آنها نيز ساييده ميشود.
اسباب بازي
مرغ عشق آينه را دوست دارد. ميتوان يک آينه کوچک را داخل قفس قرار داد تا پرنده خود را ببيند. اسباب بازي‌هاي مورد علاقه ديگر مرغ عشق شامل نردبان، تاب، توپ پينگ پنگ آويزان و زنگ هستند.
نگهداري در پاسيو
محيط پاسيو اگر هواي تازه و با تهويه مناسب داشته باشد محل بسيار خوبي است به شرط آن که در معرض تابش مستقيم خورشيد نباشد، گياهان داخل آن سمي نباشند (مي‌توانيد از گياهان و درختچه‌هاي مصنوعي استفاده کنيد و تهويه مناسب براي هوا داشته و زياد مرطوب يا گرم و سرد نباشد.
براي داشتن مرغ عشق‌هاي سالم رعايت بعضي از نکات الزامي است که در ادامه به طور مختصر ذکر ميشود:
ـ مرغ عشق‌هايي که تازه خريداري شده‌اند را تا اطمينان از سالم بودنشان در قرنطينه نگهداري کنيد.
ـ به محض مشاهده نشانه‌هاي بيماري در هر کدام از مرغ عشق‌ها، آن را از بقيه جدا کنيد سپس به مداوايش بپردازيد.
ـ سعي کنيد از ميله‌ها و ظروف غذاخوري پلاستيکي و بدون درز و شکاف و شکستگي استفاده کنيد.
ـ از قفس مناسب جهت نگهداري مرغ عشق (75 × 60 × 100 سانتي متر) استفاده کنيد قفس‌هاي کوچک باعث بي تحرکي و در نتيجه چاقي مرغ عشق و همچنين شکستگي و بي نظمي پرها ميشود.
ـ ميله را در جهت مخالف يکديگر و در طول قفس قرار دهيد تا فاصله پرواز بيشتر باشد و امکان تحرک پرنده زيادتر شود.
ـ ميله‌ها را در جاي خود کاملاً محکم کنيد و حداقل دو هفته يک بار ميله‌ها و ظروف غذاخوري را از قفس بيرون آورده ضد عفوني کرده و در صورت شکستگي تعويض کنيد.
- حداقل روزي يک بار آب را تعويض و ظرف آن را تميز کنيد.
ـ روزانه يک بار دانخوري را بيرون آورده و اضافات و پوسته‌ها را دور ريخته و دان جديد اضافه کنيد تا مرغ عشق‌ها گرسنه نمانند.
- هر ماه يک بار مرغ عشق‌ها را (البته در صورتي که جوجه يا تخم نداشته باشند) در يک قفس ديگر گذاشته و قفس را ابتدا با اسپري‌هاي حشره کش يا مواد ضد عفوني کننده ضد عفوني کنيد و پس از يک ساعت کاملاً با آب و مواد شوينده آنها را بشوييد و بگذاريد با نور خورشيد خشک شوند.
ـ هفته‌اي دو بار ظرف حمام براي مرغ عشق‌هاي خود بگذاريد (البته در جاي گرم و غير از زمان جفتگيري).
آب تني
آب تني به ويژه در فصول گرم سال و هنگام پرريزي بسيار ضروري است. چرا که موجب تحريک رشد سريع پرهاي جديد ميشود. در برخي از موارد به علت طولاني شدن فواصل بين آب تني‌ها ممکن است برخي از پرنده‌ها ميل به آب تني را از دست بدهند يا جوجه‌هايي که براي نخستين بار با ظرف آب تني آشنا ميشوند ممکن است رغبتي به اين کار نداشته باشند. بعد از استحمام پرنده به آراستن خود مي‌پردازد. پرهاي خودش را لرزانده و با نوک خود آنها را مرتب مي‌کند. سپس به کمک نوکش، مواد چربي ترشح شده از غده‌اي که در بالاي محل اتصال دم به بدنش قرار دارد را روي کليه پرهاي خود مي‌مالد.
