روش های برداشت چغندرقند
برداشت با وسایل دستی:
در زراعتهای کرتی و یا پشتهای معمولا به وسیله بیل ریشه را از خاک خارج نموده، برگها و ریشههای اضافی را قطع میکنند، سپس آنها را در محلی از مزرعه توده نموده و پس از خاتمه برداشت به کارخانه حمل مینمایند. در این طریق معمولاَ تلفات به علت قطع ریشهها توسط بیل زیاد است.
برداشت با وسایل مکانیکی:
در سال های اخیر وسایل و ماشین های مختلفی جهت برداشت چغندرقند ساخته شده است که مهم ترین آنها وسایل خارجکردن ریشه از خاک و کمباین های مخصوص می باشد. وسایلی که برای خروج ریشه از خاک به کار میروند معمولاَ توسط تراکتور حمل می شوند که مهم ترین آنها عبارتند از:
1. وسایل مکانیکی که ریشههای چغندرقند را کاملاَ از خاک خارج و در مسیر خاک باقی میگذارد و پس از آنکه ریشه و برگهای اضافی آنها به وسیله کارگران قطع شد آنها را جمعآوری و به داخل کامیون میریزند.
2. وسایل مکانیکی سرزن: این وسایل با کاردهای مخصوصی که دارند ابتدا برگ ها را از محل طوقه قطع میکنند و سپس توسط وسایل مکانیکی مخصوص خروج ریشه و یا وسایل و یا کمباین های مخصوص دیگر چغندرقند را از زمین خارج میکنند.
کمباین:
کمباین هایی که جهت برداشت چغندرقند به کار میروند انواع مختلفی دارند. عدهای از آنها ابتدا برگ ها را قطع و در مخزنی جمعآوری می کنند که از آنها جهت غذای حیوانات و یا برای تهیه سیلوی برگ چغندر استفاده می شود. عدهای دیگر برگ ها را قطع و به صورت قطعات ریز در سطح زمین به طور یکنواخت پخش مینمایند که پس از آن که به وسیلهی شخم زیر خاک رفتند به مواد ارگانیکی زمین اضافه شده که در نتیجه به تقویت و اصلاح زمین کمک زیادی خواهد شد
بعضی از کمباینهای برداشت چغندرقند پس از قطع برگها، ریشهها را نیز خارج کرده و در روی زمین بطور ردیفی بافقی میگذارند، برخی دیگر ریشهها را در مخزنی جمعآوری می کنند و هنگامی که مخزن آن پر شد، آنها را در گوشهای از مزرعه و یا داخل کامیون تخلیه کرده و بلافاصله به کارخانجات قند جهت استخراج قند موجود در ریشه حمل مینمایند.
و خلاصه برخی از وسایل برداشت چغندر تمامی عملیات سرزنی و قطع برگ ها، برداشت ریشه و بارگیری را به طور کامل و یکجا انجام میدهند.
برای بالا بردن مقدار محصول در واحد سطح لازم است نکات زیر در نظر گرفته شود:
1. استفاده از بذور اصلاح شده با درصد قند زیاد و مناسب برای هر ناحیه
2. آبیاری کامل و صحیح
3. توصیه سطح کشت (با در نظر گرفتن مقدار آب برای زراعت های آبی)
4. تغییر روش های کاشت و بهبود عملیات زراعتی با استفاده از ماشینآلات جدید برای تهیه زمین و سایر عملیات لازم
5. استفاده از کودهای دامی و شیمیایی
6. انتخاب تناوب صحیح
7. انتخاب زمین مناسب از نظر عمق و بافت خاک
8. تعیین زمان کاشت مناسب در هر منطقه
9. مبارزه صحیح و بموقع با آفات و امراض گیاهی
10. برداشت بموقع و صحیح و تحویل به کارخانجات قند در حداقل مدت
11. تنظیم ماشین برای برداشت صحیح چغندرقند
یکی از شرایط اصلی استفاده از ماشین های مختلف برداشت چغندرقند، آشنایی کامل با نحوه کار و تنظیم دقیق قسمتهای مختلف برداشت، به خصوص قسمت سرزن (قسمتی که سبب قطع طوقه و برگهای چغندرقند می شود) می باشد. در صورتی که این قسمت به دقت تنظیم شود قسمتی از ریشه که به وسیلهی کارد مخصوص سرزن، بریده میشود به اندازه کافی بوده و هیچگونه تلفاتی از نظر وزن ریشه و درصد قند به وجود نمیآید، اما هر گاه سرزن بیش از اندازه قطع نماید به همان نسبت تلفات وزن ریشه و درصد قند افزایش مییابد.