اطلاعات پزشكي به زبان ساده و عامیانهسنگ كيسه صفراسنگ كيسه صفرا بيماري نسبتا شايعي است.شيوع اين بيماري در زن‌ها بيشتر بوده و حدود 4 برابر شيوع آن در مردها است همچنين شيوع آن در افراد مسن بيشتر است.
كساني‌كه افراد خانواده آنها ( مادرـ پدرـ خواهر يا برادر) به اين بيماري مبتلا شده‌اند، نسبت به افراد ديگر، دو برابر احتمال بيشتري دارند كه به سنگ كيسه صفرا مبتلا شوند.
افراد چاق و همچنين كساني‌كه رژيم غذايي سختي مي‌گيرند كه خود را سريع لاغر كنند، احتمال زيادي در ابتلا به اين بيماري دارند. خانم‌هايي كه تعداد زايمان بيشتري داشته‌اند نسبت به ديگران احتمال ابتلاي بيشتري دارند.
سنگ‌ها تا زماني‌كه در كيسه صفرا قرار دارند مشكل زيادي ايجاد نمي‌كنند، اما همينكه وارد مجاري صفراوي شوند و موجب مسدود شدن آن مجاري شوند. به علت انقباضات كيسه صفرا براي رفع انسداد به وجود آمده، دردهاي شديدي در قسمت سردل، قسمت فوقاني و راست شكم و گاهي درد در شانه راست ايجاد مي‌شود.
اين دردها معمولا پس از خوردن غذاي چرب شروع مي‌شوند. آروغ زدن، نفخ، تهوع و استفراغ از علائم شايع اين وضعيت است. براي تشخيص دادن سنگ‌هاي كيسه صفرا، از سونوگرافي استفاده مي‌شود.
درمان كيسه صفرا با جراحي به 2 روش صورت مي‌گيرد:يكي جراحي به روش معمولي است و ديگري با استفاده از لاپاراسكوپ انجام مي‌پذيرد.
در جراحي لاپاراسكوپي، ابزار جراحي از چند سوراخ كوچك وارد شكم شده و با استفاده از دوربين، كيسه صفرا ديده شده و با ابزارهاي لاپاراسكوپ قطع شده و برداشته مي‌شود. دراين روش، بهبودي پس از عمل به سرعت صورت مي‌گيرد.
هموروئيد:هموروئيد بالشتك‌هاي عروقي است كه در ناحيه كانال مقعدي در قسمت انتهايي راست روده قرار دارند و به دو جزء، خارجي و داخلي تقسيم مي‌شوند.
هموروئيدها از بالشتك‌هاي عروقي طبيعي است كه در اثر زور زدن مواقع اجابت مزاج، اين بالشتك‌ها پرخون و متورم شده و در صورت تكرار يبوست و زور زدن، سطح اين هموروئيدها زخم شده و موجب خونزيري هنگام اجابت مزاج مي‌شوند.
اين حالت در موارد پيشرفته با بيرون‌زدگي و درد در موقع دفع نيز مي‌تواند همراه باشد. هموروئيدها از نظر شدت علائم به 4 درجه تقسيم مي‌شوند كه درمان آنها متفاوت مي‌باشد. هموروئيدهاي خارجي معمولاً به صورت زوايد در بيرون ناحيه مقعد قرار داشته و اكثراً با درد همراه مي‌باشند.
عوامل مؤثر در ايجاد هموروئيدهاعلت واقعي هموروئيد مشخص نيست ولي عوامل مهم و مؤثر در بروز هموروئيدها عبارتند از:
يبوست مزمن، اسهال مزمن، زور زدن هنگام اجابت مزاج، عوامل ارثي، افزايش سن، حاملگي، استفاده بي‌رويه از ملين‌ها، زندگي ناسالم( تحرك كم، عدم استفاده از ميوه و سبزيجات، مصرف الكل و...)
علائم و نشانه‌هاي هموروئيد:مهم ترين علائم هموروئيد عبارتند از:
خونريزي، خروج توده( بيرون‌زدگي)، درد
در صورت وجود علائم فوق چه اقدامي بايد انجام دهيم؟به طوركلي، در صورت وجود خون و علائم فوق، بايد بيمار جهت بررسي و افتراق از ساير بيماري‌ها حتماً توسط پزشك متخصص مورد بررسي دقيق قرار گيرد. زيرا گاهي سرطان‌ها و پوليپ‌ها و كوليت‌ها نيز با چنين علائمي تظاهر مي‌كنند.
شقاق مقعدشقاق مقعد(فيسور يا فيشر) بريدگي‌ها يا پارگي‌هايي هستند كه در حاشيه مقعد پديد مي‌آيند. اين عارضه گاهي اوقات خونريزي‌هايي ايجاد مي‌كند و موجب مي‌شود لباس زير بيمار كثيف شود.
يبوست در اين بيماران زياد ديده مي‌شود. بر اثر خروج مدفوع سفت و زياد، معمولاً بريدگي‌ها ايجاد مي‌شوند.
شايع ترين خونريزي از مقعد در بچه‌ها، شقاق مقعد است كه معمولاً به راحتي مي‌توان اين بريدگي‌ها را مشاهده كرد.
براي درمان شقاق مقعد بايد از داروهاي ملين( نرم‌كننده مدفوع) و نيز رژيم غذايي داراي فيبر زياد استفاده كرد. همچنين نشستن در لگن آب به مدت 20 دقيقه و 3 بار در روز مي‌تواند به پاك كردن و التيام بخشيدن منطقه دچار بريدگي كمك كند. براي كــاهش درد و حساسيت مي توان از پماد آنتي‌هموروئيد( 3 بار در روز) استفاده نمود.به طور كلي براي پيشگيري از بروز شقاق مقعد بايد از مصرف غذاهايي كه ايجاد يبوست مي‌كنند پرهيز كرد و در رژيم غذايي بيشتر از سبزيجات و ميوه‌ها استفاده شود و درصورت عدم بهبود نياز به جراحي خواهد بود.
جعبه متن
دكتر عبدالحميد اكبري‌نسب ـ فوق تخصص جراحي اطفال