اين روغن باعث براقي پرها شده و به عنوان يک ماده محافظ طبيعي عمل مي‌کند. براي آب تني ظرفي حاوي آب با درجه حرارتي حدود دماي اتاق و با عمقي کم به طوري که پرنده بتواند به راحتي داخل آن آب تني کند را کف قفس قرار بدهيد تا پرنده درون آن استحمام کند. پس از استحمام به علت ريختن آب روي کف قفس خشک کردن يا تعويض پوشش کف آن ضروري است.
اهلي کردن مرغ عشق
براي اهلي كردن مرغ عشق دو روش وجود دارد و بسته به فرد به کار گيرنده و ميزان زماني که مي‌خواهد براي اين کار اختصاص دهد متفاوت است. البته اصول ايجاد رفتار در هر دو مورد يکسان بوده و تفاوت آنها در مرحله ابتدايي آنها است.
روش اول ـ اين روش دير بازده است و نياز به صبر و حوصله فراواني دارد اما کاملاً بر قوانين اخلاقي منطبق است. اين روش در ابتدا بر پايه عادي شدن و حذف محرک بي‌اثر استوار است و پس از آن بسته به راهکاري که شما پيش مي‌گيريد ميتواند بر طبق اصول يادگيري شرطي شدن کلاسيک يا فعال ادامه يابد. در اين متد، شما هر روز مدتي را صرف غذا دادن به حيوان کرده و با ملايمت با او صحبت مي‌کنيد. در اين هنگام هرگز حرکات تند و ناگهاني از خود بروز ندهيد چرا که حيوان، شما را به عنوان محرک خطرناک شناسايي مي‌کند و عکس‌العمل دفاعي که همان فرار يا ستيز است را از خود بروز خواهد داد. پس از مدتي متوجه مي‌شويد که پرنده با شما خوگرفته است و حتي اگر دست خود را درون قفس ببريد عکس‌العمل شديدي از خود نشان نمي‌دهد و به کار خود مشغول است. پرنده در اين دوره‌اي که هر روز با او صحبت مي‌کرده‌ايد و به او غذا داده‌ايد به طور ذاتي دريافته است که شما براي او خطري نداريد و اصطلاحاً به يک محرک بي اثر تبديل شده ايد.
در در روش دوم علاوه بر نوع گونه حيواني که در حال تعليم دادن به آن هستيد، بسته به فعلي است که مي‌خواهيد حيوان از خود بروز دهد متفاوت است مثلاً اگر مي‌خواهيد با ايجاد صداي خاصي پرنده به سمت شما بيايد بايد هنگام غذا دادن به پرنده يک صداي خاص از خود ساطع کنيد. مثلاً با يک ريتم خاص سوت بزنيد يا يک صداي ممتد ايجاد کنيد و مانند اينها. البته نکته‌اي که در اينجا حائز اهميت است يکسان بودن نوع صداي توليد شده در تمامي مدت آموزش است. پس از مدتي حيوان نسبت به آن صدا شرطي شده و در صورت شنيدنش به گمان اين که غذا همراه داريد عکس‌العمل نشان مي‌دهد و به سمت شما جذب ميشود يا مثلاً فقط با دست به او ميوه يا سبزي مورد علاقه‌اش را بدهيد در اين صورت او نسبت به دست شما شرطي شده و با ديدن دستتان به سمت آن جذب ميشود. به اين الگوي يادگيري در اصطلاح شرطي شدن کلاسيک مي‌گويند. اما براي ايجاد رفتار پيچيده‌تر اين الگوي رفتاري ناکارآمد است و نياز به الگوي ديگري به نام شرطي شدن فعال داريد که اين نوع از يادگيري بر پايه پاداش و تنبيه استوار است. در اين مورد، بروز يک رفتار منجر به پاداش يا تنبيه ميشود. حال اگر عمل و رفتار به پاداش منتهي شود قطعاً احتمال بروز مجدد آن رفتار افزايش مي‌يابد و بلعکس اگر منتهي به تنبيه شود احتمال تکرار کاهش خواهد يافت. لازم به ذکر است که اين الگوي يادگيري بيشتر در مورد حيوانات بزرگ و باهوش از جمله اسب، سگ و غيره بسان آنهايي که در سيرک هستند متداول است و در مورد مرغ عشق کارايي چنداني ندارد.