[Amir Shahbazzadeh]

اقلیم شناسی و شهر شناسی استان اردبیل

1- رشته كوههاي سبلان : سبلان پس از دماوند معروفترين كوه آتشتفان خاموش ايران مي باشد كه قله سلطان ساوالان آن با ارتفاع 4811 متر سومين نقطه مرتفع ايران مي باشد . دهانه آتشفشاني قيف شكل اين كوه بصورت درياچه اي بسيار زيبا و دل انگيز در آمده و حواشي آن در طول سال پوشيده از يخ و برف است .
2- ارتفاعات باغرو (‌تالش)
3-صلوات داغ
4- خروسلو

رودهاي مهم استان
1- ارس (‌آراز)
2- قره سو
3-دره رود
4-خياوچاي
5-نيمن چاي


درياچه هاي استان اردبيل


1- درياچه شورابيل : اين درياچه قبلا بسيار شور بوده است ولي امروزه با افزوده شدن آب شيرين از شوري آن كاسته شده ، بطوريكه نوعي ماهي در آن پرورش داده مي شود .اين درياچه داراي امكانات ، ورزشي و فرهنگي بسياري است از جمله : قايق راني ، پيست دو و ميداني ، دوچرخه سواري ، باغ وحش ، هتلهاي مجهز و زيبا ، مجموعه شهر بازي براي بچه ها ، رستوران در وسط درياچه و ...
2- درياچه نئور فيروزه اي بر نگين استان اردبيل : اين درياچه د ر48 كيلومتري جنوب شرقي اردبيل بطرف خلخال در يكي از دره هاي كوهستان باغيروو در ارتفاع 2500 متري از سطح دريا با مساحتي بالغ بر 210 هكتار و عمق متوسط 5 متر يكي از زيباترين و ديدني ترين درياچه هاي ايران مي باشد. در حال حاضر نوعي ماهي قزل آلاي رنگين كمان كه از زمره بهترين نوع ماهيان دنيا مي باشد در آن پرورش داده مي شود كه هر ساله تعداد زيادي از مردم جهت ماهيگيري و كوهنوردي و استفاده از مناظر بديع و بي نظير منطقه و هواي خنك و مطبوع آن به درياچه روي مي آورند .
3- درياچه شورگل
4-درياچه نوشهر
5- درياچه آلوچه
6- درياچه كمي آباد
7- درياچه ملا احمد
8- درياچه مرداب قره سو كه زيستگاه پرندگان آبي است .در كنار جاده پر جاذبه و تماشايي (‌حيران ) منطقه زيباي جنگلي در بيست كيلومتري اردبيل موسوم به جنگل فندقلو قرار دارد كه محل پرورش نادرترين گونه هاي گياهي است و در نوع خود بي نظير است كه بزرگترين پيست اسكي روي چمن بصورت طبيعي در ي آن منطقه واقع شده است.

[Amir Shahbazzadeh]

صنايع دستي استان

گليم ، جاجيم ، شال ، مسند ، سفالگري ، صنايع چوب مانند معرق ، منبت و خراطي ، مصنوعات چرمي و قاليبافي ، مفرش ، خورچين ، ورني ( ورني و زير اداز حاوي رنگها و طرحهايي برگرفته از طبيعت زيباي آذربايجان ، بيشتر توسط عشاير ايل سون دشت مغان بافته مي شود ) از ميان صنايع دستي استان مسند نمين شهرت جهاني دارد و از اقلام مهم صادرات استان به ساير نقاط كشور و كشورهاي خارجي است .

غذاهاي محلي

آش دوغ ، پيچاق قيمه ، كوفته ، لونگي ، خشيل ، هرا ، قويماق ، تورشي قورمه ، ساج ايچي سبزي قورمه ، سوغان سو ، اوماج آشي ، يارما آشي ، بوزباش ، قاتيق خوروشي ، تاس كابابي ، چيغيرتما ، ساري حالوا ، تر حالاوا ، زنجبيل حالواسي ، قيساوا ، قيقاناق و ...

سوغاتيهاي اردبيل

سر شير ، كره ، حلواي سياه ، آبنبات ، شيرينيهاي محلي و تخمه آفتابگردان ، عسل خالص سبلان ، عصاره شهد آميز گلهاي رنگارنگ و عطر آگين طبيعت سر سبز سبلان مشهورترين سوغات منطقه مي باشد . حلواي سياه استان بصورت معجوني از جوانه گندم و كره طبيعي نشاط بخش و مقوي مي باشد .

