عرضه و تقاضاعَرضه و تَقاضا یک مدل اقتصادی می‌باشد که اثر قیمت را بر روی مقدار در بازار رقابتی بررسی می‌کند.قیمت بر روی مقدار تقاضا از طرف مصرف‌کنندگان و مقدار تولید از طرف عرضه‌کنندگان اثر می‌گذارد.در نتیجه اقتصاد در قیمت و مقدار به تعادل می‌رسد.سایر عوامل موثر در تعادل اقتصادی نیز در این مدل باعث تغییر تقاضا و عرضه می‌شوند.
فهرست مندرجات
۱ اصول بنیادی
۲ عرضه
۲.۱ انتقال تابع عرضه
۲.۲ منحنی عرضه عمودی
۳ منابع
اصول بنیادیمدل عرضه و تقاضا در واقع برای بازار رقابتی تنظیم شده‌است که در آن هیچ یک از خریداران و فروشندگان نمی‌توانند اثر زیادی بر روی قیمت بگذارند، و قیمت به صورت یک داده‌است.مقدار تولید محصول توسط تولیدکننده و مقدار تقاضا توسط مصرف‌کننده ٬ وابسته به قیمت محصول در بازار است.قانون عرضه می‌گوید که در ثابت بودن سایر شرایط مقدار عرضه وابسته به قیمت است و در قیمت بالاتر عرضه بیشتر و در قیمت پایینتر عرضه کمتر خواهد بود.و قانون تقاضا نیز می‌گوید با ثابت بودن سایر عوامل در قیمتهای بالا تقاضا کمتر و در قیمتهای پایین تقاضا بیشتر خواهد بود.
در بازار رقابتی قیمت تعادلی و مقدار تعادلی یک کالا با عرضه و تقاضای بازار برای آن کالا تعیین می‌شود.قیمت تعادلی یک کالا دقیقا برابر با قیمتی است که مصرف‌کنندگان مقدار کالایی را که حاضرند در یک دوره زمانی خاص بخرند برابر با مقداری است که تولیدکنندگان آن کالا حاضرند عرضه کنند.در قیمتهای بالاتر کمبود تقاضا اتفاق و باعث مازاد عرضه می‌شود.این اضافه عرضه به قیمت فشار می‌آورد و باعث می‌شود که قیمت دوباره به سطح تعادلی بازگردد.در قیمتهای پایینتر نیز٬مقدار تقاضا از مقدار عرضه بیشتر می‌شود و باعث مازاد تقاضا می‌شود.این مازاد تقاضا باعث افزایش قیمت و در نتیجه بازگشت قیمت به اندازه قبل خود(قیمت تعادلی)می‌شود.پس از اینکه قیمت به تعادل رسید٬این قیمت میل به استمرار و باقی ماندن دارد.
(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Price_of_market_balance.svg/300px-Price_of_market_balance.svg.png)
در P0 و Q0 منحنی عرضه و تقاضا یکدیگر را قطع کرده‌اند.این نقطه قیمت تعادلی را نشان می‌دهد.قسمت A مازاد و کمبود عرضه و B کمبود و مازاد تقاضا را نشان می‌دهد.
عرضهعَرضه عبارتست از جریان کالا - خدمات به بازار برای برآوردن تقاضا.همچنین می‌توان گفت:مقدار کالا و خدماتی است که تولید کنندگان حاضرند در قیمتهای مختلف در اختیار مصرف کنندگان قرار دهند. شایان ذکراست که عرضه بستگی به دو عامل دارد:
۱-درآمد
۲-هزینه تولید
همچنین با ثابت در نظرگرفتن بعضی عوامل در کوتاه مدت یک رابطه مثبت بین مقدار عرضه کالا یا خدمات و قیمت آن ایجاد می‌شود که به قانون عرضه شهرت دارد.
انتقال تابع عرضهدر تعریف منحنی عرضه بعض عوامل مثل تعداد و اندازه بنگاههای تولیدی ٬ فن‌آوری تولید٬قیمت عوامل تولید و قیمت دیگر کالاهای مرتبط ثابت درنظر گرفته شده‌است.در صورت افزایش تعداد و اندازه بنگاهها یا بهبود فن‌آوری یا کاهش قیمت عوامل تولید و یا قیمت کالاهای مرتبط منحنی عرضه به سمت پایین و راست منتقل می‌شود.در این صورت قیمت تعادلی کاهش و مقدار تولید افزایش می‌یابد و بلعکس.
منحنی عرضه عمودیبعضی وقتها منحنی عرضه عمودی است.یعنی عرضه ثابت است و امکان افزایش عرضه در کوتاه مدت وجود ندارد.چون عوامل تولید مانند سرمایه و نیروی کار در کوتاه مدت ثابت هستند.در این مواقع قیمت و مقدار تقاضا اثری بر روی میزان عرضه ندارد.مانند مقدار زمین بر روی دنیا که ثابت است.و قیمت بالاتر نمی‌تواند باعث شود که زمین بیشتری بوجود آید.و حتی اگر تقاضا کننده‌ای برای زمین نباشد باز زمین وجود دارد.در واقع کشش منحنی عمودی عرضه برابر با صفر است.
(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/43/Vertical-supply-left-shift-demand.png)
در اینجا قیمت ازp1 بهp2 رسیده‌است و منحنی تقاضا نیز از D1 به D2 رسیده‌است اما مقدار عرضه تغییری نکرده‌است.
منابع
مبانی علم اقتصاد ٬روزبهان محمود.مرکز نشر دانشگاهی تهران ۱۳۸۲