انجمن متا: طراحی سایت و سئو - دانلود قالب و تم - کریپتو
پزشکی، بهداشت، درمان، خانواده، مقاله (عمومی) => مقاله, Article => مقالات علوم اقتصادی, Economy Articles => نويسنده: Zohreh Gholami در بعد از ظهر 21:33:22 - 06/28/11
شرکتهاي فنآوري اطلاعات در دورهي رکود اقتصاد جهان
بازي از نو
نميتوان جلوي گرانش را گرفت، اما شرکتهاي فعال در بازار IT بهتر از دورهي پيش با رکود کنار آمدهاند.
ممکن است در حد شايعه بماند، اما چند وبلاگ خبر دادهاند که مايکروسافت و IBM به زودي رويهم 16000 نفر از نيروي کار خود را تعديل ميکنند؛ يعني حدود 17? از نيروهاي مايکروسافت و 4? از کارمندان IBM. اگر اين شايعهها واقعيت يابد، بزرگترين تعديل نيرو در بازار IT خواهد بود.
اين که اين شايعهها باورپذير هستند، نشانهي اوضاع سخت بازار است. کمتر روزي ميگذرد که در آن خبري از کاهش درآمد يا تعديل نيرو نميشنويم. هفتهي گذشته موتورولا اعلام کرد که 4000 نفر را اخراج کرده است و Seagate، يک شرکت توليد کنندهي ديسک سخت، خبر از کاهش 800 نفري کارکنانش داد. حالا که شرکتها گزارش فعاليتهاي فصلي و سالانهي خود را منتشر ميكنند، بايد منتظر خبرهاي مأيوس كنندهتري هم بود. همزمان با انتشار اين نسخهي اکونوميست، منتظر انتشار رسمي گزارش اينتل بوديم که يکي از شاخصهاي اين صنعت است. به نظر ميآيد فروش اينتل در سه ماه پاياني سال ميلادي نسبت به همين دوره در سال گذشته 20? کاهش داشته است. آيا صنعت فنآوري اطلاعات در حال ركودي به مراتب سختتر از رکودي است كه به دنبال فروپاشي اينترنت در سال 2001 اتفاق افتاد؟
بعيد است اينطور باشد. براي مثال در آمريکا، در سال 2000 هزينه استفاده از فنآوري تا 16? رشد کرد اما در 2001 تنها 6? از اين رقم کم شد. به نظر مَت آسي (Matt Asay)، که يک کهنهکار IT و مدير شرکت آلفرسکو است، «صنعت IT از درون تخريب شد، انگار علت وجودي بازار IT يکدفعه ناپديد شده بود.»
اين بار اوضاع به اين بدي نيست و بعيد است اينطور شود. با اين که هر روز از هر طرف خبرهاي بد ميرسد، بعضي از تحليلگران بازار معتقدند، دستکم با درنظر گرفتن نوسان بازار ارز، امسال بودجهي IT شرکتها رشد خواهد کرد. بر اساس گزارش شرکت مطالعات بازارِ فارستر (Forrester Research)، حجم خريد محصولات IT به دلار، در سال 2009، به ميزان 3? کاهش خواهد داشت. اما قدرت نسبي دلار با کاهش درآمدهاي ارزي کشورهاي آمريکايي روي حجم فروش آنها اثر دارد. يعني آنطور که اندرو بارتلز (Andrew Bartels) از شرکت فارستر ميگويد، اگر حجم تعاملات بازار IT را در سبدهاي ارزي جدا از هم اندازه بگيريم، با رشد 3? مواجه ميشويم.
چندين دليل باعث ميشود که حجم مبادلات در اين صنعت به اندازهي دورهي رکود پيش كاهش نيابد. قبل از هر چيز بازار IT جهانيتر از پيش شده است. بنا به گزارش "چشمانداز فنآوري اطلاعات" که OECD منتشر کرده است، در فاصلهي سالهاي 2003 تا 2008، سهم کشورهاي توسعهيافته در هزينههاي IT از 85? به 76? کاهش يافته است. به رغم روزهاي تاريکي که پيش روي اقتصاد جهان است، پيشبيني ميشود تقاضا در چين و هند کماکان افزايش يابد.
10.png
از نظر گراهام ويکري، نويسندهي گزارش OECD، دليل مهمتر اين است که در دوره رکود پيشين، فنآوري اطلاعات قرباني بحران اقتصادي نبود بلكه مسبب آن بود. سالها شرکتها هزينه کردند و هزينه کردند و بيش از آنچه که به کارشان ميآمد در تجارت الکترونيک فرو رفتند. وقتي حباب ترکيد، يکباره دست از خرج کردن برداشتند. اما اين سالها بخش IT شرکتها کمتر به زيادهخرجي ميافتد. مارک راسکينو از گارتنر، يکي ديگر از شرکتهاي معتبري که بازار IT را بررسي ميکند، معتقد است که اغلب هزينهها بهينه شدهاند. گوشت خالص، بدون چربي؛ به نظر او بعيد است بشود بودجهي IT را از اين کمتر کرد، چرا که اگر قرار به اين کار باشد آرايش سازماني شرکتها بايد عوض شود. «نه که کم کردن بودجهي IT گناه کبيره باشد، اما واقعاً در فهرست اولويتها، نسبتاً پايين است.»