[Amir Shahbazzadeh]

مجموعه بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي شامل موزه چيني خانه ، گنبد الله الله ، مسجد جنت سرا ، خانقاه ، چله خانه ، شهيدگاه ، چراغ خانه و حرمخانه . اين بقعه اثري نفيس و ارزشمند يكي از سندهاي افتخار آذربايجان است كه متعلق به دوران صفويه بوده و مزار شيخ صفي ، همسرش ، شاه اسماعيل صفوي و جمعي از شهيدان جنگ چالدران در آن قرار دارد . با حفاريهاي جديد بعمل آمده در اطراف بقعه قدمت آن به دوره ايلخانيان پيوند مي خورد .
2- مقبره شيخ جبرائيل جد شاه اسماعيل صفوي در قريه كهر آلان ( شيخ كلخوران )
3- موزه بقعه شيخ صفي
4- مسجد جمعه مربوط به دوره سلجوقي ( بناي اوليه مربوطه به قبل از اسلام به دوره اشكاني )
5- مجموعه بازار اردبيل با سراها و تيمچه ها و راسته هاي متعدد متعلق به دوران صفويه بوده و يادآور دوران طلائي جاده ابرايشم است .
6- يازده پل تاريخي مربوط به دوره صفوي
7- شش باب حمام مربوط به دوره صفوي
8- پنچ باب خانه مربوط به دوره صفوي
9- مجموعه همجوار بقعه شيخ صفي مربوط به دوره ايلخاني
10- مسجد ميرزا علي اكبر مرحوم
11- ويرانه آتشكده ساسانيان در قريه آتشگاه
12- امامزاده صالح
13- قيز امامزاده سي ( امامزاده حليمه خاتون)
14- برج شاطر گنبدي در روستاي صومعه
15- گنجينه مردم شناسي اردبيل در حمام تاريخي ظهير الاسلام


