انواع سپرده های سرمايه گذاری مدت دار : سپرده سرمايه گذاری كوتاه مدت عادی - سپرده سرمايه گذاری كوتاه مدت ويژه - سپرده سرمايه گذاری بلند مدت
سپرده سرمايه گذاری كوتاه مدت عادی
براي افتتاح اينگونه حسابها از كارت مخصوص به خود استفاده ميشود كه در آن متقاضي به بانک حق وكالت با توكيل ميدهد تا سپرده وي را طبق قانون عمليات بانكي بدون ربا ( بهره) در قالب عقود مختلف به صورت مشاع به كار گرفته و منافع حاصله را طبق مقررات و آييننامه مربوط با داشتن حق مصالحه بين بانك و سپرده گذار به تناسب مبلغ و مدت پس از كسر حق الوكاله پرداخت نمايد.
حداقل مبلغ جهت گشودن حساب سپرده سرمايه گذاري كوتاه مدت عادي (هر ساله توسط بانك اعلام ميشود) كه از طرف بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران تعيين شده است و به سپردههاي سرمايهگذاري كوتاهمدت عادي كه موجودي آن كمتر ازحداقل باشد، سود تعلق نميگيرد. سود سپرده سرمايهگذاري كوتاه مدت عادي به صورت علي الحساب و بر مبناي كمترين مانده در هر روز مشروط بر اينكه از حداقل مذكور كمتر نباشد محاسبه و در پايان هر ماه قابل پرداخت است. حداقل زمان لازم براي دريافت سود سي روز از زمان افتتاح حساب است كه به صورت روز شمار در پايان هر ماه محاسبه ميگردد و شايد اتخاذ اين روش بتواند پساندازهاي كوچك را متمركز سازد . پرداخت وجه از حساب سپرده سرمايهگذاري كوتاه مدت عادي به وسيله دفترچهاي خواهد بود كه كليه عمليات بانكي ( دريافت و پرداخت) در آن ثبت ميشود.
سپرده سرمايه گذاری كوتاه مدت ويژه
جهت تشويق سپرده گذاران و جذب مشتريان، طبق مصوبه شوراي پول و اعتبار مي توان حساب سپرده كوتاه مدت ويژه افتتاح نمود. مبلغ اين سپردهها در طول مدت دوره سپرده گذاري ثابت بوده و قابل افزايش يا كاهش نميباشد.
مدت سپرده سرمايه گذاري كوتاه مدت ويژه ششماهه از تاريخ صدور بوده و در سررسيد در صورت عدم دريافت دستور كتبي با توجه به مفاد قرارداد از سوي سپردهگذار نيز براي دورههاي بعدي شش ماهه تمديد ميگردد . براي اين سپرده (برگ گواهي سپرده سرمايه گذاري كوتاه مدت ويژه) صادر ميشود.
سپرده سرمايه گذاری بلند مدت
چنانچه سپرده گذاران تمايلي به استفاده از وجوه خود در طول مدت سپرده گذاري نداشته باشند، ميتوانند از سپردهگذاري بلند مدت استفاده نمايند.
سپرده سرمايه گذاري بلند مدت در حال حاضر از نظر مدت به پنج دسته سپرده هاي يک ساله، دو ساله، سه ساله چهارساله و پنج ساله تقسيم ميشود. هر نوع سپرده با توجه به مدت، داراي حداقلي است كه سپرده گذار بايد رعايت نمايد و نرخ سود سپردهها نيز تابعي از مدت سپرده گذاري است.
بانك به وكالت و وصايت از طرف سپرده گذار، با داشتن حق توكيل به غير، وجه اين سپرده را بر طبق قانون عمليات بانكي بدون ربا به طور مشاع بكار گرفته و منافع حاصله پس از كسر حقالوكاله و حقالوصايه و يا با داشتن حق مصالحه طبق آييننامه و مقررات مربوط، به تناسب مبلغ و مدت به سپرده گذار يا قائم مقام قانوني وي پرداخت مي نمايد.
به موجودي سپرده سرمايه گذاري بلند مدت نميتوان مبلغي اضافه نمود اما در مواقعي كه صاحب سپرده نياز به دريافت قسمتي از وجه سپرده سرمايه گذاري بلند مدت داشته باشد، ميتواند به بانك مراجعه و مبلغ مورد نياز را با توجه به شرايط خاص دريافت دارد.الف - پرداخت قسمتي از وجه سپرده سرمايه گذاري بلندمدت:در گذشته پرداخت قسمتي از وجه سپردههاي سرمايه گذاري بلند مدت عملي نبود و اگر سپرده گذار نياز مبرمي به قسمتي از وجه سپرده خود داشت، بايستي ابتدا قرارداد سپرده مدتدار فسخ و مجدداً قرارداد جديدي با مبلغي كه سپرده گذار در اختيار بانك ميگذاشت، منعقد مينمود. حاصل اين عمل، سپرده گذار از دريافت قسمتي از سود سپرده خود محروم ميشد. اكنون در پشت برگ سپرده مبلغ سپرده را به قطعاتي كه هيچكدام از حداقل مبالغ سپرده نسبت به مدت كمتر نباشد تقسيم شده و سپرده گذار ميتواند در هر زماني كه بخواهد تعداد قطعاتي را كه مورد نياز اوست انتخاب و وجه آن را دريافت دارد در اين حالت گواهي سپرده ديگري با مبلغ جديد با همان شماره قبلي صادر و به مشتري تحويل ميگردد. در اين صورت وجه مورد نياز را دريافت داشته بدون آنكه در بقيه فقرات سپرده تغييري حاصل شده باشد.
ب- نحوه محاسبه و دريافت سود: متقاضي هنگام گشايش حساب سپرده سرمايهگذاري مدتدار نحوه دريافت سود خود را كه واريز به حساب پسانداز يا جاري يا سپرده سرمايهگذاري كوتاهمدت و يا دريافت نقدي باشد، از قبل مشخص مينمايد و بانك سود متعلقه را در مقاطع معين به حسابهاي تعيين شده واريز مينمايد.
در صورتيكه پس از گذشت يك سال و قبل از پايان سال دوم، قطعاتي از سپردههاي يك ساله، دو ساله، سه ساله، چهارساله و پنج ساله برداشت گردد، سودي معادل نيم درصد كمتر از سود يكساله محاسبه و پرداخت ميشود و همچنين اگر قبل از پايان سال سوم از سپردههاي مذكور برداشت گردد، سودي معادل نيم درصد كمتر از سود سپرده دو ساله محاسبه و دريافت خواهد كرد. با ذكر دو مثال فوق روشن شد كه پرداخت هر مقدار از وجه سپرده يا تمام وجه سپردهها اگر مدتي قبل از پايان مدت قرارداد باشد، نيم درصد از نرخ رسمي مدتي كه سپرده نزد بانك مانده است، كاهش ميپذيرد.