آلرژی های چشمی و درمان آلرژی های های چشمیپرهيز از عامل حساسيت زا: در مواردي که بتوان ماده مسئول ايجاد آلرژي را شناسايي کرد، بهترين و مؤثرترين درمان پرهيز از تماس با اين ماده است.
پاک سازي و بهبود محيط زندگي: تميز نگه داشتن خانه براي به حداقل رساندن گرد و غبار، پرهيز از نگه داري حيوانات خانگي، حفظ رطوبت مناسب در هوا، خنک کردن هواي منزل و استفاده از صافيهاي جذب کننده غبار مي تواند به کنترل علائم آلرژي کمک کند.
استفاده از کمپرس سرد: کمپرس سرد باعث کم شدن تحريک چشمها و احساس خارش مي شود و معمولاً اثر تسکين دهنده دارد.
آلرژي درماني: در مواردي خاص، ممکن است بتوان با روشهايي مثل تلقيح ماده آلرژي زا و افزايش تدريجي مقدار آن، واکنش دستگاه ايمني بدن به يک ماده خاص را تغيير داد و مانع بروز علائم آلرژي در فرد مبتلا شد. البته اين روش پرهزينه و وقت گير است و در بسياري موارد امکان پذير نيست.همچنين بايد از خاراندن چشمها پرهيز کرد.
استفاده از داروهاي مناسبقطره اشک مصنوعي: قطره اشک مصنوعي گرچه اثر مستقيمي در درمان آلرژي ندارد، اما استفاده از آن باعث رقيق شدن مواد آلرژي زا تجمع يافته در چشم مي شود. به علاوه تا حدي از چسبيدن مواد آلرژي زا به سطح ملتحمه جلوگيري مي کند و عملکرد دفاعي لايه اشک را بهبود مي بخشد. استفاده از اين قطرهها به عنوان درمان کمکي به خصوص در افرادي که علاوه بر آلرژي، زمينه خشکي چشم دارند، گاه اثرات درماني شگفت آوري دارد.
قطرههاي آنتي هيستامين و دکونژستانت يا ضد احتقان: به هيچ وجه از قطرههاي آنتي هيستامين و دکونژستانت نظير قطره نفازولين + آنتازولين بيش از يك تا دو هفته به صورت متوالي استفاده نکنيد زيرا مصرف طولاني مدت اين قطرهها خود مي تواند باعث تحريک و قرمزي چشم شود و حتي ممکن است در اثر مصرف نکردن قطره، چشم به شدت قرمز شود.
قطرههاي آنتي هيستامين، اثر هيستامين در ملتحمه را خنثي مي کنند و باعث کاهش خارش چشمها مي شوند اما روي تورم و قرمزي اثر چنداني ندارند. قطرههاي آنتي هيستامين دو مزيت عمده نسبت به اشکال خوراکي آنتي هيستامين دارند: نخست اين که اين قطرهها سريعتر از قرص و شربت اثر مي کنند. دوم مصرف دارو به صورت قطره کمتر از مصرف خوراکي باعث ايجاد خشکي چشم مي شود.
قطرههاي دکونژستانت قرمزي چشم را کم مي کنند و در نتيجه ظاهر فرد بهبود مييابد اما اين قطرهها اثري روي خارش ندارند. اين داروها باعث تنگ شدن رگهاي ملتحمه مي شوند و در نتيجه قرمزي چشم کم مي شود. البته در صورت مصرف طولاني مدت، خود اين قطرهها مي توانند باعث تحريک و قرمزي چشم شوند. به علاوه پس از چند روز مصرف مداوم، چشم به اصطلاح به اين قطرهها عادت مي کند و قطره بي اثر مي شود و حتي ممکن است در اثر مصرف نکردن قطره چشم به شدت قرمز شود. بنابراين به هيچ وجه نبايد اين قطرهها را بيش از يکي دو هفته به صورت متوالي استفاده کرد. مصرف قطرههاي دکونژستانت در افراد مبتلا به آب سياه (گلوکوم) ممکن است خطرناک باشد. بنابراين هرگز نبايد به صورت خودسرانه اين قطرهها را مصرف کرد. در برخي از فرآوردههاي دارويي مثل قطره نفازولين + آنتازولين ماده آنتي هيستامين و دکونژستانت با هم به کار رفته است. مصرف اين قطرهها مي تواند ظرف چند دقيقه قرمزي و خارش چشم را کنترل کند و معمولاً اين اثر تا سه چهار ساعت قابل توجه است. بنابراين در درمان علائم حاد آلرژي مي توان از اين قطرهها استفاده کرد و مصرف کوتاه مدت آنها معمولا عارضه مهمي غير از سوزش چشم در موقع استفاده از قطره ندارد اما همان طور که گفته شد مصرف دراز مدت آنها چندان مفيد نيست و ممکن است باعث بروز عوارضي شود.