چشمه هايي كه از چشم جهانگردان دور مانده اند



«هيدروتراپي» يا آب درماني، از جايگاهي ارزشمند در جهان پزشكي برخوردار است و براي استفاده بهينه از آن، ايستگاه هاي بسيار مدرني در كشورهاي جهان راه اندازي شده است. اين صنعت مي تواند عاملي بسيار مهم در جذب توريسم و منبعي سرشار در زمينه ي درآمد ناخالص كشورها به شمار رود. به همين دليل، حتي شاخه اي به نام «توريسم - آب درماني» ايجاد شده كه گردشگران را براي بهره گيري از مزيت هاي طبي آن، به سوي آب هاي معدني رهنمون مي سازد.
كشور ايران و به ويژه سرزمين حاصل خيز و خوش آب و هواي استان اردبيل نيز از اين حيث بسيار غني است و ثروتي بزرگ در قالب چشمه هاي آب معدني در گوشه و كنار آن وجود دارد.
استان اردبيل به دليل ويژگي هاي زمين شناختي، يكي از كانون هاي مهم آب معدني و آب گرم كشور است. در گوشه و كنار اين استان، چشمه هاي متعدد آب گرم با خاصيت ويژه وجود دارد كه ساليان سال مورد استفاده مردم و به ويژه گردشگران داخلي و خارجي قرار گرفته است. از جمله آب هاي معدني اين استان مي توان به آب هاي سرعين و شهرستانهاي مشكين شهر و نير(nir) اشاره كرد.
چشمه هاي معدني سرعين
شهر توريستي سرعين در ۲۵ كيلومتري جنوب غربي اردبيل و در جنوب شرقي دامنه كوه سبلا ن دامن گسترده و وجود آب گرم هاي معدني متعدد كه از دل زمين بيرون مي آيند، جذابيت ويژه به اين منطقه بخشيده است.
سرعين تا پيش از آن كه به يمن چشمه هاي آب گرم و معدني خود مورد توجه و علا قه مردم قرار گيرد، روستايي كوچك بود. ولي بعدها به دليل وجود آب گرم هاي فراوان، مورد توجه مسافران و بيماران قرار گرفت. در حال حاضر، سالا نه صدها هزار نفر به اين شهر توريستي مسافرت مي كنند. واقع شدن اين شهر در دامنه كوه سبلا ن و داشتن چشمه هاي آبگرم و چشم اندازهاي بسيار زيباي كوهستاني، طراوت ويژه به اين شهر بخشيده و آن را از لحاظ توريستي مشهور ساخته است. ساخت هتل ها، مسافرخانه ها، فروشگاه ها، موسسه هاي دولتي و راه جديد و آسفالته اردبيل به سرعين بر رونق اين شهر جهانگردي افزوده است. مجهز شدن اين شهر به خدمات اقامتي و پذيرايي، انبوهي از مسافران را به ويژه در تابستان به سوي خود مي كشاند. ديدار از سرعين همراه با استفاده هاي درماني از آب هاي گرم و معدني، آب و هواي مطلوب و دلپذير و چشم اندازهاي كوهستاني سبلا ن، تجربه اي زيبا و به ياد ماندني است.
در منطقه سرعين ۱۲ دهنه چشمه معدني وجود دارد كه بيشتر آنها از آبدهي بسيار خوب برخوردارند. اين چشمه ها عبارت اند:
۱) مجتمع آب درماني سبلا ن سرعين
۲) آبگرم گاوميش گلي
۳) آبگرم ساري سو
۴) آبگرم قره سو (اعصاب سوئي)
۵) آبگرم ژنرال (جنرال)
۶) چشمه گوزسوئي (آب چشم)
۷) آبگرم بش با جيلا ر (پنج خواهران)
۸) آبگرم پهنلو
۹) آبگرم حمام شفا
۱۰) آبگرم قهوه خانه ممتاز ۱
۱۱) آبگرم قهوه خانه ممتاز ۲
۱۲) آبگرم يل سوئي (آب باد)
مجتمع آب درماني سبلا ن سرعين
اين مجتمع، اولين و بي نظيرترين مجتمع آب درماني ايران و خاورميانه است. مجتمع آب درماني سبلا ن با زير بناي ۷۲۰۰ متر مربع در دو طبقه مجزا براي پذيرايي و سرويس دهي به آقايان و خانم ها ساخته شده است. مهم ترين امكانات اين مجتمع به شرح زير است:
الف) سه استخر سرپوشيده (دو استخر عمومي براي بانوان و يك استخر همگاني براي آقايان)
ب) چهار واحد سوناي خشك
ج) دو واحد سوناي بخار
د) حوضچه هاي آب سرد
ه-) دوش هاي آب سرد و گرم
و) وان هاي انفرادي به تعداد ۱۱۲ واحد
ز) حوضچه هاي تحت فشار (جكوزي) به تعداد ۱۹ واحد
ط) بوفه، رستوران، نمازخانه و سالن هاي انتظار
ح) بخش فيزيوتراپي با امكانات مجهز
آبگرم گاوميش گلي