شرکتهاي IT هم به نوبهي خود اوضاع بهتري دارند. ممکن است که سرمايهگذارها در خريدن شرکتهاي تازهکار اينترنتي که اسم وب 2.0 روي خود گذاشتهاند دستودلبازي به خرج داده باشند، اما در مجموع شرکتهاي بزرگ صنعت بهتر از پيش اداره ميشوند و وضع مالي بهتري دارند. سنگينوزنهايي مانند HP، IBM و اوراکل به لطف سبد محصول گسترده و حضورشان در بازارهاي جهاني، کمتر در معرض طوفاني هستند که در راه است. شرکتهاي ديگري که کمتر آسيب خواهند ديد، شرکتهايي هستند که به کاستن هزينهها و صرفهجويي سازماني کمک ميکنند؛ براي مثال شرکتهايي که امکان ويديوکنفرانس و مجازي کردن فراهم ميکنند و کاري ميکنند که سازمانها کمتر به سختافزار حاضرشان وابسته باشند.
با اين حال، به نظر برنت تيل از شرکت مطالعات سرمايهگذاري Citi، شرکتهاي IT نميتوانند از گرانش فرار کنند. اگر رکود اقتصادي ادامه پيدا کند، ممکن است شرايط از رکود قبلي سختتر شود. او ميگويد در سال 2001 يک سقوط بود که پشت سرش به سرعت اوضاع بهبود يافت، اين بار انگار چيزي جلودار نزول بازار نيست. در نظرسنجي او، از دويست مدير ارشد اطلاعات در آمريکا و اروپا، نزديک به نيمي از آنها هنوز بودجهي IT در سال 2009 را نهايي نکرده بودهاند. به نظر او اين اصلاً نشانهي خوبي نيست.
اما حتي اگر آنچه پيش آمده با داستان رکود پيش تفاوت داشته باشد، حاصلش بيشباهت با نتيجه آن نخواهد بود. از بسياري جهات، رکود پيشين سبب بلوغ صنعت IT شد. پس از رکود، ديگر صنعت IT مجموع فنآوريهاي داغي نبود که روي دوش قانون موُر (Moore's law) سوارند. قانون مور را که يادتان هست؛ اين که اگر امروز پردازشگري را با هر قيمتي بخريد، هجده ماه بعد پردازشگري به همان قيمت و با قدرت دوبرابر در بازار پيدا ميشود. بعد از رکود شرکتها در پي ابزارهاي نهچندان داغي بودند که کاري را که ميخواهند درست انجام بدهد. همين کافي بود. راهحلهايي که کمهزينه بودند و انعطاف کافي داشتند؛ سختافزارهاي عمومي که با استاندارد باز ساخته ميشوند (commodity hardware)، نرمافزارهاي متنباز مانند سيستم عامل لينوکس و البته برنامههاي اجرايي که روي اينترنت قرار دارند، يا به عبارتي «نرمافزار به عنوان خدمت SAAS».
بحران حاضر به اين تغيير شتاب ميدهد و حتي شايد بيش از پيش به اين تغيير کمک کند، چرا که بسياري از اين فنآوريهاي «سرد» هم پختهتر شدهاند. SAAS و ديگر خدمات رايانهاي که برخط (Online) ارائه ميشوند و روي هم تحت عنوان cloud computing شناخته ميشوند، بهتر و فراگيرتر از پيش شناخته شدهاند و استفاده ميشوند. در ماه نوامبر، شرکت salesforce.com که بزرگترين شرکت ارائهدهندهي SAAS است، همه را غافلگير کرد و درآمد و سودي بسيار بيشتر از پيشبيني تحليلگران گزارش کرد.
نرمافزارهاي متن باز هم مدتها است که از لينوکس فراتر رفتهاند. حالا براي بسياري از نيازهاي سازمانها راهكار متنباز هم وجود دارد، که در بيشتر موارد سازمانها تنها براي نگهداري نرمافزار هزينه ميکنند و خود نرمافزار رايگان است. به نظر ميرسد اين الگوي کسبوکار در همين چند ماه نشان داده که در رکود اقتصادي سود ميبرد. به گفتهي مت آسي، درآمد شرکت الفرسکو که نرمافزار متنباز مديريت محتوا توليد ميکند، در سهماههي اخير سه برابر شده است.
حالا آيا به راستي بازار IT به سمت توليد کالاهاي مصرفي (commodity products) ميرود؟ در واقع، کالايي شدن و استانداردسازي، فرصتهاي نوآوري را بيشتر ميکند. براي مثال Cloud Computing ميتواند براي شرکتهاي کوچک اين فرصت را فراهم کند که مديريت فعاليتهاي رايانهاي خود را برونسپاري کنند. در حال حاضر تنها شرکتهاي بزرگ اين امکان را دارند. اما اگر شرکتهاي کوچک هم در اين مسير حرکت کنند، فرصتهاي بسياري در صنعت IT ايجاد ميشود و IT به حوزههاي جديدي وارد ميشود.
رشد سريع اينترنت سيار شمهاي از آنچه پيش رو است را نشان داده است. همين يک سال پيش، بارگيري يک نرمافزار روي iPhone يا هرکدام از اين ابزارهاي سيار هوشمند، کار فندوستان (technophiles) بود. حالا از هرکسي بر ميآيد. تنها از روي فروشگاه ابزار اپل، بيش از سيصد ميليون نرمافزار از جمله بازي و ابزارهاي کاربردي بارگيري شده است.
مارتين راسکينو از گارتنر ميگويد اگر به خاطر رکود اقتصادي نبود، صنعت وارد يکي از آن دورههاي رشد انبساطي خود ميشد که تقريباً هر هشت سال يکبار دچارش ميشود. به پيشبيني او، در اين اوضاع اقتصادي که همه در سرمايهگذاري روي IT محافظهکارتر شدهاند، اين رشد عقب ميافتد. شايد تا 2010 يا حتي ديرتر. از آنجايي که اين صنعت به کمحافظه بودن معروف است، تا آن روز تبهايي که اين روزها بالاگرفتهاند ميگذرند و فراموش ميشوند.