قطرههاي پايدار کننده ماست سلهاهمان طور که گفته شد واسطه اصلي ايجاد آلرژي ماده اي به نام «هيستامين» است که از گروهي از سلولهاي ايمني به نام «ماست سلها» آزاد مي شود. داروهاي پايدار کننده ماست سلها مانع آزاد شدن هيستامين از ماست سلها مي شود و در نتيجه از بروز واکنشهاي آلرژيک جلوگيري مي کنند. اين داروها در تمامي حساسيتها مؤثرند. در افراد مبتلا به حساسيت فصلي و کراتوکنژنکتيويت بهاره مي توان از يکي دو هفته پيش از شروع فصل حساسيت اين قطرهها را استفاده کرد تا از بروز علائم حساسيت جلوگيري شود.
از آنجا که اين داروها نسبتاً بدون عارضه هستند مي توان مصرف آنها را براي يک دوره طولاني مثلاً چند ماه ادامه داد بدون اين که مشکل خاصي ايجاد شود. البته بايد توجه داشت که شروع اثر اين داروها نسبتاً کند است و براي آغاز بهبودي با مصرف اين داروها معمولاً چند روز زمان لازم است. از داروهاي اين گروه مي توان به کرومولين سديم اشاره کرد. البته در حال حاضر داروهاي قويتر و مؤثرتري نيز از اين دسته در دسترس است.
قطرههاي ضد التهاب غير استروئيدي اين قطرهها با اثر ضد التهابي خود باعث کاهش علائم آلرژي، به ويژه خارش مي شوند اما مصرف دراز مدت آنها مي تواند سوزش و خارش چشم را بدتر کند. از اين دسته دارويي مي توان به قطره ولتازن (ديکلوفناک) اشاره کرد.
قطرههاي ضد التهاب استروئيدي اين قطرهها مثل بتامتازون، پرونيزولون و دگزامتازون در درمان حساسيتهاي چشمي بسيار مؤثر هستند اما به علت عوارض جلدي بالقوه مصرف آنها محدود به آلرژيهاي شديدي است که با درمانهاي معمولي بهبود پيدا نکند. به علت احتمال بروز عوارض جلدي مثل آب مرواريد (کاتاراکت) و گلوکوم (آب سياه) مصرف اين داروها بايد حتماً با تجويز چشم پزشک و براي مدت کوتاه انجام گيرد.
آنتي هيستامينهاي خوراکيمصرف آنتي هيستامين خوراکي معمولاً در درمان آلرژي چشمي چندان مؤثر نيست اما در مورادي که آب ريزش از بيني يا حساسيت پوستي به ويژه درماتيت آتوپيک همراه حساسيت چشمي وجود دارد، مصرف آنتي هيستامين خوراکي مي تواند به کنترل اين علائم کمک کند.
به ياد داشته باشيد که آلرژي يک زمينه مزمن است و ممکن است مکررا عود کند. آلرژيها آزار دهنده هستند اما اغلب خطرناک نيستند. در موارد آلرژيهاي شديد چشمي يا آلرژيهاي طولاني مدت، حتما به چشم پزشک مراجعه کنيد. درمان آلرژيهاي حاد با استفاده از قطرههاي آنتي هيستامين- دکونژستانت چشمي در يک دوره کوتاه به بهبود علائم کمک مي کند. در آلرژيهاي مزمن، بهترين دارو براي استفاده دراز مدت، قطرههاي پايدار کننده ماست سلها(mast cells) است.قطرههاي استروئيدي حتماً بايد در يک دوره کوتاه و تحت نظر چشم پزشک مصرف شوند. از مصرف خودسرانه اين داروها (بتامتازون- دگزامتازون- پردنيزولون) جدا پرهيز کنيد. قطرههاي خنک معمولاً خارش چشم را بيشتر تسکين مي دهند. قطرههاي چشمي را در يخچال نگهداري کنيد.
جعبه متن
بيتا آرمين فر