پر آب ترين چشمه آب گرم هاي سرعين گاوميش گلي است كه استخري به طول ۲۵ و به عرض ۱۷ متر دارد. حرارت گاوميش گلي ۴۵ درجه وph آن ۸/۵ است. آب اين چشمه به سبب داشتن تركيب كلر و رو بيكربناته سديك و كلسيك و گرما براي درمان بيماري هاي عمومي، بيماري هاي سيستم حركتي (دردهاي مزمن رماتيسمي) و بيماري هاي زنان، بيماري هاي قلبي و نيز تقويت عمومي بدن استفاده مي شود و براي تعادل ميزان اسيد و بازي اعضاء بدن موثر است.
آبگرم ساري سو
درجه حرارت آب ساري سو در مظهر چشمه، ۴۷ درجه و در حوض آن ۴۴ درجه است وph آن به ۲/۶ درجه مي رسد. اين آبگرم براي دردهاي روماتيسمي، مفصلي و تسكين دردهاي عضلا ني اثرات سودمند دارد. سبب ازدياد ادرار، فعاليت دستگاه تغذيه اي، كند شدن ضربان نبض و نيز اتساع عروق مي شود.
آبگرم قره سو (اعصاب سوئي)
حرارت آبگرم قره سو ۴۱ درجه وph آن درجه است. از آب اين چشمه مي توان براي تسكين دردهاي روماتيسمي، بيماري هاي اعصاب و روان استفاده كرد. همچنين استعمال داخلي آن براي بيماري ديابت و ازدياد ترشحات معدي و تخليه غذا، ازدياد صفرا و خروج آن و بهبود فعاليت كبد مفيد است.
آبگرم ژنرال (جنرال)
حرارت آب در حوض ۴۳ درجه وph آن ۶ درجه است. استعمال داخلي و خارجي اين آب، سبب تسكين دردهاي عضلا ني و رفع روماتيسم، بهبود فعاليت كبد، درمان بيماري ديابت، ازدياد ترشحات معدي و تقويت ضربان قلب مي شود.
چشمه گوز سوئي ( آب چشم)
اهالي منطقه اعتقاد دارند آب اين چشمه براي بيماري هاي چشم مفيد است. حرارت آن ۲۱ درجه وph آن ۲/۵ درجه است. آب اين چشمه اگر به صورت استعمال خارجي باشد، براي درمان بيماري هاي چشم مناسب است و استعمال داخلي آن بر كار گوارش، معده، كبد، پانكراس و روده تاثير سودمند دارد.
آبگرم بش با جيلا ر (پنج خواهران)
از اين آب مي توان براي درمان فعاليت دستگاه گوارشي، كبدي، مجاري، صفراوي و معده و روده و نيز براي تسكين بيماري هاي عصبي،روماتيسم و راشي تيسم و نيز بيماري هاي زنانگي استفاده كرد. دماي آب در داخل استخر در حدود ۳۵ درجه و ظاهري كدر، كمي ترش مزه و كمي هم بو دارد. در حال حاضر در محل اين چشمه، توسط شركت آب منطقه اي آذربايجان شرقي و اردبيل، موسسه آب درماني راه اندازي شده كه شامل امكانات زير است:
۱) استخر بزرگ عمومي با عمق كم
۲) دوش هاي گرم و سرد
۳) رختكن مستقل
۴) بوفه
آبگرم پهنلو
درجه حرارت پهنلو ۵/۳۷ وph آن شش درجه است. استعمال خارجي آن براي درمان بيماري هاي عصبي و استعمال داخلي آن براي درمان بيماري ديابت مناسب و سودمند است. همچنين باعث اتساع عروق سطحي بدن و ترشحات دهان و معدي و نيز حركات دودي معده مي شود.
چشمه هاي معدني مشكين شهر
شهرستان مشكين شهر يكي از زيباترين و با صفاترين شهرهاي استان اردبيل است. اين شهرستان در ۹۰ كيلومتري غرب شهرستان اردبيل واقع شده است. مشكين شهر به جهت واقع شدن در دامنه پر بركت و حاصل خيز سبلا ن، از طبيعتي زيبا و دلنشين و آب و هوايي خنك و آب هاي معدني فراوان برخوردار است. اين شهرستان داراي نه دهنه چشمه معدني است كه به فاصله تقريبي ۱۹ كيلومتري از مشكين شهر قرار دارند. اين چشمه هاي معدني عبارت اند از:
۱) چشمه قيزجه مشكين شهر
۲) چشمه آبگرم قوتورسوئي لا هرود
۳) چشمه ايلا ندو
۴) چشمه آبگرم شابيل
۵) چشمه دوبدو (دودو)
۶) چشمه آبگرم موئيل
۷) چشمه قوتورسوئي موئيل
۸) چشمه آق سو مشكين شهر
۹) چشمه ملك سوئي
چشمه قيزجه مشكين شهر
اين چشمه در جنوب مشكين شهر و به فاصله تقريبي ۱۱ كيلومتري آن واقع شده است. به سبب گرماي زياد، آب چشمه رابا مقداري آب سرد رودخانه مي آميزند و در حوضچه اي براي استحمام مورد استفاده قرار مي دهند.
آب چشمه در رديف آب هاي معدني كلرورسديك يا كلرور هيپوتونيك و گازدار و خيلي گرم و داغ است. استفاده از اين آب براي درمان لنفاتيسم، راشي تيسم، بيماري هاي زنانه، روماتيسم هاي مزمن سودمند است و نيز صفرا آور و زياد كننده ترشحات دهان و معدي است. به خاطر دماي بالا ي آب چشمه، به عنوان تسكين دهنده، ضدتورم، ضد درد، تسهيل كننده عمل تنفس و اتساع عروق سطحي بدن مورد استفاده قرار مي گيرد.



