مقایسه چاشنی های اربعه (بليمو، آبغوره، آب نارنج و سركه)آبغورهاي كه چاشني سالاد شيرازي است و آبليموي ريختهشده در خورش قورمهسبزي و كرفس و آب نارنجي كه براي طعمدار كردن به انواع گوشت كبابي اضافه ميشود، همگي از چاشنيهاي پرمصرفي هستند كه در كنار سركه در آشپزي ايراني كاربرد دارند.
اين طعمدهندههاي ترش هريك داراي خاصيتي هستند كه بنابر تركيبهاي موجود در آنها ميتوانند با هم تفاوت داشته باشند. نگاهي به خواص این 4 چاشني.
نارنجنارنج در گروه مركبات جاي ميگيرد و تا حدودي داراي ويتامين C است. به اين دليل مصرف آب آن همراه غذاهاي گوشتي جذب آهن موجود در گوشت را افزايش خواهد داد. بنابراين كساني كه كمخوني دارند يا در معرض كمبود آهن هستند، بهتر است همراه غذايشان آب نارنج مصرف كنند.
نكته ديگر دربارهآب نارنج، خاصيت كاهندگي قند خون است. از اين رو به بيماران ديابتي توصيه ميشود اين چاشني را همراه سالاد سبزيجات تازه و غذايشان ميل كنند.
آبنارنج، ضدديابتآب ليموترش از منابع عالي ويتامين C محسوب ميشود و البته خوردن آن با انواع غذاهاي دريايي ميتواند طعم بهتري را به آنها بدهد زيرا داراي اسانسي است كه بوي نامطبوع انواع گوشت به خصوص ماهي را ميگيرد و در ضمن تحريككننده اشتهاست. نكته ديگر اينكه آبليموي تازه جذب آهن را بالا ميبرد و از شدت سرماخوردگي ميكاهد بنابراين مصرف اين چاشني در فصل سرما بسيار مفيد است. به علاوه در ميان چاشنيها، آبليمو به دليل پتاسيمي كه دارد به تنظيم فشارخون كمك ميكند و مصرف مرتب آن به بيماران فشارخوني توصيه ميشود زيرا آنها ميتوانند با افزودن اين چاشني نياز به مصرف نمك را نيز كاهش دهند.
آبغورهيكي از چاشنيهايي كه به خوش طعمشدن سالاد، بهخصوص سالاد شيرازي كمك ميكند، آبغوره است. اين مايع ترش به دليل طعم ويژهاي كه دارد در صورتي كه به غذا يا سالاد اضافه شود، نياز به مصرف نمك را كاهش ميدهد به تحريك اشتها كمك ميكند و همچنين پايينآورنده چربي خون است. در ضمن يك ضدعفونيكننده محسوب ميشود و مصرف آن هنگام گلودرد اثرات مثبتي را به همراه دارد.
آبغوره، ضدچربيخونسركه مايع ترشي است كه از اكسيدشدن اتانول در آب سيب، آب انگور و آب جو به دست ميآيد. ترشي اين مايع به وجود اسيداستيك برميگردد كه در نوع طبيعي آن اسيد تارتاريك هم موجود است. سركه انواع بسيار دارد؛ سركه مالت، سفيد، برنج و بالزاميك از رايجترين آنهاست. از فوايد مصرف اين چاشني ميتوان به كاهش چربي خون به خصوص كلسترول بد، از بين بردن باكتريهاي مضر دستگاه گوارش كه باعث نفخ و اسهال ميشوند، رفع جرم دندانها و بوي بد دهان و البته تحريك اشتها اشاره كرد. جالب است بدانيد كه چينيها در زمان شيوع بيماري سارس براي جلوگيري از پخششدن ويروس ذاتالريه، مصرف سركه را به يكديگر توصيه كردند زيرا بررسيها نشان داده بود اين چاشني داراي خاصيت ضدويروسي است. البته فراموش نكنيد همراهكردن اين چاشني با غذايي كه در آن گوشت فراواني استفاده شده است، ميتواند به هضم راحتتر پروتئين گوشت كمك كند.
آبليمو، ضدفشارخونسركه، ضدويروسيك نكته، يك يادآوريبه هيچ عنوان براي نگهداري چاشنيهاي يادشده آنها را در ظروف پلاستيكي قرار ندهيد زيرا اسيد موجود در آنها باعث تجزيه ديواره پلاستيكي بطري ميشود و به اين ترتيب تركيبهايي وارد مايع ميشوند كه مصرفشان براي افراد سرطانزا خواهد بود.