چشمه قوتور سوئي
اين چشمه يكي از مشهورترين چشمه هاي مشكين شهر و دامنه سرسبز سبلا ن است كه در ۲۵ كيلومتري جنوب لا هرود و ۴۸ كيلومتري جنوب مشكين شهر واقع شده است. درجه حرارت آب در حوض و نزديك مظهر چشمه، ۴۱ درجه است. آب اين چشمه، در گروه آب هاي معدني سولفاته كلسيك و سديك و گوگرددار گرم قرار دارد. اين چشمه در درمان بيماري هاي روماتيسمي و پوستي مورد استفاده قرار مي گيرد. آب اين چشمه روي بيماري هاي مجاري تنفسي، برونشيت هاي مزمن همراه يا بدون آسم، سرفه هاي تشنجي، تشنجهاي عضلا ني، جوش هاي بدن و آماس و دردهاي مفصلي اثر مفيد و موثر دارد.
چشمه ايلا ندو
در فاصله ۱۵ كيلومتري جنوب مشكين شهر از زمين مي جوشد. آب چشمه ايلا ندو از نوع آب هاي معدني كلر و سولفاته بيكربناته كلسيك گازدار و گرم است. به خاطر دماي بالا ي آب، تسكين دهنده دردهاي عمومي بدن و تقويت كننده حالت عمومي بدن و نيز تمدد اعصاب است و نيز به موجب داشتن بيكربنات و سولفات مي توان از آن براي درمان بيماري هاي جلدي، دردهاي روماتيسمي مزمن، بيماري هاي تنفسي و گوارشي، بيماري هاي زنانگي استفاده كرد.
چشمه آبگرم شابيل
اين چشمه در ۲۷ كيلومتري روستاي لا هرود و در چند كيلومتري آبگرم قوتور سوئي و در پاي تپه اي واقع شده است. دماي آب در مظهر چشمه ۴۸ درجه سانتي گراد است. ظاهر آب زلال، كمي ترش مزه، بي رنگ و نيز كمي بودار است. آب اين چشمه، در رديف آب هاي معدني اسيد بيكربنات يا بيكربناته سديك قرار دارد. به خاطر وجود مقدار زيادي اسيد كربنيك، از آب آن براي درمان بيماري هاي حركتي، عصبي (درمان پادرد و كمر درد) استفاده مي شود.
چشمه اي معدني شهرستان نير
شهرستان نيردر ۳۵ كيلومتري غرب اردبيل، در مسير جاده اردبيل - سراب واقع شده است.
از نظر طبيعي اين شهرستان از مناطق كوهستاني آذربايجان است كه قله مرتفع سبلا ن در شمال غربي آن قرار دارد. شهرستان نير داراي چشم اندازهاي طبيعي زيبا و ديدني و آب و هوايي معتدل و مطبوع است. چشمه هاي آبگرم موجود در اين شهرستان بالغ بر هفت دهنه است كه در فاصله سه تا هفت كيلومتري از آن واقع شده اند. شهرستان نير از آب هاي گرم معدني گسترده برخوردار است ولي تاكنون به اين منابع ارزشمند كه از لحاظ آب درماني و جلب گردشگران و نيز انرژي حرارتي زمين اهميت ويژه دارد، بهاي لا زم و كافي داده نشده است.
بر اساس مطالعات مركز تحقيقات سازمان انرژي اتمي كشور، اين منطقه به لحاظ ساختار زمين شناسي، يكي از مناطق مهم براي اجرا و بهره برداري از انرژي ژئو ترمال (انرژي زمين گرمايي) محسوب مي شود. در صورت توجه مسؤولان ذيربط و ساخت هتل، مراكز تفريحي و ايجاد امكانات در اطراف آبگرم هاي اين شهرستان، شاهد يكي از مناطق مهم تفريحي و توريست پذير خواهيم بود.
آبگرم هاي مهم اين شهرستان عبارت اند:
۱) چشمه بوشلي (برجلو)
۲) چشمه قيزجه
۳) چشمه اسيتي سو (سقزچي)
۴) چشمه ديپگل يا ديپ سيز گل
۵) چشمه اسيتي سو (ايلا نجق)
۶) چشمه حمام دره سي (ايلا نجق)
۷) چشمه قره شيران (حمام)
اينك به معرفي بعضي از اين آبگرم ها و ويژگي هاي درماني آن ها مي پردازيم:
چشمه بوشلي (برجلو)
اين چشمه در ۴۰ كيلومتري شهر اردبيل، چهار كيلومتري شهر نير و نيز ۵۰۰ متري روستاي بوشلي واقع شده است. مظهر چشمه به صورت جوشان از شكاف سنگ هاي تراورتن خارج مي شود. زياد بودن مقدار گاز دي اكسيدكربن نشان دهنده منشاء عميق آب چشمه است. آب چشمه داراي ۵۴ درجه سانتي گراد گرما است و آبدهي آن دو ليتر در ثانيه است. ظاهر و رنگ آب زلا ل و بي رنگ و بي بو و مزه آن معمولي است Ph . آن ۹/۶ و تقريباً خنثي است. تركيب آب آن از نوع مكرو بيكربنات سديك و كلسيك گازدار خيلي گرم است. به علت داشتن تركيب مكرو، بيكربنات ، كلسيم و به ويژه دماي بالا ي آن، مي تواند در درمان امراض پوست، بيماري هاي مزمن زنان و دردهاي روماتيسمي، بيماري هاي اعصاب و همچنين به صورت نوشيدني براي بيماري هاي متابوليكي و گوارشي سودمند و مفيد باشد.
چشمه قيزجه
اين چشمه در چهار كيلومتري شهر نير و بالا تر از چشمه بوشلي در كنار جاده نوساز نير - سراب واقع شده است. چشمه در پاي كوهپايه قرار دارد و آبدهي آن چهار ليتر در ثانيه است. جريان آب به صورت دائمي و جوشان است و دماي آب خيلي گرم و در حدود ۶۵ درجه سانتي گراد است. ظاهر آب زلا ل و بي رنگ و داراي بوي هيدروژن سولفورو استph . آن در حدود ۸/۶ است. داراي املا ح آهن، سيليس و مواد راديو اكتيو است، اثرات تسكين دهنده دارد و براي درمان دردهاي سيستم حركتي (دردهاي مزمن روماتيسمي و پا) و نيز بيماري هاي پوستي و زنان مفيد و موثر است.
چشمه السيتي سو (سقزچي)
اين چشمه در چهار كيلومتري شهرستان نير و در يك كيلومتري روستاي سقزچي واقع شده است. آبدهي چشمه خيلي كم و در حدود يك ليتر در ثانيه، به صورت دائمي و سرريز در جريان است. دماي آب در مظهر چشمه در حدود ۳۹ درجه سانتي گراد و با ظاهري زلا ل، كمي شور مزه، بي رنگ و بي بو است. اهالي محل از آب آن در درمان بيماري هاي گوارشي، اعصاب و سيستم حركتي و بيماري هاي عمومي استفاده مي كنند.
چشمه ديپگل يا ديپ سيزگل
اين چشمه در چهار كيلومتري شهر نير و يك كيلومتري روستاي سقزچي در نزديكي چشمه اسيتي سو (سقزچي) واقع شده است. آبدهي اين چشمه در حدود دو ليتر در ثانيه و آب آن به صورت دائمي و سرريز از يك مظهر در جريان است. دماي آب در مظهر چشمه در حدود ۳۰ درجه سانتي گراد و ظاهري شفاف، بي رنگ، بي بو و كمي شورمزه دارد Ph . آن ۳/۶ و تقريباً اسيدي است. تركيب آب اين چشمه از نوع كلر و بيكربنات سديك و داراي گاز ۲ Co زيادي است. از آب اين چشمه براي درمان دردهاي مفاصل، متابوليكي و گوارشي و دردهاي عصبي استفاده مي شود.
با توجه به امكانات طبيعي و چشم اندازهاي زيبا و آبگرم هاي معدني استان اردبيل، اين استان قابليت تبديل شدن به يك مركز بسيار بزرگ توريستي را دارد. اهميت دادن كشورهاي پيشرفته جهان به مسائل توريستي و هيدروتراپي (آب درماني) مويد اين مطلب است كه اين صنعت از لحاظ اقتصادي مي تواند منبع درآمد سرشار براي منطقه باشد و برخي از مشكلا ت اشتغال زائي اين استان را بر طرف سازد. به شرطي كه برنامه ريزي درست و مداومي در جهت استفاده بهينه از آن به عمل آيد و گامهاي موثر در جهت مطالعات دقيق و تبليغات وسيع به منظور جذب گردشگران داخلي و خارجي برداشته شود. منطقه كوهستاني اردبيل كه داراي آبگرم معدني فراواني است مي تواند براي توسعه «توريسم - آب درماني» مورد استفاده گسترده قرار گيرد.
سيدصادق حسيني

کد [انتخاب] Expand

منابع و ماخذ
۱) مجموعه راهنماي جامع ايرانگردي استان اردبيل، حسن زنده دل و دستياران، نشر ايرانگردان، ۱۳۷۷
۲) اردبيل سرزمين چشمه هاي جوشان، مهندس محمد رضا صيامي اصل، انتشارات شيخ صفي الدين
۳) نير به روايت تاريخ، امير مشنچي اصل (طوفان)، چاپخانه تصوير، ۱۳۷۷
۴) نواي نير، خبرنامه داخلي فرمانداري شهرستان نير، شناسايي آب هاي گرم معدني شهرستان نير و اهميت آن، يوسف اسماعيلي نيري، استاد دانشگاه، اسفند ۱۳۸۰
۵) شناخت آب معدني و چشمه هاي معدني ايران، دكتر غفوري، محمد رضا، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۶

[Amir Shahbazzadeh]

استان زيباي اردبيل با جاذبه هاي طبيعي و تاريخي منحصر به فرد يكي از مناطق جالب گردشگري در ايران مي باشد. مهمترين ويژگي اين استان آب و هواي مطبوع و خنك اين منطقه در فصول بهار و تابستان مي باشد . مساحت آن بالغ بر 18011 كيلومتر مربع است كه از شمال به جمهوري آذربايجان، از شرق به استان گيلان ، از جنوب به استان زنجان و از غرب به استان آذربايجان شرقي محدود است.   برای دیدن تصویر دراندازه کامل برروی نوار کلیک کنید

بر اساس آخرين تقسيمات كشوري استان اردبيل شامل شهرستانهاي: اردبيل ، بيله سوار، پارس آباد ، خلخال ، مشگين شهر ، مغان ، نمين ، نير ، كوثر (كيوي ) و شهر توريستي سرعين بوده و داراي 17 شهر و 21 بخش و 63 دهستان مي باشد .

استان اردبيل با مجموعه اي از ديدنيهاي طبيعي وتاريخي ، يكي از قطبهاي سياحتي كشور محسوب ميشود . دهها آبگرم معدني خروشان و جوشنده از اعماق زمين با خواص طبي مختلف ، سالانه ميليونها نفر از گردشگران را از نقاط مختلف كشور و كشورهاي خارجي بسوي خود مي كشاند .

آثار تاريخي ، زيارتي و سياحتي اردبیل :

1ـ‌ مجموعة بقعة‌ شيخ صفي الدين اردبيلي شامل موزه چيني خانه ، گنبد الله الله ، مسجد جنت سرا، خانقاه ، چله خانه ، شهيد گاه ، چراغ خانه و حرمخانه . اين بقعه اثري نفيس و ارزشمند يكي از سندهاي افتخار آذربايجان است كه متعلق به دوران صفويه بوده و مزار شيخ صفي ، همسرش ، شاه اسماعيل صفوي و جمعي از شهيدان جنگ چالدران در آن قرار دارد . با حفاريهاي جيد بعمل آمده در اطراف بقعه قدمت آن به دوره ايخانيان پيوند مي خورد .

2ـ‌ مقبرة شيخ جبرائيل جد شاه اسماعيل صفوي در قرية كهر آلان ( شيخ كلخوران )

3ـ‌ موزة بقعة‌ شيخ صفي

4ـ‌ مسجد جمعه مربوط به دورة‌ سلجوقي (بناي اوليه مربوط به قبل از اسلام به دوره اشكاني )

5 ـ‌ مجموعه بازار اردبيل با سراها و تيمچه ها و راسته هاي متعدد متعلق به

دوران صفويه بوده و ياد آور دوران طلايي جاده ابريشم است .

6ـ‌ يازده پل تاريخي مربوط به دورة‌ صفوي

7ـ شش باب حمام مربوط به دورة‌ صفوي

8ـ‌ پنج باب خانه مربوط به دورة‌ صفوي

9ـ‌ مجموعة‌ همجوار بقعه شيخ صفي مربوط به دورة‌ ايلخاني

10ـ‌ مسجد ميرزاعلي اكبر مرحوم

11ـ‌ ويرانة‌ آتشكده ساسانيان در قرية‌ آتشگاه

12ـ‌ امامزاده صالح

13ـ قيز امامزاده سي (امامزادة‌ حليمه خاتون )

14ـ‌ برج شاطر گنبدي در روستاي صومعه

15ـ گنجينه مردم شناسي اردبيل در حمام تاريخي ظهيرالاسلام

آبگرمهاي استان اردبيل:

1ـ‌ شهر سياحتي سرعين : سرعين در 29 كيلومتري غرب اردبيل در دامنة كوه سبلان واقع است و آبـگرمهاي معدني گاوميش گلي ، ساري سو ، قهوه سويي ، آب چشم ، قره سو (اعصاب سويي ) ، ژنرال سويي ، پهنلو ، شفا سويي مي باشد . همچنين آبگرم بئش باجيلار داراي استخر و امكانات فيزيوتراپي و بهداشتي ديگر مي باشد و نيز مجتمع آبدرماني سبلان يكي از مجهزترين مجتمعهاي آبدرماني كشور و خاورميانه مي باشد كه شامل سه دستگاه استخر ، دوازده حوضچه آبگرم گروهي با آبگرم تحت فشار (جكوزي ) ، هفت دستگاه حوضچة آبگرم ساده ، چهار دستگاه گرمخانه (سونا ) ،‌ دو واحد خدمات آبدرماني واقع در پاركي به مساحت 2 هكتار و پاركينگ اختصاصي و داراي دو طبقة‌ مجزا جهت استفادة‌ بانوان و آقايان . اين شهر با داشتن 5 هتل مجهز و بيش از 120 ميهمانپذير و مسافرخانه داراي امكانات بسيار مناسب براي اقامت ميهمانان عزيز مي باشد .

2- مجموع آبـگرمهاي مشگين شهر : كه شامل ( قوتـور سوئي ، شـابيل ، قينرجه ،‌ ايلاندو ، موئيل ، ملك سويي، آق سو ) مي باشد .



3ـ‌ آبگرم سردابه يا ساري داوا: كه خاصيت درماني براي بيماران يرقان و بيماري زردي دارد و در نزديكي شهرستان اردبيل مي باشد .

4ـ‌ آبگرم برجلو و قينرجه در نير

5ـ آب معدني بيله درق

6ـ‌ آبگرم خلخال



درياچه هاي استان اردبيل :

1ـ درياچة‌ شورابيل : اين درياچه قبلا بسيار شور بوده است ولي امروزه با افزودن شدن آب شيرين از شوري آن كاسته شده ، بطوريكه نوعي ماهي در آن پرورش داده ميشود .

اين درياچه داراي امكانات تفريحي ، ورزشي و فرهنگي بسياري است از جمله : قايق راني ، پيست دو و ميداني ، دوچرخه سواري ، باغ وحش ، هتلهاي مجهز و زيبا ، مجموعه شهر بازي براي بچه ها ، رستوران در وسط درياچه و 000

2ـ ‌درياچة‌نئور فيروزه اي بر نگين استان اردبيل : اين درياچه در 48 كيلومتري جنوب شرقي اردبيل بطرف خلخال در يكي از دره هاي كوهستان باغيروو در ارتفاع 2500 متري از سطح دريا با مساحتي بالغ بر 210 هكتار و عمق متوسط 5 متر يكي از زيباترين و ديدني ترين درياچه هاي ايران مي باشد . در حال حاضر نوعي ماهي قزل آلاي رنگين كمان كه از زمرة‌ بهترين نوع ماهيان دنيا مي باشد در آن پرورش داده ميشود كه هر ساله تعداد زيادي از مردم جهت ماهيگيري و كوهنوردي و استفاده از مناظر بديع و بينظير منطقه و هواي خنك و مطبوع آن به درياچه روي مي آورند .

3ـ‌ درياچه شور گل

4ـ‌ درياچه نوشهر

5ـ‌ درياچه آلوچه

6ـ‌ درياچه كمي آباد

7ـ‌ درياچه ملا احمد

8ـ مرداب قره سو كه زيستگاه پرندگان آبي است .



كوههاي استان اردبيل:

1ـ رشته كوههاي سبلان: سبلان پس از دماوند معروفترين كوه آتشفشان خاموش ايران مي باشد كه قله سولطان سـاوالان آن با ارتفاع 4811 متر سومين نقطه مرتفع ايران مي باشد . دهانه آتشفشاني قيفي شكل اين كوه بصورت درياچه اي بسيار زيبا و دل انگيز درآمده و حواشي آن در طول سال پوشيده از يخ و برف است .

2ـ ‌ ارتفاعات باغرو (تالش )‌

3‌ـ صلوات داغ

4ـ خروسلو

رودهاي مهم استان :

1ـ‌ ارس (آراز )

2ـ‌ قره سو

3ـ دره رود

4ـ‌ خياوچاي

5ـ نمين چاي

عصاره شهدآميز گلهاي رنگارنگ و عطرآگين طبيعت سرسبز سبلان مشهورترين سـوغات منطقه مي باشد . حـلواي سيـاه اسـتان بصورت مـعجوني از جوانـه گندم و كره طبيعي نشاط بخش و مقوي ميباشد .

صنايع دستي :

گليم ، جاجيم ، شال ، مسند ، سفالگري ، صنايع چوب مانند معرق ، منبت و خراطي ، مصنوعات چرمي و قاليبافي (قاليچة قوباي اردبيل بسيار معروف است ) قلاب بافي ، مفرش ، خورچين ، ورني (ورني و زيرانداز حاوي رنگها و طرحهايي برگرفته از طبيعت زيباي آذربايجان ، بيشتر توسط عشاير ايل سون دشت مغان بافته ميشود ) از ميان صنايع دستي استان مسند نمين شهرت جهاني دارد و از اقلام مهم صادرات استان به ساير نقاط كشور و كشورهاي خارجي است .

غذاهاي محلي :

‌آش دوغ ، پيـچاق قيمه ، كوفته ، لونگي ، خشـيل ، هرا ، قويـماق ، تـورشي قورمه ، سـاج ايچي سبزي قورمه ، سوغان سو ، اوماج آشي ، يارما آشي ، بوزباش ، قاتيق خوروشي ، تاس كابابي ، چيغيرتما ، ساري حالوا ، تر حالوا، زنجبيل حالواسي ، قيساوا ، قيقاناق و 000

سوغاتيهاي اردبيل :

سرشير، كره ، حلواي سياه ، آبنبات ، شيرينيهاي محلي و تخمة آفتابگردان ، عسل خالص سبلان،‌